بهترین زمان تعویض تسمه تایم به همراه بررسی علائم خرابی
تسمه تایم، قطعه مهمی است که وظیفه هماهنگی بین میل‌سوپاپ و میل‌لنگ را برعهده دارد. واژه «تایم»، اهمیت زمان‌بندی را در عملکرد این قطعه نشان می‌دهد. بنابراین، اگر این قطعه در زمان مناسب تعویض نشود، موتور خودرو آسیب جدی می‌بیند. اولین علامت خرابی تسمه تایم، شنیده شدن صدای تق‌تق از قسمت موتور است. این صداهای عجیب و غیر طبیعی گاهی با عملکرد نامنظم خودرو هم همراه می‌شوند.البته خوشبختانه با شناسایی به‌موقع این علائم می‌توان از آسیب‌های سنگین به موتور خودرو جلوگیری کرد. به همین بهانه، در این مطلب از دانستنی‌های تپسی به بررسی بهترین زمان تعویض تسمه تایم می‌پردازیم. همچنین، چندین نکته مهم دیگر هم بررسی می‌کنیم تا مشکل خاصی برای ماشینتان رخ ندهد.
آشنایی مختصر با تسمه تایم و کاربرد آن در خودرو
تسمه تایم یک قطعه لاستیکی انعطاف‌پذیر و دندانه‌دار است که دو قسمت میل‌لنگ و میل‌سوپاپ خودرو را به یکدیگر متصل می‌کند. این قطعه را می‌توان مشابه زنجیر به‌کار‌رفته در دوچرخه‌ها دانست. این قطعه لاستیکی زمان‌بندی باز و بسته شدن دریچه‌های ورودی و خروجی موتور را تنظیم می‌کند.
اگر تسمه تایم به‌درستی کار نکند و از ازمان تعویض آن گذشته باشد، اجزای موتور ناهماهنگ کار می‌کنند. در چنین شرایطی، احتمال آسیب جدی به موتور و حتی سیلندر و تحمیل خسارت‌های جبران‌ناپذیر وجود دارد. هیچ فرقی نمی‌کند که راننده تاکسی اینترنتی، وسیله نقلیه شخصی یا حتی راننده خودروهای سنگین باشید؛ برای جلوگیری از وقوع خسارت باید تسمه تایم خودرو را سر وقت تعویض کنید.
نشانه‌های خرابی تسمه تایم خودرو؛ این علائم را جدی بگیرید!
بهترین زمان تعویض تسمه تایم در خودروهای مختلف ایرانی و خارجی متفاوت است. در‌واقع نمی‌توان برای هر ماشین یک نسخه واحد پیچید! اما با مشاهده یک‌سری نشانه‌ها و علائم می‌توان از خرابی تسمه تایم و رسیدن زمان تعویض آن آگاه شد. در ادامه برخی از این نشانه‌ها را بررسی می‌کنیم.
اختلال در استارت خوردن خودرو؛ نشانه تنظیم نبودن تسمه تایم
تنظیم بودن تسمه تایم اهمیت بالایی دارد. این قطعه باید بتواند با هر بار چرخشِ میل‌بادامک، میل‌لنگ را دو بار بچرخاند. اگر این اتفاق به‌طور منظم انجام نشود، عملکرد سایر بخش‌ها مانند استارت نیز با مشکل مواجه می‌شود. در‌واقع مشکل در استارت خوردن ماشین می‌تواند یکی از نشانه‌های خرابی تسمه تایم باشد. در هنگام مواجه با چنین مشکلی بهتر است فورا به یک تعمیرگاه مراجعه کنید تا تسمه تایم خودروی شما به‌طور کامل چک شود. نگران هزینه‌های تعمیر ماشینتان نیز نباشید؛ پس از انجام ثبت نام راننده، می‌توانید از تخفیف‌های جذاب تپسی برای تعمیر اتومبیل خود استفاده کنید.
مشکل اگزوز و دودزا بودن خودرو؛ زمان تعویض تسمه فرا رسیده است!
