(بروزرسانی شده – ۳۰ آبان ۱۴۰۰) در این مقاله، درباره جزئیات طرح ترافیک تهران و طرح آلودگی هوا و محدوده، ساعت، تخفیف خرید و سایر اطلاعات مرتبط با آن بخوانید.
همزمان با گسترش شهرها و توسعه منطقه‌ای، معمولا فاصله محل سکونت با مراکز صنعتی اداری و تجاری بیشتر شد و افراد تمایل بیشتری پیدا کردند تا از خودروی شخصی برای عبور و مرور استفاده کنند. استفاده از خودروی شخصی آنقدر با سرعت بالایی در بین مردم فراگیر شد که ظرفیت و سیستم حمل و نقل و جاده‌های درون شهری نتوانست به صورت همزمان رشد کند و این موضوع سرآغاز یکی از بزرکترین معضلات شهری دنیای مدرن یعنی ترافیک شد. در طی تمام سال‌هایی که ترافیک بسیاری از شهرهای صنعتی در جهان را فلج کرده بود، طرح‌ها و برنامه‌های متعددی اجرایی شد که محدود کردن عبور و مرور در نواحی خاصی از شهر که به آن طرح ترافیک گفته می‌شود، یکی از اصلی‌ترین آن‌ها بود. در این مقاله طرح ترافیک تهران و تمام اطلاعات راجع به آن را باهم بررسی می‌کنیم.
تغییرات ساعت طرح ترافیک تهران
طبق اعلام شهرداری تهران، طرح ترافیک تهران و طرح آلودگی هوا از ۱۰ آبان ۱۴۰۰ در ساعات ۷:۳۰ الی ۱۷:۳۰ اجرا می‌شود.
قرار است تا در آینده با بازگشایی مدارس و افزایش ترافیک در نیمه دوم سال، ساعت طرح ترافیک به روال سابق (پیش از کرونا) برگردد و از ۶:۳۰ الی ۱۸:۰۰ اجرا شود که این تغییرات را از همین طریق اطلاع‌رسانی خواهیم کرد.
در روزهای پنجشنبه، در کل محدوده طرح اصلی و آلودگی، قوانین طرح آلودگی هوا اجرا خواهد شد.
پیش از این، زمان اجرای طرح کنترل آلودگی هوا در روزهای شنبه تا پنجشنبه در سال ۱۴۰۰ ، از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۶ بود.
نکته مهم درباره ساعت طرح ترافیک تهران این است که ساکنین محدوده کنترل آلودگی هوا می‌توانند در ساعات اولیه طرح یک خروج رایگان و یک ورود رایگان در ساعات ابتدایی روز داشته باشند. همچنین ساکنین محدوده کنترل طرح آلودگی هوا، در ساعات دیگر هم برای ورود و خروج از طرح، شامل تخفیف می‌شوند.
تاریخچه طرح ترافیک تهران
گرچه بنابر نشریات و جراید، تاریخچه طرح ترافیک به قرن 19 میلادی برمی‌گردد، اما در ایران اولین بار طرحی که به موجب آن عبور و مرور خودروهای شخصی در منطقه‌ی شلوغ و پر رفت و آمد شهر برای ساعات مشخصی محدود شد، به سال 1358 برمی‌گردد و می‌توان زمان تولد طرح ترافیک تهران را سال 1358 دانست. در این سال محدوده‌ی مرکز شهر، از شمال تا خیابان طالقانی، از جنوب تا خیابان مولوی، از غرب تا خیابان کارگر و از شرق تا خیابان مصطفی حمینی، از ساعت 6:30 صبح تا 10 صبح، برای تردد خودروهای تک سرنشین ممنوع بود. رفته رفته و با افزایش تعداد خودروهای سطح شهر و همچنین عدم امکان توسعه و نوسازی عرض خیابان‌ها، رفته رفته ساعت طرح ترافیک تهران ابتدا تا 12 و به همین ترتیب افزایش پیدا کرد. علاوه برآن، ممنوعیت تردد از خودروهای تک سرنشین به تمام خودروهای شخصی رسید.
از سال 1358 تا به امروز طرح ترافیک تهران بارها بررسی شده تا بهترین بازدهی را در کاهش ترافیک و همچنین کاهش آلودگی هوا داشته باشد. مدت زمان زیادی، طرح تردد زوج و فرد برای کاهش بار ترافیکی در تهران اجرا می‌شد، تا اینکه این طرح جای خود را به طرح کنترل آلودگی هوا داد. در حال حاضر دو طرح ترافیک تهران با نام‌های طرح ترافیک اصلی در محدوده مناطق مرکزی شهر و طرح کنترل آلودگی هوا در بخش بزرگتری از شهر تهران فعال است که هرکدام ضوابط و شرایط خاص خودش را دارد. در ادامه تمام اطلاعات لازم برای طرح کنترل آلودگی هوا و طرح ترافیک را با هم بررسی می‌کنیم.
