موتور ماشین به مانند قلب تپنده یک وسیله نقلیه است. برای اینکه این قلب تپنده به خوبی کار کند و دچار مشکل نشود، به روغن موتور نیاز دارد. اما روغن موتور‌ها انواع مختلفی داشته و استفاده از نمونه‌های بی‌کیفیت، به قیمت آسیب دیدن موتور تمام می‌شود. پس قبل از اینکه موتور خودرو دچار تعمیرات شود و کلی هزینه روی دستمان بگذارد، باید به فکر انتخاب روغن موتور مناسب بود. این مطلب یک راهنمای کامل برای خرید روغن موتور مناسب برای خودرو است. پس اگر به فکر سلامت خودرو و بخش فنی آن هستید، این مطلب از سایت تپسی را از دست ندهید.
وظایف اصلی روغن موتور مناسب خودرو
اغلب مردم بر این باورند که کاربرد روغن موتور صرفاً برای روان کار کردن قطعات است؛ اما اینگونه نیست و روغن موتور علاوه بر چرب کردن قطعات، یک سری وظایف دیگر را نیز بر عهده دارد که آن‌ها را توضیح خواهیم داد:
۱ – خنک کردن قطعات موتور خودرو
قطعات داخلی موتور خودرو شامل پیستون، میل لنگ، میل سوپاپ و غیره هستند. این قطعات پیوسته در حال حرکت بوده و نیاز به خنک شدن دارند. کاربرد رادیاتور صرفاً برای خنک کردن قسمت‌های بالای موتور است. اما خنک کردن بخش پایینی موتور، توسط روغن موتور انجام می‌شود. روغن موتور این کار را با انتقال حرارت انجام داده و مانع از سوختن یا تغییر شکل قطعات داخلی آن بر اثر گرما می‌شود.
۲ – داشتن خاصیت ضد خوردگی
کارکرد موتور در حالت عادی، توام با دما و تنش مکانیکی بالا است. این دما و تنش اگر در حضور اکسیژن باشد، موجب تسریع اکسیداسیون و خوردگی قطعات می‌شود. اما استفاده از روغن موتور مناسب می‌تواند با روانکاری و انتقال حرارت، باعث کاهش دما و تنش‌های مکانیکی شود. علاوه بر این دو مورد، روغن موتور باعث کاهش سطح تماس اکسیژن با قطعات موتور می‌شود. پس مانع از زنگ زدگی و خوردگی قطعات خواهد شد.
۳ – تمیز نگه داشتن قطعات
سوختی که برای خودرو استفاده می‌کنیم گاهی اوقات ناخالصی دارد. یا گاهی اوقات فرآیند احتراق به درستی عمل نکرده و سوختن ناقص در موتور اتفاق می‌افتد. این موارد باعث تشکیل جرم، دوده، لجن و رسوبات در محفظه موتور می‌شود. یک روغن موتور مناسب این جرم و رسوبات را پاک کرده و بقایای این آلودگی‌ها را در داخل فیلتر روغن نگهداری می‌کند. بدین ترتیب موتور از دوده، رسوبات و دیگر مواد زاید پاک شده و طول عمر خودرو افزایش می‌یابد.
۴ – آب‌بندی
غلظت روغن موتور باعث آب‌بندی فضای بین قطعات متحرک موتور می‌شود. بدین ترتیب مانع از خروج گاز‌های حاصل از احتراق شده و راندمان موتور افزایش پیدا می‌کند.
۵ – روانکاری
اصلی‌ترین کارکرد روغن موتور، برای روانکاری قطعات داخلی موتور است. چون چرب بودن روغن مانع از سایش قطعات متحرک شده و میزان اصطکاک را کاهش می‌دهد. بنابراین حرکت قطعات راحت‌تر شده و عملکرد کلی سیستم بهبود می‌یابد.
