بیایید کمی جزئی‌تر به مبحث عوارض خودرویی در ایران بپردازیم تا هم با نحوه محاسبه و هم نحوه پرداخت آن آشنا شویم و در نهایت ببینیم چه روشی برای سفرهای جاده‌ای و شهری مناسب‌تر است.
وقتی پای مالیات و عوارض در میان باشد، بسیاری از ما تمایل زیادی به پرداخت آن نداریم. اما حقیقت ماجرا اینجاست که این عوارض، به بهبود شرایط خودمان کمک می‌کند. مثلا زمانی که عوارض جاده‌ای پرداخت می‌کنید، در واقع در راستای آسفالت سالم، ایمنی جاده، افزایش استانداردهای لازم و… قدم برداشته‌اید. این موضوع، بخشی از عوارض خودرو در کشور ما محسوب می‌شود.
انواع عوارض خودرو
عوارضی که بر روی خودرو لحاظ می‌شود به چند دسته تقسیم شده که به شرح زیر است:
- عوارض آزادراهی خودرو
- عوارض سالیانه خودرو
- عوارض طرح ترافیک
که هر یک از این هزینه های جانبی خودرو، علت خاصی دارد.
عوارض آزادراه
جاده‌های بین شهری یا همان آزادراه‌ها به صورت مداوم نیاز به تعمیرات دارند تا استانداردهای لازم برای سفرهای ایمن را برای رانندگان فراهم کنند. بخشی از این تعمیرات توسط عوارض جاده‌ای که پرداخت می‌کنید، تامین می‌شود. همان دکه‌هایی که در گذشته در ورودی یا خروجی (یا هر دو) آزادراه‌ها عوارض پرداخت می‌کردید و احتمالا امروزه به صورت الکترونیک و با سرعت بیشتری این کار را انجام می‌دهید.
استهلاک جاده (میزان رفت و آمد خودروها از آزادراه مذکور)، تعمیر و نگهداری جاده، میزان امکانات رفاهی درون جاده (مثل مساجد، سرویس‌های عمومی و…)، نوع خودرو، همه و همه تاثیر مستقیم بر نرخ عوارض خودرو در آزادراه‌ها دارند.
فراموش نکنید که اگر از پرداخت به موقع عوارض آزادراهی سرباز کنید، جریمه خواهید شد.
عوارض سالیانه خودرو
عوارض سالیانه خودرو یا همان عوارض شهرداری که به صورت سالانه برای خودروهای مختلف، نرخ مختلفی دارد، یکی دیگر از هزینه‌های جانبی خودرو است. این عوارض بسته به تردد شما در خیابان‌ها، نوع خودرو و به طور کلی استهلاکی که شما برای یک مسیر مشخص ایجاد کرده‌اید، رقم می‌خورد.
با اینکه عدم پرداخت عوارض سالانه خودرو سبب جریمه دیرکرد می‌شود، بسیاری ترجیح می‌دهند عوارض خودرو خود را در هنگام فروش یا انتقال سند ماشین پرداخت کنند.
عوارض طرح ترافیک
شهرهای پرجمعیت مثل پایتخت، معمولا با مشکلاتی چون آلودگی هوا (به دلیل تردد مداوم خودروهای مختلف) و ترافیک‌های سرسام‌آور دست و پنجه نرم می‌کند. شهرداری هر شهر موظف است برای رفع این مشکلات، اقداماتی را بیاندیشد که یکی از آن‌ها تعیین طرح ترافیک است.
طرح ترافیک تهران بیان می‌کند که اگر شما به عنوان یک راننده، نسبت به تردد در یکی از محدوده‌های طرح ترافیک در ساعات مشخص شده، اقدام کردید، باید در سامانه‌ای به نام تهران من ثبت نام کرده و عوارض طرح ترافیک را پرداخت کنید. در غیر اینصورت مشمول جریمه خواهید شد!
نحوه استعلام عوارض خودرو
به لطف تکنولوژی، روند زمانبر استعلام عوارض خودرو، امروزه در چند ثانیه خلاصه می‌شود. از این رو، برای پیگیری وضعیت عوارض ماشین خود، کافی است به یکی از سامانه‌‌های استعلام عوارض خودرو مراجعه کرده و با ثبت پلاک، اطلاعات دقیقی از عوارض مختلفی که برایتان در نظر گرفته شده است را کسب کنید.
این سامانه‌ها عبارتند از:
- اپلیکیشن‌های موبایلی
- مراجعه به وبسایت‌های مربوطه (مثل وبسایت تهران من برای پرداخت طرح ترافیک)
- شماره‌گیری کدهای دستوری مثل *۱۳۷*۳*۳# (فقط برای طرح ترافیک)، *۷۲۰*۸# (عوارض آزادراهی خودرو) و…
تاکسی و عوارض خودرو
یکی از نکات جالبی که در هزینه حمل و نقل با تاکسی نقش دارد، همین عوارض خودرو است. زمانی که تاکسی می‌گیرید، فرقی نمی‌کند که تاکسی اینترنتی، تلفنی یا معمولی باشد، هزینه‌ای که به عنوان کرایه پرداخت می‌کنید، شامل بخش‌های مختلفی است.
تصور کنید برای یک مسیر ۱۰ دقیقه‌ای، مبلغ ۶۰۰۰ هزار تومان را پرداخت کرده‌اید. لزوما همه این ۶۰۰۰ هزار تومان، مربوط به استهلاک خودرو و بنزین مصرفی نیست.
در مقابل، اگر یک مسیر با مسافت یکسان (همان ۱۰ دقیقه) داشته باشید که از طرح ترافیک عبور می‌کند، قطعا کرایه یکسانی با مسیر قبل پرداخت نخواهید کرد! چرا که شما به صورت غیرمستقیم با پرداخت کرایه، در پرداخت عوارض خودرو تاکسی نقش دارید.
البته باید توجه کرد که این موضوع در شرایط عادی پابرجاست؛ یعنی اگر تخفیف تپسی دارید و از مسیر طرح ترافیک عبور می‌کنید، ممکن است کرایه شما با سفر عادی تفاوتی نداشته باشد.
جالب است بدانید که تاکسی‌های اینترنتی طرفداران زیادی در سراسر دنیا دارند که دلیل اصلی آن سرعت بالای پاسخگویی در کنار کرایه‌های معقول است. حتی با وجود اینکه شرکت‌های واسط، کمیسیون دریافت می‌کنند، باز هم کرایه تاکسی‌های اینترنتی در بسیاری از موارد مقرون‌به‌صرفه‌تر از تاکسی تلفنی است. بنابراین با یک حساب سر‌انگشتی می‌توانید بفهمید هنگام گرفتن تاکسی، آیا کرایه شما شامل همه عوارض خودرویی تاکسی است یا فقط بخشی از آن؟ این موضوع می‌تواند به شما در پیدا کردن بهترین گزینه سفرهای درون، برون و بین شهری کمک به‌سزایی داشته باشد.
برای محاسبه دقیق‌تر بد نیست کمیسیون تاکسی‌های اینترنتی که بین ۱۰ تا ۲۰ درصد تخمین می‌خورد (برای مثال کمیسیون تپسی ۱۵ درصد در نظر گرفته می‌شود) را نیز لحاظ کنید.
اگر به فکر عضویت در تاکسی اینترنتی تپسی هستید و می خواهید از این طریق درآمد بیشتری داشته باشید؛ تنها کافی است وارد صفحه ثبت نام تپسی رانندگان شوید و در کمتر از 10 دقیقه این کار را انجام دهید.