گیربکس از مهمترین قطعات در سیستم حرکتی خودرو است. این قطعه ممکن است به دلایل مختلفی دچار آسیب شود که باید عیب آن را بررسی کرد. پس بهتر است هر چند وقت یکبار ماشین خود را به تعمیرگاه ببرید تا گیربکس خودرو بررسی شود و در صورت مشکل ایراد آن برطرف شود. که در صورت اهمیت ندادن به این موضوع هزینه‌های بالایی برایتان به بار خواهد آمد. در ادامه مطلب به راهنمای تعمیر گیربکس دنده‌ای پرداخته‌ایم با ما همراه باشید.
راهنمای تعمیر گیربکس دنده‌ای
زمانی که گیربکس دنده‌ای دچار آسیب می‌شود در اولین فرصت باید آن را عیب‌یابی کنید. البته، قبل از آن بهتر است با گیربکس و کارایی آن آشنا شوید.
گیربکس چیست؟
گیربکس یا جعبه دنده از بدنه و مجموعه‌ای از چرخ‌دنده‌ها تشکیل شده و در اغلب خودروها وجود دارد. گیربکس از اجزای اصلی سیستم انتقال‌دهنده نیرو به چرخ‌های خودرو به شمار می‌رود. در واقع گیربکس انرژی را از موتور یا پیشرانه دریافت می‌کند و به چرخ‌ها انتقال می‌دهد که در نتیجه باعث به حرکت درآمدن خودرو می‌شود.
گیربکس دنده‌ای چگونه کار می‌کند؟
در گیربکس دستی پس از آن که موتور روشن شد، فلایویل شروع به گردش می‌کند. فلایویل به انتهای میل لنگ متصل است و مجموعه‌ای از دیسک و صفحه کلاچ را به گردش در می‌آورد. سپس شفت ورودی گیربکس شروع به چرخش می‌کند و تعدادی از دنده‌ها نیز به چرخش در می‌آیند. نیروی ایجاد شده توسط چرخش شفت خروجی گیربکس به هوزینگ دیفرانسیل انتقال داده می‌شود و شروع به چرخش می‌کند. در ادامه چرخش هوزینگ دیفرانسیل به دنده هرزگردها و در نهایت به پلوس منتقل می‌شود. در اثر چرخش میله‌های پلوس چرخ‌ها و خودرو به حرکت در می‌آیند.
تفاوت گیربکس دنده‌ای و اتومات
مهمترین تفاوت گیربکس دنده‌ای و اتومات در نحوه تعویض دنده است. در ماشین‌هایی که دارای گیربکس دنده‌ای هستند راننده برای تغییر دنده کلاچ را می‌گیرد و دنده مناسب را انتخاب می‌کند. هر یک از دنده‌ها برای کنترل خودرو در سرعت مشخصی به کار می‌روند. گیربکس اتومات نیز از یک سیستم هیدرولیک، یک مبدل گشتاور و مجموعه‌ای از چرخ‌دنده‌ها تشکیل شده و تعویض دنده‌ها را به‌صورت خودکار انجام می‌شود.
مشکلات رایج گیربکس دنده‌ای چیست؟
گیربکس مانند سایر اجزای خودرو ممکن است دچار مشکل شود. مشکلات رایج گیربکس دنده‌ای عبارتند از:
بد جا خوردن دنده
یکی از مشکلات رایجی که در اغلب ماشین‌ها دیده می‌شود بد جا خوردن دنده است که می‌تواند ناشی از خشک شدن اهرم دسته دنده یا زنگ‌زدگی آن باشد. اگر در صورت بروز این مشکل از چرخ دنده صدای اضافی خارج شد نشان‌دهنده آسیب ماهک یا غلاف کشویی و دنده برنجی‌های داخلی است. کم بودن روغن گیربکس و نامرغوب بودن و همچنین آسیب دیدن بلبرینگ از دیگر علت‌هایی هستند که باعث می‌شود دنده به درستی جا نخورد.
خلاص شدن
این مشکل زمانی پیش می‌آید که گیربکس حین حرکت خودرو از دنده خارج و خلاص شود. علت‌های اصلی بروز این مشکل سائیدگی زیاد دنده، ساییدگی خارهای غلاف کشویی و سفت بودن اهرم‌های دسته دنده بیش از حد است. در این حالت پدال کلاج نیز به لرزش در می‌آید و دسته دنده از حالت اصلی خود خارج می‌شود. برای حل این مشکل باید گیربکس باز شود و آن را هم راستا با پیشرانه نصب کنید.
نشانه‌های خرابی گیربکس دنده‌ای
مهمترین نشانه‌های خرابی گیربکس دنده‌ای عبارتند از:
صدای وزوز یا دنگ دنگ
زمانی که خودرو در حال حرکت است و صدای غیرطبیعی وزوز یا دنگ دنگ به گوش می‌رسد نشان‌دهنده خرابی گیربکس است. مهمترین دلایل آن آسیب‌دیدگی چرخ دنده‌ها یا یاتاقان و یا کم بودن روغن گیربکس است.
دیر عمل کردن گیربکس
گیربکس باید به راحتی و به سرعت دنده‌ها را تغییر دهد. اگر حس کردید که هنگام تعویض دنده کمی تأخیر به وجود آمده نشانه مشکل در گیربکس است. دلایل این مشکل نشت یا آلودگی روغن گیربکس، نفوذ آب در قطعات گیربکس و نگهداری نادرست آن هستند.