ترکیبات روغن موتور مناسب
روغن پایه، یکی از بخش‌های اصلی روغن موتور است. اما نوع پایه‌ای از روغن به تنهایی کارایی لازم را نداشته و باید یک سری ادیتیو مختلف به آن اضافه شود. ادیتیو‌ها در اصل افزودنی‌های مختلفی هستند که به فرمولاسیون روغن موتور اضافه و باعث افزایش کیفیت و کارایی روغن موتور می‌شوند. چند نمونه از انواع ادیتیو به همراه وظایف آن‌ها، در زیر آمده است:
- ادیتیو‌های ضد زنگ: جلوگیری از تشکیل آب و اسیدی شدن محفظه موتور
- ادیتیو‌های پاک‌کننده: تمیز کردن محفظه موتور از رسوبات و دوده
- ادیتیو‌های روان‌کننده: روانکاری قطعات متحرک موتور خودرو
- ادیتیو‌های آنتی اکسیدان: جلوگیری از اکسید شدن روغن موتور
- ادیتیو‌های ضد سایش: آب‌بندی موتور و جلوگیری از سایش مستقیم قطعات با تشکیل لایه‌ای نازک از فلز
عوامل مؤثر در انتخاب روغن موتور مناسب
انتخاب روغن موتور مناسب باید بر اساس سه عامل مهم انجام شود. توضیح مفصلی از این عوامل اصلی را در ادامه آورده‌ایم:
۱ – درجه استاندارد کیفی روغن موتور
متداول‌ترین طبقه‌بندی کیفیت روغن موتور در ایران استاندارد API است. این استاندارد توسط انستیتو نفت آمریکا تعریف شده و کیفیت روغن موتور را با دو حرف انگلیسی مشخص می‌کند. حرف اول همیشه ثابت بوده و S است؛ ولی حرف دوم از A تا N متغیر است. هر چقدر که حرف دوم بالاتر باشد، درجه کیفی روغن موتور بالاتر است. یعنی کیفیت یک روغن موتور SM بالاتر از روغن موتور SG است.
انتخاب روغن موتور باید متناسب با سال ساخت خودرو و تکنولوژی استفاده شده در موتور آن انجام شود. چون تکنولوژی موتور‌های بنزینی روز به روز در حال پیشرفت است و احتراق سوخت در موتور به صورت بهینه انجام می‌شود. به همین دلیل سازندگان خودرو نوع روغن موتور مناسب برای هر ماشین را در کاتالوگ آن می‌آورند. اما به طور کلی هر چقدر که سال ساخت خودرو جدیدتر باشد، باید از روغن موتور با حرف دوم بالاتر استفاده کرد.
۲ – گرانروی یا ویسکوزیته (غلظت) روغن موتور
گرانروی یا ویسکوزیته، نشان دهنده مقاومتی است که مایعات در برابر جاری شدن از خود نشان می‌دهند. هر چقدر که مایعات سخت‌تر جریان پیدا کنند، ویسکوزیته آن‌ها بالاتر است. مثلاً ویسکوزیته عسل بالاتر از آب است. خاصیت دیگری که مایعات دارند، کاهش غلظت آن‌ها در اثر افزایش دما است. یعنی غلظت عسل داغ کمتر از عسل سرد است و راحت‌تر به جریان می‌افتد.
مشکلات روغن موتور با گرانروی بالاتر از حد نرمال
کارکرد روغن‌های موتور بر اساس غلظت آن‌ها مشخص می‌شود. به همین خاطر باید در انتخاب روغن موتور، به ویسکوزیته یا گرانروی آن‌ها دقت شود. میزان گرانروی روغن موتور باید در حد نرمال باشد. چون روغن موتور‌های با ویسکوزیته بالاتر، مقاومت حرکتی بیشتری ایجاد می‌کنند. اگر این مقاومت بیشتر شود، روغن موتور سفت شده و یکی از وظایف خود که همان روانکاری است را، به خوبی انجام نمی‌دهد.
مشکلات روغن موتور با گرانروی پایین‌تر از حد نرمال
از طرفی دیگر، روغن موتور‌های با ویسکوزیته پایین هم مشکل خود را دارند. چون با کاهش ویسکوزیته، مقاومت حرکتی کمتر شده و لایه نازک روغن بر روی قطعات موتور تشکیل نمی‌شود. پس به مرور زمان باید منتظر اصطکاک قطعات خودرو و بروز اختلال در موتور باشیم. بنابراین به روغن موتوری نیاز داریم که ویسکوزیته آن با تغییر دما، در بازه مشخصی تغییر کند. یعنی از حد مشخصی کمتر یا از یک میزان معینی بیشتر نشود.