یکی دیگر از نشانه‌های فرا رسیدن زمان تعویض تسمه تایم، خارج شدن دود غیرعادی از ماشین است. خرابی این قطعه لاستیکی فشار قابل‌توجهی به موتور وارد می‌کند و ممکن است دود فراوانی از اگزوز خارج شود؛ بنابراین دودزا بودن وسیله‌نقلیه نیز می‌تواند نشانه‌ای مهم از خرابی تسمه تایم باشد و باید آن را جدی بگیرید.
بیشتر بخوانید: علت ریپ زدن ماشین هنگام گاز دادن
فرسودگی دنده‌های تسمه تایم؛ یکی دیگر از علل خرابی این قطعه
یک مکانیک حرفه‌ای می‌تواند با مشاهده ظاهر تسمه تایم، زمان تعویض آن را به شما بگوید. تسمه تایم روی بدنه خود دنده‌هایی دارد که با گذشت زمان فرسوده می‌شوند. فرسودگی و تحلیل این دنده‌ها می‌تواند بهترین نشان از خرابی این قطعه کاربردی در خودرو باشد. پیشنهاد می‌کنیم که اگر زمان تعویض تسمه تایم اتومبیل خود را نمی‌دانید، این قطعه را در اسرع‌وقت به یک مکانیک خبره و باتجربه نشان دهید.
عملکرد بد دور موتور؛ نشانه‌ای از شل شدن تسمه تایم
عملکرد بد دور موتور اتومبیل می‌تواند چند عامل مختلف داشته باشد. شل شدن تسمه تایم در مواقعی باعث لغزش خودرو و دور موتور بسیار بالا در هنگام شتاب می‌شود. این اختلالِ عملکرد ممکن است به‌خاطر از بین رفتن دنده‌های تسمه تایم باشد. البته خرابی قطعه‌هایی مانند استاپر و مشکل برق خودرو نیز می‌تواند باعث اختلال در دور موتور وسیله نقلیه شود. در‌هر‌صورت، جای هیچ نگرانی نیست؛ چرا که امکان استفاده از امکاناتی مانند تخفیف خرید باتری، لوازم یدکی و حتی سرویس خودرو برای سفیران تپسی فراهم شده است.
صدای تق‌تق یا جیرجیر از موتور هنگام روشن بودن خودرو
شنیدن صدای تَق‌تَق یا جیرجیر از داخل موتور، نشانه شل شدن یا پارگی تسمه تایم است. این صداها معمولاً هنگام روشن بودن موتور و در حالت درجا یا حرکت آرام بیشتر شنیده می‌شوند. در جدول زیر، با صداها و دلایل ایجاد صداهای غیر عادی خودرو آشنا می‌شوید:
| نوع صدای ناشی از خرابی تسمه تایم | توضیح و علت احتمالی |
| صدای جیرجیر مداوم | شل شدن تسمه یا خشک شدن سطح آن |
| صدای تق‌تق ریتم‌دار | برخورد دندانه‌های تسمه با چرخ‌دنده‌ها |
| صدای زوزه هنگام گاز دادن | کشیده شدن بیش از حد تسمه در سرعت بالا |
| صدای تقه هنگام روشن کردن | حرکت ناگهانی تسمه به دلیل تنظیم نبودن تایم |
کاهش ناگهانی شتاب خودرو
گاهی احساس می‌کنید که خودرو شتاب کافی ندارد یا هنگام گاز دادن، موتور خودرو ضعیف عمل می‌کند. خرابی تسمه تایم و سوپاپ از دلایل کاهش شتاب خودرو در این شرایط است. این مسئله باعث اختلال در هماهنگی بین میل‌لنگ و میل‌سوپاپ می‌شود. در نتیجه، قدرت موتور کاهش پیدا می‌کند و واکنش ماشین کندتر می‌شود.
لرزش غیرطبیعی خودرو در هنگام کارکرد
وقتی تسمه تایم درست کار نکند، موتور خودرو دچار لرزش می‌شود. این لرزش معمولاً در حالت ایست کامل (درجا) و بدون حرکت خودرو، قابل‌احساس است. در بعضی از موارد، این مشکل به دلیل تنظیم نبودن زمان‌بندی باز و بسته شدن سوپاپ‌ها ایجاد می‌شود.