طرح ترافیک تهران (طرح اصلی)
طرح ترافیک تهران که به نام طرح اصلی هم مشهور است، میراث همان طرح قدیمی سال 1358 است که مناطق مرکزی و پرتردد و شلوغ تهران را در بر می‌گیرد. این طرح مشخصا برای کاهش بار ترافیکی در مناطق مرکزی شهر که بیشتری رفت و آمد را دارند اجرا می‌شود و وارد شدن به آن بیشترین جریمه را هم به دنبال خواهد داشت.
محدوده طرح ترافیک اصلی تهران
محدوده فعلی طرح ترافیک حوالی مناطق مرکزی شهر است. در حال حاضر از شمال تا خیابان‌های فاطمی و مطهری، از جنوب خیابان شوش، از غرب خیابان کارگر و از شرق، خیابان 17 شهریور، بخشی از خیابان سپاه، بخشی از خیابان شریعتی تا خیابان مطهری، جزو طرح ترافیک اصلی است.
ساعت طرح ترافیک تهران
به طور معمول و در روزهای عادی، طرح ترافیک تهران از ساعت 6:30 صبح تا ساعت 19 ادامه دارد. این زمان ممکن است در روزهای خاصی از سال بنابه‌شرایط تغییر کند. گفتنی است بنابه مصوبه شورای حمل و نقل شورای شهر تهران، طرح ترافیک تهران از شهریورماه 1400 از ساعت 8:30 تا 16 اجرا خواهد شد. همچنین رانندگان از ساعت 13 یک خروج رایگان خواهند داشت.
شرایط ورود به طرح ترافیک تهران در سال 1400
تا پیش از این، با ورود به محدوده طرح ترافیک، عوارض به صورت خودکار از حساب خودروها کم می‌شد اما از ابتدای سال 1400، شرایط و ضوابط ورود به طرح ترافیک تغییر کرده است. به این ترتیب از فروردین 1400، شهروندان قبل از ورود به محدوده طرح ترافیک، باید نسبت به رزرو ورود خود اقدام کنند، در غیر این صورت با ورود به محدوده طرح، بیشتری میزان عوارض برای خودروها محاسبه می‌شود. به این ترتیب بهتر است تا برای جلوگیری از ثبت بالاترین میزان عوارض، پیش از ورود به محدوده طرح اصلی ترافیک، از طریق سامانه تهران من طرح ترافیک خود را رزرو کنید.
شرایط رزرو طرح ترافیک
تمامی خودروها می‌توانند به صورت روزانه و در صورت پر نبودن ظرفیت، طرح ترافیک خود را رزرو کنند. برای رزرو طرح ترافیک می‌توانید از روز چهارشنبه هر هفته، برای هفته آتی اقدام کنید. همچنین در صورتی که ظرفیت تکمیل نشده باشد، می‌توانید برای روزهای هفته هم طرح خود را رزرو کنید. در نظر داشته باشید که برای لغو رزرو خود تنها تا ساعت 6 صبح همان روز فرصت دارید و در غیر این صورت مبلغ عوارض به حساب شما منظور خواهد شد. در صورت ورود بدون رزرو به محدوده طرح ترافیک، بالاترین میزان عوارض یعنی 787500 ریال به حساب شما منظور خواهدشد. رزرو طرح ترافیک برای هر پلاک به صورت جداگانه انجام می‌شود و در صورتی که چندین پلاک به نام شما است، برای هرکدام باید به صورت جداگانه اقدام کنید.
طرح کنترل آلودگی هوا تهران (زوج و فرد سابق)
اما علاوه بر طرح ترافیک تهران که در محدوده مرکز شهر اجرا می‌شد، طرح دیگری هم در محدوده بزرگتری از شهر به نام طرح زوج و فرد اجرا می‌شد. در این طرح در روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه تنها خودروهایی با رقم آخر زوج و روزهای یکشنبه، سه شنبه و پنجشنبه، تنها خودروهایی با رقم آخر پلاک فرد می‌توانند در ساعات مشخصی در این محدوده تردد کنند. به دلیل وجود مشکلات فراوان، طرح تردد زوج و فرد جای خود را به طرح کنترل آلودگی هوا داد. در این طرح جدید، خودروهای ساکن تهران می‌توانند در هر فصل 20 روز را به صورت رایگان در این محدوده تردد کنند. همچنین این مقدار برای خودروهای پلاک غیر تهران، 15 روز است که می‌توانند به صورت رایگان در محدوده کنترل آلودگی هوا تردد کنند.