تعیین ویسکوزیته روغن موتور
بر اساس استاندارد جامعه مهندسان خودرو (Society of Automotive Engineers)، ویسکوزیته روغن موتور با یک یا دو عدد دو رقمی مشخص می‌شود. این اعداد با عبارت SAE بر روی ظرف روغن موتور درج می‌شود. بر همین اساس، روغن موتور‌های موجود در بازار به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
۱ – روغن موتور‌های تک درجه‌ای (مونو گرید یا سینگل گرید)
این نوع از روغن موتور، مناسب موتور‌هایی هستند که در یک دمای مشخص و تقریباً ثابت کار می‌کنند. پس اگر قرار به استفاده از روغن موتور تک درجه‌ای باشد، باید همزمان با تغییر فصل و دما آن را تعویض کرد. در غیر این صورت کارایی لازم را نخواهد داشت و خودرو شما را دچار مشکل می‌کند. بر روی ظرف روغن موتور‌های تک درجه‌ای، یک عدد دو رقمی در کنار SAE وجود دارد.
اگر این عدد درج شده کمتر از ۲۵ باشد، این روغن موتور مناسب آب و هوای سرد است. اما اگر عدد ذکر شده بین ۳۰ تا ۶۰ باشد، باید در شرایط آب و هوایی گرم از آن استفاده کرد. پس روغن موتور‌های تک درجه‌ای باید متناسب با تغییر فصل، تعویض شوند. ولی در کل استفاده از این نوع روغن موتور‌ها توصیه نمی‌شود. چون حتی در یک زمان مشخص، دمای خودرو قبل از استارت با زمان کارکرد آن فرق دارد. پس نمی‌توان یک دما ثابت را به موتور خودرو و قطعات آن نسبت داد.
۲ – روغن موتور‌های چند درجه‌ای (مولتی گرید)
بیشتر روغن موتور‌های موجود در بازار از نوع چند درجه‌ای هستند. یعنی امکان استفاده از آن‌ها در تمامی فصول سال وجود دارد. دلیل متغیر بودن ویسکوزیته روغن موتور‌های چند درجه‌ای، وجود افزودنی‌های پلیمری در ترکیب این نوع از روغن موتور است. ویسکوزیته این نوع از روغن‌ها به صورت دو عدد و یک حرف W در کنار عبارت SAE مشخص می‌شود؛ مانند ۱۰W-۴۰ یا ۲۰W-۵۰.
حرف W از اول کلمه WINTER به معنای زمستان گرفته شده است. عدد ذکر شده در کنار آن نیز، نشان دهنده ویسکوزیته روغن مورد نظر در آب و هوای سری یا قبل از استارت خودرو است. هر چقدر که این عدد کوچکتر باشد، روغن موتور عملکرد بهتری در زمان استارت یا آب و هوای سرد خواهد داشت. یعنی روغن موتور با مشخصه ۱۰W-۴۰ نسبت به روغن موتور با مشخصه ۲۰W-۵۰ در آب و هوای سرد بهتر عمل می‌کند.
عدد دوم در این عبارت، نشان دهنده ویسکوزیته روغن موتور در دمای ۱۰۰ درجه سانتی گراد است. یعنی حتی در دمای ۱۰۰ درجه سانتی گراد، گرانروی روغن موتور از این عدد درج شده کمتر نخواهد بود. یا به زبانی ساده‌تر، روغن موتور در اثر افزایش دما از این مقدار رقیق‌تر نخواهد شد.
نکته بعدی در خصوص این نوع از روغن‌های موتور، تفاضل دو عدد ویسکوزیته است. هر چقدر که این اختلاف اعداد کمتر باشد، کیفیت روغن موتور بیشتر است. برای انتخاب مناسب‌ترین گرید روغن در شرایط آب و هوایی مختلف، باید از دفترچه راهنمای خودرو کمک بگیرید.
بهترین روغن موتور از نظر ویسکوزیته چه ویژگی دارد؟
ویسکوزیته یا لزجت، نشان دهنده میزان مقاومت هر ماده در مقابل جاری شدن است. یک رابطه غیرمستقیم بین دمای هوا و ویسکوزیته وجود دارد. یعنی با سرد شدن هوا و کاهش دما، میزان ویسکوزیته روغن موتور بالاتر می‌رود. ولی در دمای بالا، ویسکوزیته مایعات کاهش می‌یابد.
روغن موتور‌های با ویسکوزیته بالاتر، قدرت روغن کاری بیشتری دارند. حتی خودرو هم در روغن‌های با ویسکوزیته بالاتر، بهتر عمل می‌کند. اما وقتی گرانروی روغن موتور بالاتر باشد، زمان بیشتری برای گردش آن در تمام اجزای موتور لازم است. این موضوع شاید به لحاظ زمانی بد باشد؛ اما قدرت روان کنندگی چنین روغن موتوری بیشتر است.
