مصرف بیش از حد سوخت یکی از مشکلاتی محسوب می‌شود که صاحبان خودرو با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. بسیاری از ما هنگام خرید خودرو به این نکته که مصرف بنزین آن چقدر است، توجه می‌کنیم. هر چقدر مصرف سوخت یک خودرو کمتر باشد، از نظر هزینه برای ما مقرون به صرفه‌تر خواهد بود. از این رو، خودروهایی که مصرف بنزین کمتری دارند، پرطرفدارتر هستند. گاهی اوقات یک خودرو کم مصرف هم می‌تواند با افزایش مصرف سوخت مواجه شود. اما دلایل افزایش مصرف سوخت در خودرو چیست؟ چگونه می‌توان مصرف سوخت را محاسبه کرد؟ مصرف بیش از حد سوخت چه پیامدهایی خواهد داشت و در نهایت چه راهکاری برای آن وجود دارد؟ در این مطلب قصد داریم به تمام این سوالات پاسخ دهیم.
مصرف سوخت چیست ؟
در واقع به میزان سوخت مصرف شده طی یک مسیر مشخص مصرف سوخت گفته می‌شود. مصرف سوخت با واحد لیتر و در هر صد کیلومتر اندازه‌گیری می‌شود.
هر خودرو با توجه به عواملی مانند وزن، نوع موتور، سیستم سوخت رسانی و … دارای مصرف سوخت معینی است.
10 خودروی خارجی که میزان مصرف سوخت کمتری دارند، شامل لکسوس CT200 H (۳.۸ لیتر)، توجوی صندوقدار (4.9 لیتر)، توجوی هاچ بک (4.9 لیتر)، بی ام دبلیو ۳۲۸ (5.1 لیتر)، هیوندای i20 (5.6 لیتر)، کیا پیکانتو (5.7 لیتر)، میتسوبیشی لنسر تیپ ۲ دنده ای (5.7 لیتر)، بی ام دبلیو ۳۲۰ فول (5.9 لیتر)، تویوتا کرولا (6 لیتر) و ولیکس C30 الیت اتومات (6 لیتر) می‌شود. (میزان مصرف این خودروها در هر صد کیلومتر محاسبه شده است.)
همچنین پراید ۱۱۱ LE، سمند LX، پژو ۲۰۶ تیپ ۲ و تندر ۹۰ در میان کم مصرف ترین خودروهای داخلی قرار می‌گیرند.
البته محصولاتی مانند تیبا و ساینا را نیز می‌توان در میان خودروهای کم مصرف داخلی دسته‌بندی کرد. البته توصیه می‌کنیم تنها کم مصرف بودن خودرو را فاکتور مثبت آن تصور نکنید و عوامل دیگری مانند عملکرد فنی آن را هم در نظر بگیرید.
بالا رفتن مصرف سوخت خودرو چه علت‌هایی دارد؟
اما سوال اینجاست که عوامل بالا رفتن مصرف سوخت کدام است؟ دلایل افزایش مصرف سوخت می‌تواند متعدد باشد که ما در ادامه به بررسی تک تک این عوامل خواهیم پرداخت.
لاستیک های خودرو
لاستیک های خودرو یکی از دلایل افزایش مصرف سوخت محسوب می‌شود. اگر لاستیک‌های خودرو شما کم باد یا فرسوده باشند، باعث افزایش میزان مصرف سوخت خواهد شد، چراکه برای طی کردن یک مسیر مشخص، تعداد دفعات چرخش لاستیک بالاتر رفته و همین مسئله باعث افزایش مصرف بنزین خواهد شد. پس حتما باد لاستیک‌های خودرو خود را هر دو هفته یک بار یا ماهانه تنظیم کنید.
کثیفی فیلتر هوا و اکسیژن
همانطور که می‌دانید فیلتر هوا یکی از لوازم مصرفی خودرو است. زمانی که برای تعویض روغن خودرو مراجعه می‌کنید، فیلتر هوا نیز به همراه روغن عوض می‌شود.
کثیف بودن فیلتر هوا و اکسیژن یکی از دلایل افزایش مصرف سوخت به شمار می‌رود، چرا که در این صورت هوا به درستی وارد موتور خودرو نشده و متور دچار احتراق ناقص می‌شود.
