خیابان ولیعصر (تاریخچه خیابان ولیعصر تهران)
اگر حتی مدت کوتاهی در تهران زندگی کرده باشید، حتما شما هم سودای یک بار پیمودن خیابان ولیعصر از تجریش تا راه آهن را در سر پروراندهاید. خیابان ولیعصر، یکی از عزیزترین و باشکوهترین مکانهای دیدنی تهران است. هر نقطهای از آن، میتوان شگفتزدهتان کند. از چنارهای به هم تنیدهی مسیر پارک وی تا میدان تجریش گرفته، تا مغازههای رنگ و وارنگ پایینتر از جمهوری که جان میدهند برای جست و جو و اکتشاف!
دورهی ناصری بود که اولین جرقههای احداث این خیابان قدیمی شکل گرفت. بعدتر، رضا خان پهلوی که در سال 1300 وزیر جنگ شده بود، چندین مسیر و خیابان کوچک و بزرگی که تقریبا در امتداد یکدیگر بودند را یکی کرد و «جاده مخصوص پهلوی» را ساخت. میگویند او میخواست بین دو کاخ سعدآباد در شمال شهر و کاخ مرمر در جنوب آن، راهی اختصاصی بکشد. جالب اینجاست که تا سال 1320، این مسیر فقط در اختیار خاندان پهلوی، دربار و اشراف قرار داشت. اما در آن سال، معادله عوض شد و خیابان پهلوی، قلب تپندهی تهران شد.
18 کیلومتر تمام، طول خیابان ولیعصر تهران است. مسیری که نه فقط با کافهها، میدانها، پارکها و مغازهها، که با خاطرات یک صد سال آدمها پر شده است. کافی است پاییز باشد.
پیادهروی در خیابان ولیعصر
پیاده از میدان تجریش راه بیفتی، دستها از سرمای خوشایند، در جیب. جلوی باغ فردوس، آش بخوری، از پارک وی تا ونک را جوری طی کنی که برای چرخیدن در یکی از شلوغترین و پرهیاهوترین میدانهای تهران آماده شوی. بعد خوش خوشک از پارک ساعی و فروشگاههای سر مطهری بگذری، میدان فاطمی را طی کنی و به همهمهی سینماها، غذافروشیها، بوتیکها و مردم پرشور میدان ولیعصر برسی. اگر حوالی غروب باشد، میشود تئاتری هم در تئاتر شهر بینظیر دید. و بعدتر، به طرف بافت جذاب و قدیمی تهران بزرگ، از جمهوری تا نوفل لوشاتو، از پاستور تا مولوی و در نهایت میدان راه آهن، سرازیر شد.
در عکسهای به جا مانده از خیابان ولیعصر، میتوان چنارهای کوچکی را دید که حالا، آن بالاها به هم دوخته شدهاند و سقف آسمان را پوشاندهاند. به روایتی، 60 هزار چنار در ابتدای کار، در این جادهی مخصوص کاشته شده و بین هر دو چنار، یک بته گل سرخ.
بین سالهای 32 تا 55 بود که خیابان ولیعصر (خیابان پهلوی قدیم)، تقریبا به صورت امروزیاش درآمد. بعد از انقلاب، مدت کوتاه خیابان محمد مصدق نام داشت و بعد از آن، به خیابان ولیعصر تغییر نام داد.
تا به حال روی صندلیهای پلکانی عجیب پارک ساعی چای خوردهاید؟ بستنی قیفیهای جلوی پارک ملت و کلوچه فومنهای میدان ولیعصر را امتحان کردهاید؟ باران را بیرون جگرکیهای میدان تجریش و برف را روی تن تئاتر شهر چشیدهاید؟ ولیعصر بلند، هویت تهران است. از چنارها، تا جویهای سنگفرش شده، از نیمکتهای حاشیهی خیابان، تا موسیقیهایی که در یک روز خاطرهانگیز، از هدفون توی گوشمان موقع پیادهروی تا پایین، پخش شده است.