۳ – نوع روغن پایه
در قسمت‌های قبلی گفتیم که اصلی‌ترین بخش روغن موتور، روغن پایه آن است. روغن‌های موتور بر اساس نوع روغن پایه به سه دسته متفاوت تقسیم می‌شوند. هر کدام از این روغن‌های موتور، مزایا و معایب مخصوص به خود را دارند. پس برای انتخاب روغن خودرو مناسب، لازم است که یک آشنایی مختصری با آن‌ها داشته باشیم.
روغن موتور مینرال (معدنی)
روغن موتور‌های مینرال یا معدنی، اولین نسل از روغن موتور خودرو بود که وارد بازار شد. روغن پایه استفاده شده در این نوع، از مواد پایه نفتی به دست می‌آید. یعنی در تولید این نوع از روغن موتور، از ترکیبات هیدروکربنی نفتی با سایز مولکولی متفاوت استفاده می‌شود.
مزیت اصلی روغن موتور‌های م‌نرال، ارزانی و قیمت مناسب آن‌ها است. همچنین به خاطر متفاوت بودن اندازه مولکول‌های تشکیل دهنده، از این روغن برای آب‌بندی خودرو‌های صفر استفاده می‌کنند. اما معایب روغن موتور مینرال بیشتر از مزایای آن بوده و چند مورد از آن را در زیر آورده‌ایم:
- از دست دادن کارایی لازم در دما‌های بالا
- مناسب استفاده در خودرو‌های قدیمی و نامناسب بودن برای موتور خودرو‌های مدرن امروزی
- آسیب رسیدن به قطعات داخلی خودرو به واسطه وجود موادی مانند نیکل و منیزیم در ترکیب این نوع از روغن
- کوتاه بودن بازه زمانی بین تعویض روغن موتور
روغن موتور سنتتیک یا فول سنتتیک
روغن پایه استفاده شده در روغن موتور‌های سنتتیک، حاصل پلیمراسیون هیدروکربن‌ها در آزمایشگاه هستند. کاربرد اولیه این نوع از روغن موتور در صنایع هوایی و به عنوان روغن موتور جت بود. اما همزمان با پیشرفت تکنولوژی خودروساز‌ها، امروزه برای خودرو‌های سواری هم از روغن موتور تمام سنتتیک استفاده می‌شود.
اندازه مولکول‌های استفاده شده در روغن موتور سنتتیک یکسان بوده و به همین خاطر کارایی بالاتری نسبت به روغن موتور‌های مینرال دارند. استفاده از این نوع روغن موتور باعث بهبود عملکرد موتور خودرو شده و مانع از ساییدگی قطعات متحرک موتور می‌شود.
قیمت روغن موتور‌های سنتتیک زیاد بوده و در سرعت‌های بالا، میزان مصرف سوخت آن‌ها زیاد می‌شود. البته احتمال رسوب دادن مواد افزودنی در این نوع از روغن هم وجود دارد. مزیت‌های روغن موتور سنتتیک عبارتند از:
- افزایش طول عمر روغن موتور
- داشتن ناخالصی کمتر به نسبت روغن‌های معدنی
- مقاومت زیاد در مقابل گرما و حرارت
- جلوگیری از ساییده شدن قطعات خودرو
- کاهش میزان مصرف سوخت
- حفظ و نگهداری حالت روغن موتور خودرو
روغن موتور نیمه سنتتیک
روغن پایه استفاده شده در روغن موتور‌های نیمه سنتتیک، از ترکیب روغن موتور‌های تمام سنتتیک و مینرال به دست می‌آید. به همین خاطر در مقایسه با روغن‌های تمام سنتتیک، قیمت مناسب‌تری داشته و از ساییدگی قطعات جلوگیری می‌کنند. این ویژگی‌ها باعث شده تا روغن موتور نیمه سنتتیک، تبدیل به گزینه‌ای مناسب برای خودرو‌های سواری شهری شود.
نحوه تشخیص روغن موتور باکیفیت
توضیحاتی که تا به اینجای کار ارائه شد، در خصوص کارکرد روغن موتور و انواع مختلف آن بر اساس فاکتور‌های گوناگون بود. اما سؤال اصلی اینجاست که چگونه می‌توان یک روغن موتور باکیفیت را از نوع بی‌کیفیت آن تشخیص داد. برای انتخاب روغن موتور مناسب و تشخیص خوب یا بد آن، باید به موارد زیر دقت کنید:
۱ – بررسی بسته‌بندی و توجه به برچسب مشخصات
اولین کاری که برای تشخیص روغن موتور مرغوب باید انجام دهید، بررسی بسته‌بندی آن است. یک روغن موتور اصل باید دارای لوگو، هولوگرام و نوشته‌هایی دقیق بر روی بسته‌بندی خود باشد. شماره سریال روی بسته‌بندی باید با شماره موجود بر روی برچسب محصول یکسان باشد.