بنابراین توصیه می‌کنیم روغن خودرو خود را به همراه فیلتر آن تعویض کنید. اگر فیلتر هوای خودروی شما کثیف باشد، تا 5 درصد از بهره‌وری بنزین کم خواهد کرد.
روغن موتور بی‌کیفیت
برای جلوگیری از افزایش مصرف بنزین، از روغن موتور بی‌کیفیت و نامناسب استفاده نکنید. با این کار نه تنها به قطعات خودرو آسیب خواهید زد، بلکه مصرف سوخت را نیز افزایش می‌دهید.
پس از هر 3 تا 5 هزار کیلومتر باید روغن خودرو خود را تعویض کنید. استفاده از روغن موتور نامرغوب روی پیستون‌های موتور و سایر قطعات متحرک اثر گذاشته و باعث افزایش مصرف سوخت خواهد شد.
به گفته کارشناسان، روغن موتور بی‌کیفیت می‌تواند تا 12 درصد میزان مصرف سوخت را بالا ببرد! روغن مناسب خودروی شما در دفترچه راهنمای آن آمده است. برای تشخیص و اطلاع از ویژگی‌های روغن موتور مناسب ماشین‌تان هم می‌توانید سری به مقاله تشخیص بهترین روغن موتور بزنید.
بنزین بی کیفیت
کیفیت سوخت مصرفی یکی از موثرترین عوامل تاثیرگذار در عملکرد موتور خودرو محسوب می‌شود. اگر داخل درب باک خودرو خود را باز کنید، نوع بنزین مناسب آن را مشاهده خواهید کرد.
با وجود اینکه در حال حاضر در جایگاه‌های سوخت ایران انواع متنوعی از بنزین ارائه نمی‌شود، اما بنزین سوپر از سازگاری بیشتری با موتور خودروها برخوردار است.
عدد اکتان مناسب برای کیفیت خودرو 92 است که اگر پایین باشد به موتور آن آسیب می‌زند و همچنین باعث آلودگی هوا می‌شود.
تعمیر و نگهداری ضعیف
تعمیر و سرویس خودرو آن هم به طور مرتب، نه تنها شما را از هزینه‌های بزرگتر نجات می‌دهد، بلکه از افزایش مصرف سوخت نیز جلوگیری خواهد کرد. زمانی که خودرو خود را سرویس نکرده و لوازم مصرفی خودرو مانند روغن، فیلتر هوا و… هزینه نکنید، مصرف بنزین بالا خواهد رفت.
بنابراین پیشنهاد می‌کنیم به صورت دوره‌ای و منظم خودرو خود را سرویس کنید تا هم قطعات به خوبی کار کنند، هم توان موتور افزایش یابد و در نهایت نیز با افزایش مصرف سوخت مواجه نشوید.
رانندگی بد
شاید به این فکر نکرده باشید که سبک رانندگی می‌تواند روی میزان مصرف سوخت اثرگذار باشد! اگر از آن دسته افرادی هستید که همیشه با سرعت زیاد رانندگی می‌کنند، دنده را در سبک‌ترین حالت خود قرار نمی‌دهند یا همواره دور موتور بالایی در رانندگی دارند، زیاد پای خود را روی ترمز می‌گذارند، مصرف سوخت خودرو شما بیشتر خواهد بود.
از عوامل موثر برای کنترل مصرف سوخت این است که کنترل شده رانندگی کرده، فاصله خود را با خودرو جلویی حفظ کنید و برای توقف ترمز را به آهستگی فشار دهید.
ضعیفی سوپاپ ها
یکی از قطعات مهم در سیستم احتراق خودرو، انژکتورها هستند. انژکتور خودرو یا سیستم پاشش سوخت وظیفه ریز کردن و مخلوط کردن سوخت با هوا را برعهده دارند.
اگر عملکرد انژکتور درست نباشد، خودرو دچار نقص شده و به اصطلاح ریپ خواهد زد. به مرور زمان انژکتورها دچار گرفتگی می‌شوند که یکی از عوامل آن کیفیت نامناسب بنزین است.
همچنین یکی از مشکلات رایج این سیستم، جاری شدن بنزین در پشت سوپاپ‌هاست که با باز شدن سوپاپ هوا وارد سیلندر شده و به این ترتیب نسبت هوا و بنزین برهم می‌ریزد. در نتیجه میزان مصرف سوخت بالاتر خواهد رفت.