بوی سوختگی
احساس بوی سوختگی دلایل گوناگونی دارد که یکی از مهمترین آنها می‌تواند خرابی گیربکس باشد. وقتی که روغن گیربکس بیش از حد داغ شود بوی سوختگی تولید می‌کند. علت اصلی این مشکل کم شدن یا نشت روغن گیربکس است. بهتر است روغن گیربکس را در موعد مقرر عوض کنید و همیشه سطح آن را بررسی کنید.
نشت مایع از زیر ماشین
اگر مایعی که از زیر ماشین نشت می‌کند به رنگ قرمز باشد نشانه نشتی روغن گیربکس و روغن ریزی است. این مشکل می‌تواند به‌خاطر آسیب‌دیدگی شدید چرخ دنده‌ها به وجود آید. البته بعضی از روغن‌های گیربکس قرمز نیستند که در این صورت باید به تعمیرگاه مراجعه کنید.
جا خوردن دنده به سختی
اگر هنگام عوض کردن دنده احساس کردید که دنده به سختی جا می‌خورد، می‌تواند نشان‌دهنده فرسوده شدن یا آسیب دیدن همگام سازهای گیربکس باشد. دلایل دیگری مانند کثیف بودن روغن گیربکس، خرابی تغییردهنده دنده، نشت روغن گیربکس و… وجود دارند که برای تشخیص آن باید به تعمیرگاه مراجعه کنید.
اجرت تعمیر گیربکس دنده‌ای چقدر است؟
گیربکس از مهمترین اجزا در سیستم انتقال قدرت خودرو است که در صورت بروز هر گونه مشکل باید در اولین فرصت به یک متخصص مکانیک مراجعه شود. تعیین اجرت تعمیر گیربکس دنده‌ای به نوع خرابی گیربکس بستگی دارد. برای مثال اگر مشکل گیربکس با تعویض روغن و فیلتر حل شود هزینه کمتری دارد. یا در صورتی که اجزای داخلی گیربکس نیاز به تعمیر داشته باشند هزینه آن بیشتر خواهد بود.
در صورتی‌که جزو سفیران تپسی باشید، می‌توانید با مراجعه به بخش گاراژ تپسی، خدمات مربوط به تعمیر ماشین، همچنین تعمیر گیربکس و خرید تجهیزات ماشین را با تخفیف و قیمت مناسب دریافت کنید. اگر هم تمایل دارید به عنوان سفیر تپسی ثبت نام کنید، می‌توانید از لینک ثبت نام راننده تپسی اقدام کنید.
قیمت گیربکس دنده‌ای
قیمت گیربکس دنده‌ای با توجه به عوامل گوناگون مانند برند، کیفیت و نوع خودرو تعیین می‌شود. هنگام خرید حتماً به سراغ گیربکس‌های اصل و اورجینال بروید که از کیفیت و دوام بالایی برخوردار هستند. انواع گیربکس دنده‌ای با بهترین کیفیت و مناسب‌ترین قیمت در اختیار مشتریان عزیز قرار داده می‌شود.
روش‌های جلوگیری از خرابی گیربکس دنده‌ای
تنها با رعایت چند نکته ساده می‌توانید از خرابی گیربکس دنده‌ای جلوگیری کنید:
از دسته دنده به‌عنوان تکیه‌گاه استفاده نکنید.
بسیاری از رانندگان حین رانندگی دست خود را بر روی دسته دنده قرار می‌دهند. این حرکت ساده می‌تواند در طولانی مدت به قطعات گیربکس آسیب وارد کند.
حین توقف خودرو گیربکس را خلاص کنید.
زمانی که خودرو متوقف شده به‌خصوص پشت چراغ قرمز یا ترافیک باید گیربکس را خلاص کنید و از فشار دادن کلاچ خودداری نمایید. اگر در توقف‌های کوتاه دنده را خارج نکرده و گیربکس را خلاص نکنید، این قطعه در زمان کوتاه دچار خرابی می‌شود تا جایی که باید قطعات آن را تعویض کنید.
از دنده سنگین استفاده کنید.
به جای آن که در موقعیت‌های گوناگون مانند سرپایینی‌ها مدام ترمز بگیرید و پای خود را بر روی پدال ترمز فشار دهید از دنده سنگین استفاده کنید. استفاده مداوم از ترمز باعث وارد شدن فشار به لنت‌ها و دیسک‌ها می‌شود.
دنده‌ها را به موقع تعویض کنید.
برای رانندگی در سرعت‌های پایین از دنده یک استفاده نکنید؛ زیرا باعث فشار به گیربکس و موتور خودرو می‌شود. دنده یک تنها برای شیب‌های تند و به حرکت درآوردن خودرو به کار می‌رود و بلافاصله باید آن را به دنده ۲ یا ۳ تغییر دهید.
به روغن گیربکس توجه کنید.
روغن گیربکس یا واسکازین به‌عنوان روان‌کننده بخش‌های متحرک داخل گیربکس مورد استفاده قرار می‌گیرد. واسکازین را باید به موقع تعویض کنید تا آلودگی آن عملکرد گیربکس را تحت تاثیر قرار ندهد. این کار باعث افزایش عمر گیربکس خواهد شد.
سخن پایانی
در این مقاله اطلاعات مفیدی درباره تعمیر گیربکس دنده‌ای ارائه شد. با مطالعه مقاله به اهمیت گیربکس و نقش آن در خودرو پی خواهید برد. در صورتی که با هر یک از علائم خرابی گیربکس مواجه شدید سریعاً آن را به تعمیرگاه ببرید تا متحمل پرداخت هزینه‌های بالا نشوید.