شکیل بودن طراحی بسته و واضح بودن اطلاعات مندرج بر روی آن، نشانی از اصل بودن روغن موتور است. اما بسته‌بندی با فرورفتگی و خدشه را می‌توان به حساب اصل نبودن بسته گذاشت.
نکته بعدی مربوط به اطلاعات روی برچسب روغن موتور است که ویژگی‌های محصول را مشخص می‌کند. این نکات شامل موارد زیر است:
درجه ویسکوزیته: نشان دهنده میزان مقاومت روغن موتور در برابر جاری شدن
طبقه‌بندی خدمات(Service Classification): یک کد دو رقمی برای مشخص کردن خودرو‌های متناسب با نوع روغن موتور
روغن موتور بدون شوینده (Non-Detergent): مخصوص روغن‌های فاقد افزودنی‌های فلزی یا حاوی مقدار کم از آن‌ها
۲ – توجه به قیمت روغن موتور
یک ضرب المثل قدیمی وجود دارد که می‌گوید هیچ گرانی یا ارزانی بی‌دلیل نیست. پس وقتی می‌بینید که قیمت یک روغن موتور به نسبت نمونه‌های دیگر بسیار کمتر است، باید به تقلبی بودن آن شک کنید. چون این ترفند فروشندگان محصول تقلبی است که قیمت محصول را نسبت به میانگین بازار پایین بیاورند.
البته حالت برعکسی هم برای این موضوع وجود دارد. یعنی همیشه نباید گرانی را به حساب کیفیت گذاشت. چون قیمت روغن موتور بر اساس یک سری فاکتور مشخص تعیین می‌شود که مهمترین آن‌ها عبارتند از:
- نوع خودرو: قیمت روغن موتور خودرو‌های گران قیمت بیشتر از خودرو‌های عادی است.
- کیفیت ساخت: هزینه استفاده از محصولی که استاندارد و شاخص‌های مرغوبیت مانند API را دارد، بیشتر است.
- برند تولید‌کننده: برای خرید روغن موتور از برند‌های معتبر و معروف، باید پول بیشتری خرج کرد. چون معمولاً خدماتی مازاد مانند گارانتی و خدمات پس از فروش برای مشتریان خود دارند.
۳ – بررسی رنگ، بو و شفافیت
ترفندی دیگر برای تشخیص دادن روغن اصل از تقلبی، توجه به بوی آن است. روغن‌های اصل بی‌بو هستند؛ ولی روغن‌های غیر اصل بوی تندی دارند. این بوی تند بیشتر شبیه نفت است و اگر آن را برای ۱۰ دقیقه در ظرفی شیشه‌ای بریزید، رنگی متمایل به قهوه‌ای سوخته یا نارنجی پیدا می‌کند. روغن‌های اصل برخلاف نمونه‌های تقلبی، شفاف هستند. یعنی اگر مقداری از آن را روی کاغذ بریزید، هیچ لکه سیاهی و تیره از خود برجای نمی‌گذارد.
روغن‌های بی‌کیفیت تمام آلودگی‌های موتور را به خود جذب می‌کنند. یعنی پس از کارکرد ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلومتری موتور، رنگ روغن سیاه می‌شود. این موضوع را می‌توان با برداشتن گیج روغن و بررسی رنگ آن تشخیص داد.
انتخاب بهترین برند روغن موتور خودرو ایرانی و خارجی
برای انتخاب بهترین روغن موتور، باید به ویژگی‌های محصول دقت کنید. اینکه ترکیب روغن موتور انتخابی شما فارغ از ایرانی یا خارجی بودن، توانایی انجام کدام یک از ویژگی‌های زیر را دارد:
- کنترل رسوب و اکسیداسیون
- توانایی محصول در کاهش گاز‌های آلاینده
- جلوگیری از لجن گرفتگی در محفظه موتور
- محافظت از خودرو در مقابل خوردگی
- ممانعت از ساییدگی قطعات خودرو
معرفی بهترین برند‌های روغن موتور
برند‌های ایرانی متنوعی در زمینه تولید روغن موتور مشغول فعالیت هستند. از جمله این شرکت‌ها می‌توان از بهران، ایرانول، نفت پارس و نفت سپاهان نام برد. هر کدام از این شرکت‌ها جزء بهترین تولیدکنندگان روغن موتور در داخل کشور هستند.