محدوده طرح کنترل آلودگی هوا تهران
طرح کنترل آلودگی هوا محدوده بزرگتری از شهر را در بر می‌گیرد. محدوده این طرح از سمت شرق به اتوبان امام علی، از سمت غرب به اتوبان چمران، از سمت شمال به اتوبان همت و از جنوب به اتوبان بعث منتهی می‌شود.
شرایط ثبت نام طرح کنترل آلودگی هوا
برای ثبت نام در طرح ترافیک تهران و طرح کنترل آلودگی هوا و استفاده از سهمیه فصلی، لازم است تا در سامانه تهران من ثبت نام کنید و اطلاعات خود را کامل کنید. همچنین برای استفاده از تخفیفات در نظر گرفته شده برای ساکنین منطقه کنترل آلودگی هوا، لازم است تا اطلاعات سکونت خود مانند تصویر سند یا اجاره نامه خود را بارگزاری کنید. پس از ثبت نام، با شارژ کردن حساب کاربردی خود، می‌توانید وارد محدوده کنترل آلودگی هوا شوید. نکته مهمی که باید در نظر داشته باشید این است که برای استفاده از شرایط و تخفیفات در نظر گرفته شده، می‌بایست عوارض سالیانه خودرو و بدهی‌های شهرداری را پرداخت کرده باشید.
عوارض طرح کنترل آلودگی هوا
محاسبه مبلغ نهایی عوارض ورود به طرح کنترل آلودگی هوا به موارد متعددی بستگی دارد. نوع معاینه فنی، محل سکونت، ساعات تردد و تعداد ورود و خروج از طرح کنترل آلودگی هوا بر مبلغ نهایی عوارض خودرو شما تاثیر می‌گذارد. برای محاسبه دقیق مبلغ عوارض ورود به طرح کنترل آلودگی هوا می‌توانید از طریق از طریق صفحه محاسبه نرخ عوارض ترافیکی سامانه تهران من استفاده کنید.
نحوه استعلام بدهی طرح ترافیک تهران
پس از ورودی به محدوده طرح ترافیک تهران لازم است تا میزان بدهی خود را استعلام کنید و نسبت به پرداخت آن اقدام کنید. در صورتی که در موعد مقرر، بدهی عوارض را پرداخت نکنید، مبلغی به عنوان جریمه به آن اضافه خواهد شد. برای استعلام بدهی عوارض طرح ترافیک تهران روش‌های متعددی وجود دارد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
پرداخت بدهی طرح ترافیک تهران از سایت تهران من
برای استعلام میزان عوارض بدهی طرح ترافیک و پرداخت آن، می‌توانید از سامانه تهران من استفاده کنید. در قسمت قبل گفتیم که برای استفاده از مزایای طرح کنترل آلودگی هوا، باید در سامانه تهران من ثبت نام کنید. پس از وارد شدن به حساب کاربری خود، از قسمت داشبورد من، می‌تواند میزان بدهی عوارض طرح ترافیک تهران را مشاهده و پرداخت کنید.
پرداخت بدهی طرح ترافیک از طریق کد دستوری
روش آسان دیگری که می‌توانید از طریق آن عوارض طرح ترافیک را استعلام و پرداخت کنید، استفاده از کد دستوری USSD #3*3*137* است. در این روش لازم است تا دو رقم سمت چپ پلاک خودرو را وارد کنید و میزان بدهی عوارض طرح ترافیک خود را مشاهده کنید.
پرداخت بدهی عوارض طرح ترافیک به صورت حضوری
گرچه که با توجه به شرایط همه‌گیری ویروس کرونا، توصیه می‌کنیم تا کارها را به صورت اینترنتی و آنلاین انجام دهید، اما برای پرداخت بدهی عوارض طرح ترافیک تهران می‌توانید به صورت حضوری به دفتر الکترونیک شهر و یا دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنید و پس از اطلاع از میزان بدهی خود، آن را پرداخت کنید.
جمع بندی
دانستن محدوده و زمان طرح ترافیک تهران یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که هرکسی که در تهران رانندگی می‌کند باید از آن مطلع باشد. در حال حاضر دو محدودیت تردد در خیابان‌های شهر تهران در جریان استو طرح ترافیک تهران که به آن طرح اصلی هم می‌گویند، در ساعات 8:30 تا 16 و در محدوده مناطق مرکزی شهر است که تردد بسیار زیادی دارد. برای ورود به این طرح باید از قبل در سامانه تهران من، طرح خود را رزرو کنید تا مشمول جریمه نشوید. همچنین طرح کنترل آلودگی هوا محدودیت تردد دوم است که در مجحدوده وسیع‌تری از شهر اجرا می‌شود. خودروهای پلاک تهران در هر فصل 20 روز و خودروهای پلاک غیر از تهران در هر فصل 15 روز می‌توانند به صورت رایگان وارد محدوده کنترل آلودگی هوا شوند که لازمه آن ثبت نام در سامانه تهران من است.