سیستم خنک کاری خودرو اجزای مختلفی دارد که هرکدام نقشی تعیین کننده ایفا می‌کنند. در این مقاله از وبلاگ تپسی قرار است در رابطه با واتر پمپ صحبت کنیم. قطعه‌ای که وظیفه گردش مایع خنک کننده در موتور را برعهده دارد. همچنین قرار است 9 نشانه خرابی واتر پمپ را مرور کرده و علت آن را توضیح دهیم.
واتر پمپ چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟
مایعات مختلفی در موتور ماشین در جریان است که هرکدام وظیفه منحصربه‌فردی را بر عهده دارد. واتر پمپ قرار است جریان مایع خنک کننده موتور را کنترل کند.
این مایع (ترکیب آب و ضد یخ) از رادیاتور به وسیله این قطعه به مجراهای موتور هدایت می‌شود و دوباره توسط واترپمپ به رادیاتور بازمی‌گردد.
این مایع قرار است در فصل‌های گرم سال مانع جوش آوردن خودرو و در فصل‌های سرد سال، مانع یخ زدن آن شود.
نشانه خرابی واتر پمپ
همانطور که توضیح دادیم این قطعه در سیستم خنک‌کاری خودرو نقشی اساسی ایفا می‌کند. به همین خاطر نشانه خرابی واتر پمپ نیز به صورت مستقیم روی اجزای این سیستم و عملکرد دمایی موتور تاثرگذار است.
از جمله نشانه خرابی واتر پمپ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. شنیدن صدای سوت از واترپمپ
اگر صدایی شبیه به سوت یا ناله از موتور در دور بالا شنیده می‌شود، ممکن است به دلیل خرابی بلبرینگ‌های واتر پمپ باشد. این صدا هشداری است تا هرچه زودتر وضعیت این قطعه و سیستم خنک کاری خودرو را بررسی کنید.
2. بیرون آمدن بخار از موتور ماشین
عملکرد واترپمپ ارتباط مستقیمی با سلامت سیستم خنک کاری خودرو دارد. همانطور که توضیح دادیم وظیفه این قطعه به جریان انداختن آب در مجاری موتور خودرو است. به همین خاطر از جمله نشانه خرابی واتر پمپ بالا رفتن دمای موتور و بیرون آمدن بخار از زیر کاپوت خودرو است.
اگر در این شرایط قرار گرفتید حتما ماشین را کنار بزنید و اقدامات لازم را انجام دهید.
3. زنگ زدگی واتر پمپ
یکی دیگر از نشانه‌های خرابی این قطعه زنگ‌زدگی است. جریان آب به مرور باعث زنگ زدن قطعات مختلف ماشین از جمله واترپمپ می‌شود. اگر ظاهر این قطعه تغییر کرد، بهتر است آن را سرویس یا تعمیر کنید.
4. نشت مایع خنک کننده
یکی از نشانه‌های واضح خرابی واتر پمپ نشت مایع خنک کننده از اتصالات ورودی و خروجی این قطعه است. اگر خودرو شما آب کم می‌کند، بهتر است اطراف واتر پمپ را به دقت بررسی کنید. اگر نشانه‌ای از رسوب آب یا ضد یخ دیدید، حتما به مکانیک مراجعه کنید.
5. داغ شدن بیش از حد موتور
اگر واتر پمپ نتواند مایع خنک‌کننده را به درستی پمپاژ کند، دمای موتور افزایش پیدا می‌کند. گرم شدن بیش از حد موتور، یکی از خطرناک‌ترین علائم خرابی واتر پمپ است. وقتی مایع خنک‌کننده به درستی در سیستم جریان نداشته باشد، موتور به سرعت گرم شده و ممکن است منجر به آسیب‌های جدی مانند ترک خوردن سرسیلندر یا سوختن واشر سرسیلندر شود.
6. نوسانات دمایی بالا
اگر واتر پمپ به درستی کار نکند، ممکن است دمای موتور به طور ناگهانی بالا و پایین شود. این نوسانات دمایی می‌تواند نشان‌دهنده مشکل در پمپاژ مایع خنک‌کننده باشد. در چنین شرایطی، موتور به طور متناوب گرم و سرد می‌شود که می‌تواند به عملکرد آن آسیب برساند.
7. روشن شدن چراغ هشدار دمای موتور
وقتی دمای موتور خودرو بیش از حد افزایش پیدا کند، چراغ هشدار دمای آب روشن می‌شود. از جمله نشانه خرابی واتر پمپ روشن شدن این چراغ است. در این شرایط سعی کنید به سرعت ماشین را پارک کرده و دمای خودرو را پایین بیاورید.
8. عملکرد ضعیف کولر خودرو
عملکرد ضعیف کولر خودرو دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد که یکی از آن‌ها خرابی والتر پمپ است. اگر باد کولر به قدر کافی خنک نیست، ممکن است به دلیل اختلال در گردش آب در سیستم خنک کاری ماشین باشد.
9. کاهش سطح مایع خنک کننده بدون نشتی ظاهری
اگر سطح مایع خنک‌کننده در مخزن به طور مداوم کاهش پیدا کند، اما هیچ نشتی ظاهری وجود نداشته باشد، ممکن است مشکل از خرابی داخلی واتر پمپ باشد. این خرابی می‌تواند باعث کاهش فشار در سیستم خنک‌کننده شده و به تدریج منجر به کاهش سطح مایع خنک‌کننده شود.
علت خرابی واتر پمپ چیست؟
بعد از آشنا شدن با 9 نشانه خرابی واتر پمپ بهتر است علت خرابی این قطعه مهم را نیز توضیح دهیم.