از میان برند‌های خارجی نیز، محصولات توتال، کاسترول، لیکومولی و الف نسبت به رقبای خود طرفداران بیشتری دارند. که البته دلیل این طرفداری را باید در کیفیت روغن موتور تولیدی این شرکت‌ها دانست.
بهترین روغن موتور پراید
پراید یکی از محصولات تولیدی شرکت سایپا و از بهترین ماشین ها برای مسافرکشی است که مدل‌های مختلفی از آن در بازار وجود دارد. بر اساس اطلاعات مندرج در دفترچه راهنمای شرکت سایپا، روغن موتور مناسب برای پراید باید حداقل از درجه کیفی SJ و گرانروی ۱۰W-۴۰ باشد. این نوع از روغن موتور با شرایط آب و هوایی ایران سازگار بوده و در تمامی مدل‌های پراید ۱۱۱، پراید ۱۳۱، پراید ۱۳۲ و پراید ۱۴۱ به خوبی جواب داده است.
استفاده از روغن موتور مناسب با این سطح کیفی و تعویض به موقع آن، باعث افزایش عمر مفید قطعات موتور می‌شود. برای تعویض روغن موتور پراید، سه لیتر روغن لازم است. البته اگر قرار به تعویض فیلتر روغن هم باشد، باید ۳. ۴ لیتر تهیه کنید.
بر اساس جدول برنامه‌ای که شرکت سایپا برای سرویس و نگهداری از پراید در نظر گرفته، تعویض روغن باید در بازه زمانی ۶ ماهه یا هر ۱۰ هزار کیلومتر انجام شود. اما این برای شرایط عادی بوده و در شرایط سخت باید در هر ۵ هزار کیلومتر یکبار روغن موتور تعویض شود. منظور از شرایط سخت در این دستورالعمل، رانندگی در موقعیت‌های زیر است:
- رانندگی در مناطق کوهستانی
- یدک کشیدن کاروان سفر
- رانندگی به دفعات زیاد و در مسافت‌های کوتاه
- رانندگی در جاده‌های شن و ماسه‌ای
- استفاده از خودرو برای گشت زنی، امور بازرگانی و تاکسی
- رانندگی با خودرو در ترافیک سنگین
- کارکرد طولانی مدت خودرو در حالت درجا
- رانندگی در جاده‌های ناهموار و پر گرد و غبار
- شرایطی که بیش از ۵۰ درصد زمان رانندگی با خودرو در ترافیک سنگین و هوای گرم بالای ۳۲ درجه سانتی گراد باشد.
- رانندگی در سرمای شدید یا مناطقی که نمک و مواد خورنده دارد.
بهترین روغن موتور تیبا
تیبا را اولین خودروی ملی شرکت خودروسازی سایپا می‌دانند. این خودرو در دو تیپ و دو مدل تیبا ۱ و تیبا ۲ به بازار عرضه شده است. حجم روغن موتور مورد استفاده برای تیبا در هر بار تعویض ۳. ۴ لیتر بدون تعویض فیلتر روغن و ۳. ۷۵ لیتر با تعویض فیلتر روغن است. شرکت سایپا برای این خودروی خود، استفاده از روغن موتور SJ ۱۰W-۴۰ را پیشنهاد می‌دهد که متناسب با شرایط آب و هوایی ایران است.
برنامه سرویس و نگهداری این خودرو نیز به مانند پراید است. یعنی به ازای هر ۱۰ هزار کیلومتر یا گذشت ۶ ماه، یکبار باید روغن موتور آن تعویض شود. اما برای رانندگی در شرایط سخت، این بازه زمانی به هر ۵ هزار کیلومتر کاهش می‌یابد.
بهترین روغن موتور پژو ۴۰۵
پژو ۴۰۵ یکی از محصولات تولیدی ایران خودرو است که از سال ۱۳۷۲ وارد بازار شد. سری اول این خودرو در دو تیپ GL و GLX و با حجم موتور ۱۶۰۰ و ۲۰۰۰ به صورت کاربراتوری تولید می‌شد. اما از سال ۱۳۸۱ به بعد بود که موتور پژو ۴۰۵ به انژکتوری تغییر یافت. تیپ‌های XU۷ و GLI از نسل‌های بعدی این خودرو با حجم موتور ۱۸۰۰ بودند.