افزایش مصرف سوخت با کولر
یکی از سوالاتی که همیشه برای صاحبان خودرو مطرح می‌شود، میزان افزایش مصرف سوخت با کولر است. آیا واقعا کولر روی افزایش مصرف بنزین اثر می‌گذارد؟ بله، رانندگی با کولر روشن یک بار اضافی برای موتور خودرو محسوب می‌شود، بنابراین یکی از دلایل افزایش مصرف سوخت خواهد بود.
توصیه می‌کنیم در تابستان برای خنک کردن هوای داخل خودرو، ابتدا چند دقیقه شیشه‌ها را باز بگذارید، سپس کولر خود را روشن کنید. میزان مصرف سوخت هنگام روشن بودن کولر به نوع خودرو شما بستگی دارد، اما به طور معمول 10 درصد مصرف بنزین در این حالت بیشتر خواهد شد.
خرابی استپر و افزایش مصرف سوخت
استپر موتور خودرو قطعه‌ای است که باعث روشن نگه داشتن ماشین در دور پایین می‌شود. با توجه به اینکه استپر یک قطعه حساس و کوچک پلاستیکی است، باز و بسته کردن آن می‌تواند باعث خرابی این چرخ دنده شوند.
زمانی که خودرو در دور پایین خوب کار نمی‌کند، می‌توان از اسپری های مخصوص تمیز کردن استپر استفاده کرد. اگر از خودرو خود زیاد استفاده می‌کنید، تمیز کردن استپر در سال یک بار ضروری است.
خرابی استپر علاوه بر کاهش شتاب اتومبیل، گاز نخوردن ماشین، خاموش شدن آن با رها کردن پدال، بد روشن شدن در هوای سرد و… منجر به افزایش مصرف سوخت نیز خواهد شد.
افزایش مصرف سوخت در زمستان
شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید دلایل افزایش مصرف سوخت در زمستان چیست؟ ابتدا باید بگوییم که مصرف بنزین در فصل زمستان 10 درصد افزایش می‌یابد. عواملی زیادی روی مصرف سوخت خودرو در فصل زمستان و هوای سرد تاثیرگذار هستند.
اگر بخواهیم این مسئله را به لحاظ علمی بررسی کنیم، باید گفت که مولکول‌ها در هوای سرد در فاصله کمتری از یکدیگر حرکت می‌کنند، چرا که میزان انرژی کمتر است.
این یعنی چگالی هوای سرد بسیار بیشتر از هوای گرم خواهد بود، در نتیجه کشش آیرودینامیک روی خودروی شما به خصوص اگر سرعت بالایی داشته باشید، افزایش خواهد یافت.
این اتفاق روی لاستیک‌های خودرو نیز اثر گذاشته و باعث کم باد شدن آنها می‌شود. در نهایت با بیشتر شدن اصطکاک و مقاومت بین تایر و زمین، مصرف سوخت خودروی شما بالاتر خواهد رفت.
به طور کلی سرمای هوا سیستم خودرو را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به این ترتیب، خودروی شما برای اینکه عملکرد بهتری داشته باشد، به انرژی بیشتر نیازمند است. همین مسئله باعث افزایش مصرف بنزین در سرما خواهد شد.
در زمستان و هنگامی که در برف و سرما حرکت می‌کنید، مصرف سوخت بالاتر می‌رود، چرا که غلظت هوای سرد بیشتر از هوای گرم است.
در نتیجه شما در فصل زمستان برای حرکت با سرعت100 کیلومتر در ساعت نسبت به فصل تابستان نیازمند انرژی بیشتر و در نهایت سوخت بالاتری خواهید بود.
راهکارهای کاهش مصرف سوخت در زمستان
تمام نکاتی که پیش از این گفته شد برای کاهش مصرف بنزین در زمستان نیز باید رعایت شوند. اما در ادامه چند نکته دیگر را نیز برای مصرف بنزین در این فصل در نظر بگیرید:
– نگهداری خودرو در محیط سر بسته و گرم به منظور سرد نشدن موتور و اتاق آن، یکی از کارهایی است که می‌توانید برای کاهش مصرف سوخت در زمستان انجام دهید.
