علت کم شدن گاز کولر خودرو
سیستم تهویه مطبوع خودرو در فصل تابستان اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند و نقشی حیاتی در راحتی و خنکی داخل خودرو دارد. قلب این سیستم، گاز کولر یا همان مبرد است. وظیفه اصلی این گاز جذب گرما از داخل کابین و کمک به تولید هوای سرد است. در واقع عملکرد صحیح کولر رابطه مستقیمی با مقدار کافی این مبرد دارد. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که احساس کنید کولر خودروی شما هوای گرم می‌دمد یا به‌طورکلی توانایی خنک‌کنندگی آن کاهش پیدا کرده است. یکی از دلایل رایج این مشکل، کم شدن گاز کولر خودرو است. باتوجه به اهمیت بالا و رایج بودن این موضوع، ما تصمیم گرفتیم تا در این مقاله به علت کم شدن گاز کولر خودرو بپردازیم. علاوه‌براین، در مورد علائم و روش‌های نشت‌یابی آن نیز صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
گاز کولر خودرو چیست و چه کاربردی دارد؟
گاز کولر خودرو که به آن مبرد (refrigerant) یا فریون (freon) هم گفته می‌شود، یک ماده پرفشار است که نقش حیاتی در فرایند خنک‌سازی سیستم تهویه مطبوع خودرو ایفا می‌کند.
این گاز حرارت را از هوای عبوری از هسته اواپراتور می‌گیرد و به خود منتقل می‌کند. نتیجه این انتقال، جریان هوای سرد خواهد بود.
عملکرد صحیح کولر خودرو کاملاً به وجود مقدار کافی از این گاز وابسته است؛ به شکلی که اگر سطح مبرد بیش‌ازحد پایین باشد، سیستم قادر به خنک کردن موثر هوا نخواهد بود.
کاهش سطح گاز کولر خودرو می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
علت کم شدن گاز کولر خودرو چیست؟
گاز کولر می‌تواند به‌تدریج یا به‌صورت ناگهانی تخلیه شود. علت کم شدن گاز کولر خودرو را می‌توان در بخش‌های مختلفی جست‌و‌جو کرد. در این بخش از مقاله، به رایج‌ترین دلایل کم شدن گاز خودرو اشاره خواهیم کرد.
فرسودگی اجزای کولر در گذر زمان
با گذر زمان، قطعات سیستم تهویه مطبوع خودرو مثل هر سیستم دیگری می‌تواند دچار فرسودگی شود. شکننده شدن آب‌بندی‌های لاستیکی و اورینگ‌ها از رایج‌ترین آن هستند.
این آب‌بندی‌ها در سراسر سیستم، ازجمله در نقاط اتصال شلنگ‌ها به کمپرسور، کندانسور و اواپراتور قابل مشاهده‌‌اند.
با خراب شدن این لاستیک‌ها به‌دلیل حرارت، لرزش و سن، ممکن است شکاف‌های کوچکی ایجاد شود که به مبرد اجازه می‌دهد به آرامی نشت کند.
این نوع نشتی‌ها معمولاً کوچک اما دائمی هستند و به احتمال زیاد شما تا زمانی که سیستم شروع به از دست دادن کارایی خنک‌کنندگی خود نکند، متوجه آن نخواهید شد.
بیشتر بخوانید: راه های تقویت کولر خودرو برای تابستان
ورود رطوبت به سیستم کولر علت کم شدن گاز کولر خودرو
ورود رطوبت به سیستم کولر خودرو یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که می‌تواند آسیب‌های جدی و جبران‌ناپذیری را به سیستم وارد کند.
رطوبت موجود در سیستم بسیار واکنش‌پذیر است و می‌تواند با هالوژن‌ها یا اکسیدهای کربن واکنش داده و اسیدهایی مثل اسید تری‌فلوئورواستیک را تشکیل دهد.
این اسید ایجادشده می‌تواند به سایر اجزا آسیب برساند و باعث نشتی شود. علاوه‌براین، رطوبت خطر بالایی برای خوردگی در بخش‌های مختلف سیستم کولر ایجاد می‌کند.
اگر رطوبت در نزدیکی سوپاپ‌ها جمع شده باشد، می‌تواند باعث یخ‌زدگی و مسدود شدن خود شیر یا کل سیستم شود.
صدمات ناشی از تصادفات
علت کم شدن گاز کولر خودرو می‌تواند مربوط به ضربه یا صدمات ناشی از تصادفات باشد. اگر یک خودرو دچار تصادف شود، ممکن است ضربه واردشده باعث آسیب به بعضی از قطعات سیستم تهویه مطبوع شده و باعث نشتی آن شود.
علاوه‌بر تصادفات، آسیب‌های ناشی از سنگریزه‌ها، سنگ‌ها، چاله‌ها و سایر خطرات جاده‌ای هم می‌توانند به کندانسور و زیر بدنه خودرو آسیب برسانند.