آخرین تیپ از خودروی پژو ۴۰۵، تیپ SLX بود که موتور TU۵ با حجم ۱۶۰۰ داشت. اغلب پژو ۴۰۵های موجود در بازار، از سه تیپ GLX و SLX با موتور TU۵ و تیپ GLX با موتور پایه دوگانه سوز هستند.
شرکت ایران خودرو برای پژو ۴۰۵ با موتور‌های XU۷، روغن موتور SL ۲۰W-۵۰ را پیشنهاد می‌دهد. اما برای موتور‌های TU۵ استفاده از روغن SL ۱۰W-۴۰ را توصیه می‌کند. در هر بار تعویض روغن موتور این خودرو‌ها به ۴. ۴ لیتر بدون تعویض فیلتر و ۴. ۷۵ لیتر با تعویض فیلتر نیاز دارد.
در جدول برنامه سرویس و نگهداری پژو ۴۰۵، توصیه شده که به ازای هر ۱۰ هزار کیلومتر یا گذشت ۶ ماه (هر کدام زودتر برسد) باید روغن موتور تعویض شود. البته این برای رانندگی و استفاده از این خودر در شرایط عادی است.
ولی اگر رانندگی شما در شرایطی سخت نظیر دنده سنگین به مدت طولانی، استفاده از سوخت نامناسب، افزایش ناگهانی شتاب موتور یا به قول معروف Take off، رانندگی در محیط آلوده و گرد و غبار، پیمایش کم و اختلاف دمای بیش از ۴۵ درجه، تعویض دنده در دور بالا و غیره باشد، این دوره تعیین شده نصف می‌شود. یعنی در هر ۵ هزار کیلومتر یا بازه سه ماهه نیاز به تعویض روغن خواهید داشت.
بهترین روغن موتور پژو پارس
پژو پارس یک فیس لیفت پژو ۴۰۵ است که از سال ۱۳۷۹ با نام پرشیا توسط ایران خودرو عرضه شد. شرکت ایران خودرو این خودرو را در دو تیپ پارس سال و پارس LX وارد بازار کرد. موتور پژو پارس سال از نوع XU۷ با حجم ۱۸۰۰ بود. اما در ساخت پژو پارس LX از موتور TU۵ با حجم موتور ۱۶۰۰ استفاده شد. ایران خودرو برای تعویض روغن موتور‌های پژو پارس XU۷، نوع SL ۲۰W-۵۰ و برای پژو پارس TU۵، روغن‌های SL ۱۰W-۴۰ را توصیه می‌کند.
البته حجم روغن موتور مورد نیاز برای تعویض این دو تیپ از پژو پارس با یکدیگر متفاوت است. چون برای موتور‌های TU۵ صرفاً ۳ لیتر (بدون تعویض فیلتر) روغن لازم است. اما روغن تعویضی موتور‌های XU۷ باید حداقل ۴. ۴ لیتر (بدون تعویض فیلتر) باشد. البته اگر قرار به تعویض فیلتر‌ها باشد، تقریباً به ۳۰۰ میلی لیتر روغن بیشتر نیاز خواهیم داشت. بازه زمانی مناسب برای تعویض روغن پژو پارس نیز هر ۶ ماه یا هر ۱۰ هزار کیلومتر در شرایط عادی است.
بهترین روغن موتور پژو ۲۰۶
پژو ۲۰۶ یک خودروی فرانسوی است که از سال ۱۳۸۰ توسط شرکت خودروسازی ایران خودرو وارد بازار ایران شده است. در سال‌های ابتدایی، این خودرو در ۶ تیپ مختلف عرضه می‌شد. اما از سال ۱۳۹۱ به بعد، فقط تیپ ۲ و ۵ از این خودرو تولید شد. در تولید تیپ ۲ از پژو ۲۰۶، پیشرانه TU۳A با حجم ۱۴۰۰ و در پژو ۲۰۶ تیپ ۵، پیشرانه TU۵ با حجم موتور ۱۶۰۰ وجود دارد.