– به محض روشن کردن خودروی خود، شروع به حرکت نکنید. در واقع در فصل زمستان باید حداقل 30 ثانیه صبر کرده و پس از آن حرکت کنید.
– اگر خودرو شما امکاناتی مانند گرم کن صندلی دارد، حدالامکان در فصل زمستان کمتر از آن استفاده نکنید، چرا که به کار گیری چنین تجهیزاتی باعث افزایش مصرف سوخت خواهد شد.
– تنظیم میزان باد لاستیک ها به ویژه در فصل زمستان از اهمیت بیشتری برخوردار است. این نکته را هرگز فراموش نکنید.
– در نهایت از گذاشتن بار اضافی مانند چوب اسکی و وسایل این چنینی روی باربند خودرو خودداری کنید، چرا که باعث مقاومت در مقابل باد شده و در نهایت منجر به افزایش مصرف بنزین می‌شود.
روش محاسبه مصرف سوخت خودرو
مصرف سوخت هر خودرو در دفترچه راهنمای آن آمده است. در واقع برای محاسبه مصرف سوخت میانگین سوخت مصرفی در هنگام رانندگی در شهر و جاده گرفته می‌شود.
به این میانگین سوخت ترکیبی می‌گویند. توجه داشته باشید که هر خودرویی با توجه به نوع موتور و وزن و طراحی آن، مصرف سوخت داخل شهر و بیرون شهر استاندارد و مشخصی دارد.
همانطور که پیش از این نیز اشاره شد، عوامل بسیار زیادی از سرعت خودرو گرفته تا ترافیک، بار و تعداد سرنشینان، کیفیت سوخت مصرفی، روغن اتومبیل، استفاده از کولر، باد لاستیک، وضیعت موتور و … روی میزان مصرف سوخت اثرگذار هستند.
یکی از راه‌های اطمینان از سلامت خودرو، محاسبه مصرف سوخت است که در ادامه روش آن را توضیح خواهیم داد.
نحوه محاسبه مصرف سوخت خودرو
امکان محاسبه آنلاین مصرف بنزین خودرو در برخی سایت‌ها وجود دارد، اما به راحتی می‌توانید برای محاسبه مصرف سوخت ماشین خود مراحل زیر را طی کنید:
– باک خودرو خود را پر کرده و از قسمت کیلومتر شمار، کیلومتر فعلی آن را یادداشت کنید.
– پس از چند روز دوباره باک خود را پر کرده و میزان بنزین مصرف شده را هم در گوشه‌ای بنویسید.
– حالا کافی است کیلومتر طی شده کنونی خود را از عدد یادداشت شده قبلی کم کنید تا مسافتی که خودرو شما طی کرده، به دست آید.
– در نهایت، مقدار لیتر بنزین اضافه شده به باک را در صد ضرب کرده و بر مسافت طی شده تقسیم کنید. عددی که به دست می‌آید، میزان مصرف خودرو شما در صد کیلومتر را به نمایش می‌گذارد.
فرمول محاسبه مصرف سوخت
با قرار دادن اعداد به دست آمده از توضیحات بالا در این فرمول به راحتی میزان سوخت مصرفی خودرو خود را محاسبه کنید.
روشهای کاهش مصرف بنزین
پیش از این به دلایل افزایش مصرف سوخت اشاره کردیم. با رعایت نکاتی که گفته شد می‌توانید تا جلوی افزایش مصرف بنزین را بگیرید.
اما یکی دیگر از راهکارهای کاهش مصرف سوخت، انتخاب بهترین زمان برای سوختگیری خودرو است! شاید این راهکار کمی به نظرتان عجیب باشد، اما در کنار کیفیت سوخت، شیوه سوختگیری نیز اهمیت زیادی دارد.
گاهی اوقات تجهیزات استفاده شده در پمپ بنزین ها با توجه به طول عمرشان فرسوده شده یا درست کار نمی‌کنند. هنگامی که در ساعات شلوغی وارد پمپ بنزین شوید، احتمال اینکه تجهیزات آنها درست کار نکند و هوا وارد باک خودرو شود، بیشتر خواهد شد.
بنابراین پیشنهاد می‌کنیم ساعات خلوتی مانند آخر شب یا صبح زود را برای سوختگیری انتخاب کنید تا بنزینی که وارد باک خودروی شما می‌شود، خالص‌تر باشد.