خرابی شلنگ‌های انتقال علت کم شدن گاز کولر خودرو
سیستم تهویه مطبوع خودرو دارای شلنگ‌هایی است که گاز را در سراسر سیستم به گردش در می‌آورند. این شلنگ‌ها معمولاً تحت فشار دائمی هستند، به ویژه زمانی که سیستم در یک روز گرم تابستانی کار می‌کند.
این شلنگ‌ها ممکن است با گذر زمان فرسوده شوند یا به‌طور کلی دچار ترک‌خوردگی یا سوراخ‌های ظریف شوند. ترک یا شکاف‌های بزرگ روی شلنگ‌ها می‌تواند علت خالی شدن ناگهانی گاز کولر ماشین باشد.
تست گاز کولر خودرو
برای تست گاز کولر خودرو گیج‌های منیفولد استفاده می‌شود. با اتصال این گیج‌ها به پورت‌های سمت پایین و سمت بالای سیستم کولر می‌توان سطح فشار گاز کولر خودرو را در حالت‌های مختلف خاموش یا روشن بودن موتور و ای سی بررسی کرد.
حد نرمال در سمت پایین ۳۵ الی ۴۰ PSI و در سمت بالا ۲۰۰ الی ۳۵۰ PSI در حالت کارکرد است. درصورتی‌که فشار کمتر از این حد باشد، نشان‌دهنده کمبود از کولر بوده و می‌تواند یکی از علائم نشتی در سیستم باشد.
بیشتر بخوانید: دلایل خرابی کمپرسور کولر خودرو
علائم خالی شدن گاز کولر خودرو چیست؟
حال که با علت کم شدن گاز کولر خودرو و اهمیت بالای آن آشنا شدیم، به احتمال زیاد این سوال برای شما پیش آمده که چطور می‌توانیم کم یا خالی شدن این گاز را تشخیص دهیم؟
یک‌سری علائم و جزئیات وجود دارند که باتوجه به آن‌ها می‌توان وجود نشتی در سیستم تهویه مطبوع را شناسایی کرد. به‌طورکلی، این علائم عبارت‌اند از:
یخ بستن سطح کمپرسور
اگر سطح گاز کولر کاهش پیدا کند، ممکن است آب به‌جای مبرد وارد چرخه خنک‌کننده شود. ورود آب با دمای پایین به کمپرسور، باعث یخ زدن سطح آن می‌شود.
احتمال وقوع این مشکل بسیار کم است، اما به هر حال باید در صورت مشاهده آن به کم بودن گاز کولر خودرو خود مشکوک شوید.
باد گرم
یکی از اصلی‌ترین و واضح‌ترین علائم خالی شدن گاز کولر ماشین، دمیدن هوای گرم از آن است. زمانی که سطح گاز کولر پایین باشد، سیستم نمی‌تواند هوا را به‌طور موثر خنک کند و در نتیجه به‌جای هوای خنک موردانتظار، هوای گرم از دریچه‌ها خارج می‌شود.
این شرایط نشان‌دهنده عدم وجود مبرد کافی برای فشرده‌سازی و گردش در سیستم است.
بیشتر بخوانید: علت خنک نکردن کولر خودرو چیست؟
بوی نامطبوع
خارج شدن بوی نامطبوع از دریچه‌های کولر، یکی دیگر از نشانه‌های کم شدن گاز کولر است. در این شرایط بهتر است حتماً در سریع‌ترین زمان ممکن نسبت به رفع آن اقدام کنید.
درگیر نشدن کلاچ کمپرسور
هنگامی که شما کولر خودرو خود را روشن می‌کنید، به احتمال زیاد یک صدای کلیک ضعیف می‌شنوید. این صدا همان صدای درگیر شدن کلاچ کمپرسور است.
این کلاچ سطح گاز کولر را تشخیص می‌دهد و درصورتی‌که سطح آن پایین‌تر از حد لازم باشد، درگیر نمی‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که مبرد کافی در سیستم وجود ندارد.
صدای غیرطبیعی
یکی دیگر از علائم خالی شدن گاز کولر ماشین، شنیدن صداهای غیر طبیعی است. صداهای خش‌خش یا حباب‌مانند به‌طور مستقیم نشان‌دهنده نشت گاز از سیستم کولر هستند.
صدای تق‌تق، ساییدگی یا کلیک‌های مکرر هنگام روشن کردن کولر نیز می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکل در قطعات داخلی کمپرسور یا کلاچ آن باشد.
روش‌های نشت‌یابی گاز کولر ماشین
روش‌های مختلفی برای نشت‌یابی گاز کولر خودرو وجود دارد که شما می‌توانید در شرایطی که علائم خالی شدن گاز کولر را مشاهده کردید، از آن‌ها استفاده کنید.
اولین قدم برای نشت‌یابی گاز کولر ماشین، بررسی دقیق اجزای سیستم تهویه مطبوع است. شما باید حتماً اتصالات کمپرسور، شفت جلو، آکومولاتور، کندانسور، پورت‌های سرویس و خطوط فشار را از نظر وجود هرگونه جریان مایع یا بقایای روغنی بررسی کنی؛ چون گاز کولر زمانی که مایع است، ظاهری شبیه به گریس دارد، اما کمی روشن‌تر به‌نظر می‌رسد.