· استهلاک طبیعی
واتر پمپ یک قطعه مصرفی در موتور خودرو است و به طور طبیعی و با گذشت زمان دچار استهلاک و فرسودگی می‌شود. به همین خاطر بهتر است این قطعه در دوره‌های زمانی معین بررسی و در صورت لزوم تعویض شود.
· نشست مایع خنک کننده علت خرابی واتر پمپ
نشتی مایع خنک‌کننده از یکی از واشرها یا درزهای واتر پمپ می‌تواند باعث ورود هوا به داخل سیستم شود که منجر به عملکرد نادرست واتر پمپ خواهد شد. همچنین، نشت مایع خنک‌کننده می‌تواند باعث خالی شدن سیستم خنک‌کاری و کاهش توانایی پمپ در پمپاژ مایع شود.
· گرمای بیش از حد موتور
اگر موتور خودرو شما بیش از اندازه داغ شود، دمای بالای مایع خنک کننده می‌تواند به واتر پمپ آسیب برساند. ذوب شدن واشرها و اتصالات این قطعه از جمله آسیب‌های بالا رفتن بیش از حد دما است.
· نصب اشتباه واتر پمپ
برای تعویض و یا سرویس این قطعه حتما به یک متخصص مراجعه کنید؛ زیرا نصب اشتباه این وسیله نیز می‌تواند موجب اختلال در عملکرد آن و خرابی زودهنگام واتر پمپ شود.
· استفاده از مایع خنک کننده بی‌کیفیت
اگر در رادیاتور ماشین خود مایع خنک کننده بی‌کیفیت بریزید، عمر واترپمپ شما به سرعت تمام می‌شود. مایع بی‌کیفیت می‌تواند موجب زنگ‌زدگی و ایجاد رسوب در قطعات واتر پمپ شود.
· خرابی تسمه
در خودروهایی که واتر پمپ با تسمه تایم یا تسمه دینام کار می‌کند، خرابی یا فرسودگی تسمه می‌تواند باعث عدم چرخش مناسب واتر پمپ شود. اگر تسمه دچار لغزش، پارگی یا شل شدگی شود، پمپ آب به درستی نمی‌چرخد و باعث اختلال در گردش مایع خنک‌کننده می‌شود.
نحوه جلوگیری از خرابی واتر پمپ
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. به همین خاطر سعی کنید با رعایت چند نکته ساده از خرابی واتر پمپ جلوگیری کنید.
· استفاده از مایع خنک کننده باکیفیت
مهمترین عامل در جلوگیری از خرابی واتر پمپ استفاده از مایع خنک کننده باکیفیت است. ترکیب 50 درصدی آب و ضد یخ بهترین ترکیب برای مایع خنک کننده ماشین است.
· تعویض به موقع تسمه
خرابی و شل بودن تسمه بر عملکرد این قطعه تاثیرگذار است. به همین خاطر بهتر است برای جلوگیری از خرابی واتر پمپ تسمه این قطعه را بررسی و در صورت نیاز تعویض کنید.
همچنین کیفیت تسمه تایم نیز در سلامت این قطعه تاثیرگذار است.
زمان تعویض واتر پمپ
قطعات مصرفی ماشین به مرور زمان دچار آسیب و استهلاک می‌شوند. البته نحوه نگهداری و همچنین کیفیت ساخت لوازم یدکی در طول عمر آن‌ها تاثیرگذار است.
زمان تعویض واتر پمپ نیز به نوع استفاده و نحوه جلوگیری از خرابی این قطعه بستگی دارد. اما به طور معمول عمر مفید این قطعه را بین 60 تا 100 هزار کیلومتر تخمین می‌زنند.
نکات انتخاب و خرید واتر پمپ
اما اگر به هر دلیلی عمر این قطعه تمام شد، نکات انتخاب و خرید واتر پمپ چیست؟ در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.
· سازگاری با خودرو
اولین و مهمترین نکته در انتخاب و خرید واتر پمپ توجه به سازگاری این قطعه با ماشین است. برای اطلاع از نوع و ویژگی لوازم یدکی مورد نیاز خود باید دفترچه راهنمای ماشین را بررسی کنید.
· لوازم باکیفیت و کاربردی
حتما برندی را برای خرید انتخاب کنید که در بازار امتحان خود را پس داده باشد. خرید لوازم یدکی باکیفیت هزینه تعمیر و نگهداری خودرو شما را کاهش می‌دهد.
بهترین مارک واتر پمپ
برندهای مختلفی در بازار لوازم یدکی حضور دارند. به همین خاطر برای انتخاب بهترین مارک واتر پمپ دست شما باز است. در بازار مارک‌هایی مانند ایساکو، عظام، اِمکو، الدورا، سایپا یدک و … پرفروش هستند.
نتیجه گیری
خرابی واتر پمپ معمولاً ناشی از عوامل ترکیبی مانند سایش طبیعی، نصب نادرست، استفاده از مایع خنک‌کننده بی‌کیفیت و وجود رسوبات است. نگهداری منظم، استفاده از مایع خنک‌کننده مناسب و بررسی مداوم سیستم خنک‌کننده می‌تواند به افزایش عمر پمپ آب و جلوگیری از خرابی‌های زودهنگام آن کمک کند.
ما همچنین در وبلاگ تپسی در مقاله‌ای با عنوان «11 علت سفت شدن فرمان هیدرولیک خودرو» در این رابطه نیز توضیحات کاملی ارائه داده‌ایم.