نکات مهم برای کاهش مصرف سوخت خودرو
با رعایت این نکات هم عمر قطعات خودرو خود را افزایش دهید و هم به کاهش مصرف سوخت کمک کنید:
– تعمیر و سرویس به موقع و دوره‌ای خودرو را فراموش نکنید.
– همواره با دنده مناسب و سبک درست رانندگی کنید.
– تنظیم باد چرخ‌ها را به مرتب انجام دهید.
– رانندگی با شیشه‌های بسته باعث کاهش مصرف سوخت می‌شود.
– تعویض فیلتر هوا و روغن اتومبیل را به موقع انجام دهید.
– خودرو خود را در جاهای سربسته و خنک پارک کنید.
– ترمزهای پی‌در‌پی و سرعت بیش از حد را کنار بگذارید.
– به طور مرتب باد لاستیک‌های خودرو خود را بررسی و تنظیم کنید.
– خودروی خود را در توقف های طولانی خاموش نگه دارید.
– سیستم تهویه خودرو را همیشه روشن نکنید.
– از گرم کردن بیش از حد موتور در زمستان خودداری کنید.
– از سلامت سنسورهای خودرو به ویژه سنسور اکسیژن مطمئن شوید.
پیامدهای نامطلوب افزایش مصرف سوخت
افزایش مصرف سوخت نه تنها هزینه زیادی به خانواده‌ها متحمل می‌کند، بلکه باعث آلودگی بیشتر شهرهای بزرگ نیز خواهد شد.
اهمیت مصرف سوخت تا جایی است که خودروسازان بزرگ دنیا دغدغه‌های زیست محیطی پیدا کرده‌اند و به فکر تولید انواع خودروهای برقی و هیبریدی افتادند.
با وجود اینکه تنوع این چنینی در بازار خودرو ایران وجود ندارد، اما خودروسازان با توجه به استقبالی که از خودروهای کم مصرف می‌شود، به تولید این دسته از محصولات می‌پردازند.
خریداران به دنبال کاهش هزینه و خرید خودرو اقتصادی‌تر از محصولات کم مصرف استقبال می‌کنند.
علاوه بر این، افزایش مصرف سوخت باعث عدم کارایی موتور برای مدت طولانی‌تر می‌شود. هرچه موتور سوخت بیشتری مصرف کند، کارایی آن چه در کوتاه مدت و چه در بلند مدت کاهش خواهد یافت.
یکی دیگر از پیامدهای نامطلوبی که افزایش مصرف سوخت به همراه دارد، کمبود انرژی و محدود بودن آن است.
ما با انرژی محدود و رو به پایان مواجه هستیم و اگر همین گونه مصرف کنیم برای آیندگان چیزی باقی نخواهد ماند. به همین دلیل است که در بسیاری از کشورها سراغ انرژی های تجدیدپذیر می‌روند.
افزایش مصرف سوخت قابل کنترل است!
در این مطلب سعی کردیم، تمام نکاتی را که می‌تواند از دلایل افزایش مصرف سوخت باشد، بررسی کنیم.
شاید بتوان عواملی مانند دمای هوا، سفرهای طولانی و… را از دلایل بالا رفتن مصرف بنزین در خودرو عنوان کرد، اما اصلی‌ترین اثرگذاری را عملکرد خودرو را دارد.
با رعایت همین نکات ساده‌ای که پیش از این به آن اشاره کردیم، به راحتی می‌توانید میزان مصرف سوخت خودرو خود را کنترل کنید.
نکاتی که نه تنها به کاهش مصرف بنزین خودرو کمک می‌کند، بلکه در نهایت روی عملکرد و کارایی آن نیز تاثیرگذار خواهد بود و از پیامدهای ناگوار بالا رفتن میزان مصرف سوخت روی محیط پیرامون ما نیز جلوگیری خواهد کرد.
اگر شما به خوبی از ماشین خود مراقبت می‌کنید و دوست دارید با آن درآمد اضافه‌ای داشته باشید؛ تنها کافی است سری به صفحه ثبت نام رانندگان تپسی بزنید و در کمتر از ده دقیقه عضوی از ناوگان تپسی شوید.