بیشتر بخوانید: دلایل خرابی کولر خودرو
یکی از موثرترین روش‌ها برای پیدا کردن نشتی‌ها، اضافه کردن رنگ UV مخصوص به سیستم تهویه است. این رنگ با مبرد مخلوط شده و همراه آن در سیستم گردش درمی‌آید و به‌این‌ترتیب، محل نشتی‌ها راحت‌تر قابل شناسایی است.
یکی دیگر از روش‌های مورد استفاده برای این کار، تست فشار با گاز بی‌اثر است. در این روش تکنسین‌های متخصص با استفاده از گاز بی‌اثر مانند نیتروژن، سیستم تهویه مطبوع را تحت فشار قرار می‌دهند.
با مشاهده کاهش فشار در گیج‌ها در مدت زمان مشخص، به وجود نشتی پی خواهند برد. دستگاه‌های نشت‌یاب الکترونی نیز وجود دارند که می‌توانند با حساسیت بسیار بالا نشتی‌هایی که با چشم غیرمسلح یا حتی با رنگ UV قابل مشاهده نیستند را نیز شناسایی کنند.
هزینه شارژ گاز کولر خودرو در سال 1404
هزینه شارژ گاز کولر خودرو در سال 1404 در هر خودرویی باتوجه به ویژگی‌های آن متفاوت است.
عوامل زیادی وجود دارند که می‌توانند بر هزینه شارژ گاز کولر موثر باشند. در جدول زیر حجم گاز موردنیاز و هزینه حدودی شارژ گاز کولر خودرو قابل مشاهده است.
| نام خودرو | حجم گاز مورد نیاز (گرم) | هزینه حدودی شارژ (تومان) |
| پراید | 500 تا 600 | 600 تا 800 هزار |
| پژو 206 | 650 | 800 هزار تا یک میلیون |
| پژو پارس و 405 | 510 | 700 هزار تا یک میلیون |
| تیبا و ساینا | 550 | 600 تا 900 هزار |
| ال 90 | 400 تا 730 | 800 هزار تا 1.2 میلیون |
| سمند | 580 | 700 هزار تا یک میلیون |
به‌طورکلی، علاوه‌بر حجم گاز، عوامل دیگری نیز هستند که می‌توانند بر هزینه شارژ گاز کولر تاثیر بگذارند.
یکی از مهم‌ترین آن‌ها نوع گاز است. گازهای مورد استفاده برای کولر خودرو می‌توانند R1234yf و R134a باشند. برند شرکت تولیدکننده نیز می‌تواند بر قیمت نهایی تاثیر بگذارد.
تضمین عملکرد کولر خودرو با بررسی‌های منظم
باتوجه به اهمیت بالای سیستم تهویه مطبوع خودرو به‌ویژه در فصل تابستان، اطمینان از سالم بودن قطعات و عملکرد کولر بسیار مهم است.
بررسی منظم سطح گاز با استفاده از گیج‌های فشار و نشت‌یابی سیستم در صورت مشاهده علائم، بسیار ضروری است.
روش‌های مختلفی برای نشت‌یابی وجود دارد که در این مقاله به‌طور مفصل بررسی کردیم. این رویکرد پیشگیرانه نه‌تنها عملکرد سیستم را تضمین می‌کند، بلکه با تشخیص به‌موقع مشکلات و رفع نشتی‌ها، از تحمیل هزینه‌های بالای تعمیرات در آینده جلوگیری خواهد کرد.
سوالات متداول
۱. کاهش گاز کولر خودرو چه علائمی دارد؟
علائم کاهش گاز کولر شامل دمیدن هوای گرم از کولر، کاهش عملکرد سرمایشی، یخ‌زدگی سطح کمپرسور و بوی نامطبوع گاز است. همچنین، ممکن است صداهای غیر عادی شنیده شود یا کلاچ کمپرسور درگیر نشود.
۲. دلیل اصلی کم شدن گاز کولر چیست؟
اصلی‌ترین دلیل کم شدن گاز کولر، وجود نشتی در سیستم است. این نشتی‌ها می‌توانند ناشی از فرسودگی طبیعی قطعات، ورود رطوبت به سیستم و تشکیل اسید، آسیب‌دیدگی در اثر تصادف و … باشند.
۳. هر چند وقت یکبار باید کولر خودرو را سرویس و بررسی کرد؟
بهتر است برای عملکرد بهتر و افزایش عمر مفید گاز کولر ماشین، حداقل هر دو سال یکبار یا پیش از شروع فصل گرما به‌صورت حرفه‌ای آن را بررسی کنید. همچنین، در صورت مشاهده هرگونه علامت مشکوک، در سریع‌ترین زمان ممکن برای رفع آن اقدام کنید.
