در فصل سرما عوامل مختلفی بر روی کیفیت رانندگی و همچنین وضعیت فنی ماشین تاثیر می‌گذارند. از وضعیت لاستیک‌ها و روغن موتور بگیرید تا کارکرد صحیح بخاری ماشین. تمرکز و همچنین راحتی راننده در کابین خودرو در فصل سرما، به عملکرد درست بخاری بستگی دارد. در این مقاله از وبلاگ تپسی قرار است در رابطه با دلایل خرابی بخاری خودرو و همچنین علائم این مشکل صحبت کنیم و با معرفی اجزای مختلف آن، چگونگی عملکرد بخاری را توضیح دهیم.
معرفی اجزای مختلف بخاری خودرو
وظیفه بخاری خودرو مشخص است. این سیستم قرار است دمای کابین ماشین را در فصول سرد سال، تنظیم کند. اما بخاری خودرو از چه اجزایی تشکیل شده‌است؟
· هسته بخاری
این قطعه یک مبدل حرارتی کوچک است که جریای هوای گرم را به داخل کابین ماشین هدایت می‌کند. این گرما از جریان مایع خنک کننده ماشین گرفته می‌شود.
· مایع خنک کننده
مایع رادیات یا همان مایع خنک‌کننده، مایعی است که در سیستم رادیات خودرو جریان دارد و وظیفه آن، تنظیم دمای موتور است.
· فن بخاری
این قطعه هوا را از روی هسته بخاری عبور می‌دهد و آن را گرم می‌کند. سپس این هوا به داخل کابین خودرو هدایت می‌شود.
بیشتر بخوانید: تجهیزات ضروری خودرو در زمستان
· شیر کنترل
این قطعه وظیفه قطع و وصل جریان هوای گرم را بر عهده دارد.
· سوپاپ‌ها و دریچه‌ها
برای کنترل جریان هوا و تعیین دما، سوپاپ‌ها و دریچه‌هایی مختلفی در سیستم بخاری تعبیه شده‌اند.
· ترموستات بخاری
ترموستات یکی از اجزای مهم سیستم بخاری خودرو است. این قطعه وظیفه قطع و وصل جریان مایع خنک‌کننده در رادیاتور را بر عهده دارد.
· کنترل‌های کاربری
شامل دکمه‌ها و پیچ‌های تنظیم دما، سرعت فن، و جهت جریان هوا در داشبورد.
نحوه کار بخاری خودرو
بعد از آشنا شدن با اجزای مختلف این سیستم، بهتر است با نحوه کار بخاری خودرو نیز آشنا شویم.
· جذب گرما از موتور
اولین و مهمترین نکته در نحوه کار بخاری خودرو جذب گرما. این گرما از موتور خودرو گرفته شده و از طریق شلنگ‌ها به هسته بخاری می‌رسد.
· انتقال گرما به هسته بخاری
مایع گرم وارد هسته بخاری شده و گرمای خود را به پره‌های هسته منتقل می‌کند.
· عبور هوا از روی هسته بخاری
فن بخاری هوا را از روی هسته داغ عبور می‌دهد. این هوا گرم می‌شود و سپس به داخل کابین هدایت خواهد شد.
· تنظیم دما و جریان هوا
راننده می‌تواند با استفاده از کنترل‌های موجود، دمای هوای گرم و جهت جریان آن (مثلاً به سمت پاها، شیشه جلو، یا صورت) را تنظیم کند.
دلایل خرابی بخاری خودرو
بعد از آشنا شدن با اجزا و همچنین نحوه کار این سیستم، بهتر است با دلایل خرابی بخاری خودرو نیز آشنا شویم.
1. کاهش و یا نشست مایع خنک کننده
همانطور که توضیح دادیم، این سیستم، گرمای مورد نیاز خود را از موتور ماشین دریافت می‌کند. منبع این گرما نیز مایع خنک‌کننده است.