روشن شدن چراغ چک موتور بدون دلیل مشخص
گاهی چراغ چک موتور روشن است، اما مشکل خاصی وجود ندارد. این اتفاق احتمالاً دلیل اصلی‌اش به تسمه تایم مربوط می‌شود. زمانی که زمان‌بندی موتور به‌هم بخورد، سیستم ECU خودرو به‌صورت خودکار خطا را شناسایی می‌کند و هشدار می‌دهد.
جدول زیر، بعضی از علائم رایج همراه با روشن شدن چراغ چک را نشان می‌دهد:
| علامت همراه با چراغ چک | احتمال ارتباط با تسمه تایم |
| کاهش شتاب | اختلال در هماهنگی سوپاپ و پیستون‌ها |
| صدای غیرعادی از موتور | فرسودگی یا تنظیم نبودن تسمه |
| لرزش موتور درجا | تایمینگ نادرست موتور |
| خاموش شدن ناگهانی | پارگی یا پرش تسمه در هنگام کارکرد موتور |
| مصرف سوخت بالا | سوخت‌رسانی نامنظم به دلیل تایم غلط |
بهترین زمان تعویض تسمه تایم در خودروهای مختلف
زمان تعویض تسمه تایم با توجه به کارکرد خودرو (برحسب کیلومتر) و مدت‌زمان عمر تسمه مشخص می‌شود. طبق نظر تعمیرکاران حرفه‌ای، تسمه تایم باید هر ۶۰ هزار کیلومتر بررسی و در صورت نیاز تعویض شود. حتی اگر به‌ندرت از خودرو استفاده می‌کنید یا سال‌ها در پارکینگ یا گاراژ مانده هم باید حواس‌تان جمع باشد. بررسی و تعویض تسمه تایم لزوماً به استفاده کردن از ماشین مربوط نمی‌شود. بررسی و تعویض این قطعه، زمان‌بندی خاصی دارد که در هر شرایطی باید رعایت شود.
به‌طور کلی عمر مفید تسمه تایم بین ۳ تا ۵ سال است. در جدول زیر، زمان مناسب تعویض تسمه تایم را در بعضی از خودروهای رایج بازار ایران می‌بینید:
| نوع خودرو | زمان تعویض تسمه تایم |
| پراید | هر ۱۰۰ هزار کیلومتر |
| پژو ۴۰۵ | هر ۷۰ هزار کیلومتر |
| پژو ۲۰۶ تیپ ۵ (TU5) | هر ۶۰ هزار کیلومتر |
| ال ۹۰ | هر ۴۰ هزار کیلومتر |
| سمند EF7 | هر ۶۰ هزار کیلومتر |
| ریو | هر ۶۵ هزار کیلومتر |
| مگان | هر ۶۰ هزار کیلومتر |
چند توصیه مهم درباره زمان تعویض تسمه تایم
پس از هر ۶۰ تا ۷۰ هزار کیلومتر رانندگی، تسمه تایم خودرو را به مکانیک نشان دهید؛ حتی اگر علائمی از خرابی در آن دیده نمی‌شود. همچنین، همیشه تاریخ تولید یا انقضای تسمه را از روی بسته‌بندی یا خود قطعه بررسی کنید. اجازه ندهید که این قطعه لاستیکی در حین رانندگی به‌ویژه با سرعت بالا پاره شود.
این چند توصیه مهم را درباره زمان تعویض تسمه تایم جدی بگیرید:
- به تاریخ تولید یا انقضای تسمه دقت کنید: اگر تسمه مدت زیادی در انبار یا روی خودرو بماند، خاصیتش را از دست می‌دهد و پاره شود. بنابراین، به تاریخ تولید و انقضای آن دقت کنید.
- در هنگام خرید تسمه جدید، به اصل بودن آن توجه کنید: تسمه تایم تقلبی زودتر پاره می‌شود و آسیب زیادی را به موتور وارد می‌کند. همیشه از فروشگاه‌های معتبر یا سرویس تپسی گاراژ خرید کنید.
- قبل از سفرهای طولانی، تسمه تایم را چک کنید: قبل از مسافرت با خودرو، تسمه تایم را چک کنید تا در جاده دچار مشکل نشوید.