ایران خودرو برای موتور‌های TU پژو ۲۰۶، روغن موتور SL ۱۰W-۴۰ را توصیه می‌کند. حجم روغن موتور مورد نیاز در هر بار تعویض بدون فیلتر این خودرو ۳. ۲ لیتر و اگر با تعویض فیلتر باشد، ۳. ۴ لیتر است. زمان تعویض نیز به مانند اغلب خودرو‌های بالا ۶ ماهه یا ۱۰ هزار کیلومتر در شرایط عادی است. ولی برای شرایط سخت باید این بازه زمانی نصف شود.
بهترین روغن موتور سمند
سمند، یکی دیگر از خودرو‌های تولیدی توسط شرکت خودروسازی ایران خودرو است. این خودرو از سال ۱۳۸۰ و در دو تیپ EL و X۷ تولید و به بازار عرضه شد. در سال ۱۳۸۲ بود که ایران خودرو، سری دوم خودرو‌های سمند را در تیپ‌های SE و LX روانه بازار کرد. نسل سوم این خودرو نیز از سال ۱۳۸۸ با پیشرانه EF۷ در دو مدل پایه تک سوز و دوگانه تولید شد. اما اغلب خودرو‌های سمندی که الان در بازار هستند، از تیپ LX با دو پیشرانه XU۷ و حجم موتور ۱۸۰۰ و پیشرانه EF۷ با حجم موتور ۱۷۰۰ هستند.
به پیشنهاد ایران خودرو، برای سمند‌های با پیشرانه XU۷ باید از روغن SJ ۲۰W-۵۰ و برای سمند‌های با موتور EF۷ از روغن SL ۱۰W-۴۰ استفاده شود. حجم روغن مورد نیاز در هر بار تعویض برای سمند‌های XU۷ مقدار ۴. ۴ لیتر و برای سمند‌های EF۷ مقدار ۴. ۷ لیتر (بدون تعویض فیلتر) است. اگر قرار به تعویض فیلتر هم باشد، تقریباً ۳۰۰ میلی لیتر روغن بیشتر لازم داریم. زمان تعویض روغن موتور مناسب در این مدل خودرو‌ها، هر ۶ ماه یا به ازای هر ۱۰ هزار کیلومتر در شرایط عادی است.
در این بخش سعی شد تا اطلاعات مربوط به خودرو‌های پرطرفدار ایرانی و زمان مناسب برای تعویض روغن آن‌ها را ارائه کنیم. خلاصه‌ای از این اطلاعات را در جدول زیر آورده‌ایم:
| نام خودرو | نوع موتور | حداقل درجه استاندار کیفی | حجم روغن مورد نیاز با تعویض فیلتر -لیتر- | حجم روغن مورد نیاز بدون تعویض فیلتر -لیتر- |
| پراید | انژکتوری | SJ 10W-40 | 3.4 | 3 |
| پژو 405 | XU7 | SL 20W-50 | 4.75 | 4.4 |
| پژو 405 | TU5 | SL 10W-40 | 4.75 | 4.4 |
| پژو‌پارس | XU7 | SL 20W-50 | 4.75 | 4.4 |
| پژو‌پارس | TU5 | SL 10W-40 | 3.25 | 3 |
| پژو 206 | TU | SL 10W-40 | 3.4 | 3.2 |
| سمند | XU7 | SJ 20W-50 | 4.75 | 4.4 |
| سمند | EF7 | SL 10W-40 | 4.9 | 4.7 |
سخن پایانی
در این مقاله از سایت تپسی، انواع روغن موتور و کارکرد آن را توضیح دادیم. حتی راهکار‌هایی برای تشخیص روغن موتور مناسب از نمونه‌های تقلبی ارائه شد. در بخش پایانی نیز روغن موتور مناسب برای هر کدام از خودرو‌های پرطرفدار ایرانی را معرفی کردیم. اما نکته مهم در خصوص تعویض روغن این است که با هر بار تعویض روغن، حتماً فیلتر‌های روغن را نیز تعویض کنید.
شاید به نظر شما تعویض ۶ ماهه روغن زود باشد و از هزینه‌های آن بترسید. اما فراموش نکنید که اگر یکبار موتور خودرو شما گیرپاژ کند، باید ده‌ها برابر هزینه تعویض روغن را برای تعمیر آن بپردازید. پس هیچ وقت از تعویض روغن موتور خودرو و تمیزی آن غافل نشوید.
اگر هم از خودروی خود به خوبی مراقبت می‌کنید و دوست دارید از آن درآمد اضافه‌ای داشته باشید؛ می‌توانید با رفتن به صفحه ثبت نام راننده تپسی، در کمتر از ده دقیقه عضوی از ناوگان تپسی شوید.