ما در وبلاگ تپسی در مقاله‌ای با عنوان «بهترین مایع خنک کننده خودرو» در رابطه با چیستی و عملکرد این مایع توضیحات مفصلی ارائه داده‌ایم. کاهش و یا نشتی در مایع خنک کننده، تنظیم دمای ماشین را دچار ایراد می‌کند. از طرفی کاهش این مایع باعث می‌شود، مقدار کافی به هسته بخاری نرسد و بخاری دمای لازم را تامین نکند.
بیشتر بخوانید: اصول نگهداری خودرو در زمستان
2. ایراد ترموستات خودرو از دلایل خرابی بخاری
ترموستات وظیفه دارد دمای ماشین را کنترل کند. یعنی اگر دما بیش از حد بالا برود، ترموستات اجازه ورود و حرکت به مایع خنک کننده می‌دهد و در صورت پایین آمدن بیش از حد دمای موتور، جریان مایع را قطع می‌کند. حالا اگر ترموستات خراب شود، تنظیم دما به هم خواهد خورد.
3. انسداد یا گرفتگی هسته بخاری
یکی دیگر از دلایل خرابی بخاری خودرو انسداد یا گرفتگی هسته بخاری است. هسته بخاری ممکن است به مرور زمان به دلیل رسوبات یا زنگ‌زدگی مسدود شود. این مشکل مانع از جریان مایع خنک‌کننده و انتقال حرارت می‌شود.
4. ایراد فن از دلایل خرابی بخاری خودرو
یکی دیگر از دلایل خرابی بخاری خودرو، ایراد فن است. فن بخاری هوا را از روی هسته بخاری عبور می‌دهد. اگر فن خراب شود یا به درستی کار نکند، هوای گرم به کابین منتقل نمی‌شود.
5. خرابی واتر پمپ
در سیستم فنی ماشین، واتر پمپ وظیفه به جریان درآوردن مایع خنک کننده را بر عهده دارد. حرابی این قطعه باعث می‌ع شده و بخاری نتواند گرمای لازم را ایجاد کند.
6. خرابی سنسورهای دما
در خودروهای مدرن، سنسورهای دما برای تنظیم خودکار گرما و تهویه استفاده می‌شوند. خرابی این سنسورها می‌تواند باعث عملکرد نامناسب بخاری شود.
7. هواگرفتگی سیستم خنک‌کننده
وجود هوا در سیستم خنک‌کننده می‌تواند جریان مایع را مختل کند و مانع از گرم شدن هسته بخاری شود. در این مواقع باید بخاری را هواگیری کنید تا مشکل رفع شود.
8. گرفتگی رادیاتور ماشین از دلایل خرابی بخاری خودرو
یکی از دلایل رایج خرابی بخاری ماشین گرفتگی رادیاتور است. همانطور که می‌دانید بهترین ترکیب مایع خنک کننده ماشین، مخلوط 50-50 آب و ضد یخ است. این ضد یخ علاوه بر کنترل دمایی مایع، وظیفه رسوب‌زدایی را نیز بر عهده دارد. اگر این رسوب زدایی به درستی انجام نشود، لوله‌های بخاری می‌گیرد. این گرفتگی باعث کاهش جریان مایع خنک کننده و در نتیجه ضعف عملکرد بخاری می‌شود.
بیشتر بخوانید: بهترین زمان تعویض ضد یخ خودرو
9. خرابی شیر بخاری
اگر سیستم گرمایی خودرو شما به درستی کار نمی‌کند، ممکن است دلیل آن خرابی شیر بخاری باشد. این قطعه که در زیر کاپوت ماشین تعبیه شده، وظیفه قطع و وصل جرای هوای گرم را برعهده دارد.
10. ایراد دریچه‌های بخاری
بخاری ماشین هوای سرد را گرفته، گرم کرده و به کابین خودرو منتقل می‌کند. در این مسیر دریچه‌های متفاوتی تاثیرگذار هستند.