- در صورت شنیدن صدای غیرعادی از موتور، تسمه را بررسی کنید: صداهای عجیب یا غیر عادی از موتور، نشانه‌هایی از خرابی در تسمه تایم هستند. در این شرایط، خودرو را حتماً به تعمیرگاه ببرید.
چگونه از اصل بودن تسمه تایم مطمئن شویم؟
اگر تسمه تایم بی‌کیفیت یا تقلبی باشد، موتور خودرو آسیب جدی و جبران‌ناپذیری می‌بیند. برای همین، حتماً باید موقع خرید، از اصل بودن این قطعه مطمئن شوید. خوشبختانه راهکارهایی برای تشخیص تسمه تایم اصل از تقلبی وجود دارند.
از جمله این راهکارهای مفید و کاربردی باید به موارد زیر اشاره کرد:
- خرید از برند معتبر و شناخته‌شده: برندهای معتبر معمولاً کیفیت بالایی دارند و محصول آن‌ها استاندارد است. با خرید از برندهایی که امتحانشان را پس داده‌اند، احتمال خرابی به حداقل می‌رسد.
- توجه به گارانتی و ضمانت محصول: اگر فروشنده برای تسمه تایم گارانتی ارائه دهد، احتمال اصل بودن آن بیشتر است. قطعه‌های تقلبی معمولاً بدون ضمانت و خدمات پس از فروش عرضه می‌شوند.
- بررسی بسته‌بندی و نوشته‌های روی تسمه: بسته‌بندی تسمه اصل، تمیز، باکیفیت و دارای بارکد یا شماره سریال است. نوشته‌های روی خود تسمه هم باید واضح، بدون خط‌خوردگی و با فونت یکنواخت باشند.
- مقایسه با تسمه تایم اصلی کارخانه: اگر تسمه قدیمی خودرو هنوز اصل است، آن را با تسمه جدید مقایسه کنید. کیفیت ساخت، ضخامت، انعطاف و نوشته‌های روی تسمه‌ها باید مشابه باشند.
- مشورت با مکانیک حرفه‌ای: مکانیک‌های باتجربه می‌توانند تسمه تقلبی را از اصل تشخیص دهند. قبل از نصب تسمه جدید، حتماً از نظر کارشناس استفاده کنید.
هزینه تعویض تسمه تایم را هوشمندانه مدیریت کنید!
در این مطلب با بهترین زمان برای تعویض تسمه تایم و نشانه‌های خرابی این قطعه مهم ماشین آشنا شدید. حالا می‌دانید که عوض نکردن به‌موقع تسمه تایم هزینه‌های مالی و زمانی بسیاری را به رانندگان محترم وارد می‌کند. خبر خوب اینکه رانندگان تپسی می‌توانند از تخفیف‌های ویژه‌ای مثل تخفیف خرید لاستیک و سایر لوازم مصرفی استفاده کنند. برای استفاده از خدمات تپسی گاراژ کافی است که به‌عنوان راننده ثبت‌نام کنید!
پاسخ به سؤالات متداول
۱. اگر تسمه تایم پاره شود، چه اتفاقی برای خودرو می‌افتد؟
اگر تسمه تایم ناگهان پاره شود، موتور دیگر نمی‌تواند به‌درستی کار کند.
۲. آیا تسمه تایم را می‌توان خودمان عوض کنیم؟
تعویض تسمه تایم نیاز به تجربه، ابزار دقیق و دانش فنی دارد. اگر زمان تعویض تسمه تایم رعایت نشود، موتور دچار مشکل می‌شود.
۳. آیا فقط کارکرد کیلومتری مهم است یا زمان تعویض تسمه تایم مهم است؟
هر دو عامل مهم هستند. حتی اگر خودرو خیلی کم کار کرده باشد، ولی بیشتر از ۴ تا ۵ سال از عمر تسمه گذشته باشد، باید تعویض شود.
۴. آیا استفاده از تسمه تایم تقلبی قابل تشخیص است؟
تسمه‌های تقلبی معمولاً عمر کوتاه‌تری دارند و ممکن است با کوچک‌ترین فشار پاره شوند. یکی از نشانه‌های آن، نداشتن بسته‌بندی مناسب یا نداشتن لیبل برند معتبر است.