کار نکردن هرکدام از دریچه‌ها عملکرد این سیستم را مختل می‌کند.
11. ایراد در فشنگی آب از دلایل خرابی بخاری خودرو
فشنگی سنسوری است که میزان دمای آب را به ECU خودرو گزارش می‌دهد تا فن ماشین فعال شود. در صورت ایراد این سنسور، یا دما بیش از اندازه بالا رفته یا بیش از حد کاهش می‌یابد.
12. مشکلات سیستم‌های برقی
سیستم برقی خودرو از قطعات مختلفی تشکیل شده است. از باتری و شمع و کوئل بگیرید تا ECU. خرابی این سیستم می‌تواند به طور مستقیم بر روی عملکرد بخاری تاثیر منفی بگذارد.
13. کثیفی فیلتر کابین
یکی دیگر از دلایل خرابی بخاری خودرو کثیفی فیلتر کابین ماشین است. این فیلتر بر سر راه ورود جریان هوا به کابین ماشین قرار دارد. کثیفی این قطعه باعث ایجاد اختلال در ورود و خروج جریان هوا به ماشین می‌شود.
علائم خرابی بخاری خودرو چیست؟
بعد از آشنا شدن با دلایل خرابی این سیستم بهتر است با علائم خرابی بخاری نیز آشنا شویم.
- دمای پایین جریان هوا
- کاهش فشار جریان هوا
- خرابی فن بخاری یا انسداد مسیرهای هوا.
- بوی نامطبوع در کابین
- بخار گرفتن مداوم شیشه‌ها
- نشتی مایع خنک‌کننده داخل کابین
- نوسان دما در کابین
- افزایش غیرعادی دمای موتور
- صدای غیرعادی از داخل داشبورد
- خرابی سیستم کنترل بخاری
دلیل بوی بد بخاری ماشین چیست؟
گاهی بخاری خودرو کار می‌کند اما کیفیت لازم را ندارد. یکی از مشکلاتی که ممکن است ایجاد شود، بوی بد بخاری خودرو است. دلیل بوی بد بخاری ماشین می‌تواند عوامل زیر باشد:
- رطوبت و رشد کپک یا قارچ در سیستم تهویه
- نشت مایع خنک‌کننده به داخل کابین
- کثیفی فیلتر هوای کابین
- گیر کردن مواد خارجی در سیستم تهویه
- نشتی روغن موتور یا مایعات دیگر
- مشکلات سیستم اگزوز
معمولا دلیل بوی بد بخاری ماشین به دلیل کثیفی سیستم گرمایش ماشین است. تمیز کردن و همچنین استفاده از اسپری‌های ضدقارچ می‌تواند این مشکل را رفع کند.
بیشتر بخوانید: نحوه بستن زنجیر چرخ خودرو
نتیجه‌گیری
اگر می‌خواهید رانندگی بی‌دردسری در فصل زمستان داشته باشید، بخاری ماشین خود را سرویس کنید. اگر ایرادی در سیستم انتقال جریان آب وجود دارد حل کنید و همچنین رادیاتور خودرو را سرویس کنید.
سوالات متداول
1. چرا بخاری ماشین فقط هوای سرد می‌دهد؟
پایین بودن سطح مایع خنک کننده، ایراد ترموستات، انسداد هسته بخاری و … از دلیل سرد بودن هوای وارد شده به کابین است.
2. چرا جریان هوای بخاری ضعیف است؟
اگر بخاری جریان هوای ضعیفی دارد می‌تواند به دلیل خرابی فن بخاری، انسداد کانال هوا و کثیفی فیلتر هوای کابین باشد.
3. چرا بخاری ماشین در سرعت بالا بهتر کار می‌کند؟
اگر بخاری در سرعت‌های بالا بهتر کار می‌کند، احتمالا واتر پمپ ماشین شما دچار ایراد است. یا حتی ممکن است مشکل از ترموستات ماشین باشد.