در ماشین‌های انژکتوری یک قطعه مسئول تنظیم میزان پاشش سوخت در موتور است. این قطعه سنسور دریچه گاز نام دارد. قطعه‌ای که میزان باز و بسته بودن دریچه گاز را کنترل می‌کند. خرابی این قطعه به طور مستقیم بر کیفیت رانندگی و همچنین کارکرد فنی ماشین تاثیرگذار است. علائم خرابی سنسور دریچه گاز خودرو خیلی زود در سیستم فنی ماشین مشخص می‌شود. در این مقاله از وبلاگ تپسی قرار است این علائم را معرفی کنیم و راه جلوگیری از این مشکل را توضیح دهیم.
سنسور دریچه گاز چیست؟
همانطور که توضیح دادیم در خودروهای انژکتوری قطعه‌ای برای کنترل میزان اختلاط سوخت و هوا وجود دارد که نامش سنسور دریچه گاز است.
این سنسور همانطور که از نامش پیدا است، بر روی دریچه گاز خودرو و نزدیک استپر قرار می‌گیرد. این سنسور با محاسبه لحظه به لحظه میزان سوخت و هوا، اطلاعات را به ECU خودرو منتقل می‌کند.
مهمترین وظیفه سنسور دریچه گاز خودرو استاندارد نگه داشتن میزان مصرف سوخت است. اما این تنها عملکرد این قطعه نیست.
وظایف سنسور دریچه گاز
همانطور که توضیح دادیم تنها وظیفه این سنور محاسبه میزان ورودی سوخت و هوا به موتور نیست، از وظایف دیگر سنسور دریچه گاز خودرو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
· اندازه‌گیری موقعیت دریچه گاز
این سنسور زاویه باز بودن دریچه گاز را اندازه می‌گیرد. زمانی که راننده پدال گاز را فشار می‌دهد، زاویه دریچه گاز تغییر می‌کند و سنسور اطلاعات مربوط به این تغییرات را به ECU ارسال می‌کند. هرچه دور موتور بالاتر برود، دریچه بیشتر باز شده و سوخت بالاتری به سیلندر تزریق می‌شود.
بیشتر بخوانید: علائم خرابی ای سی یو خودرو چیست؟ + علت خرابی و تعمیر
· کنترل نسبت سوخت و هوا
با اطلاعات دریافتی ازاین قطعه، واحد کنترل موتور (ECU) میزان سوخت و هوای مورد نیاز برای احتراق بهینه را تنظیم می‌کند. هر چه دریچه گاز بیشتر باز باشد، میزان سوخت بیشتری تزریق می‌شود.
· بهبود عملکرد خودرو
این سنسور به بهبود عملکرد موتور کمک کرده و باعث کاهش مصرف سوخت و بهینه‌سازی مصرف انرژی خودرو می‌شود.
علائم خرابی سنسور دریچه گاز خودرو
بعد از آشنایی با وظایف این قطعه، بهتر است به سراغ علائم خرابی سنسور دریچه گاز خودرو برویم. این علائم عبارت است از:
1. افزایش مصرف سوخت از علائم خرابی سنسور دریچه گاز خودرو
اولین و مهمترین علائم خرابی سنسور دریچه گاز خودرو افزایش مصرف سوخت است. اگر این قطعه اطلاعات اشتباه به کامپیوتر ماشین مخابره کند، سوخت بیشتری به موتور تزریق می‌شود.
2. کاهش شتاب خودرو
یکی دیگر از نشانه‌های خرابی این قطعه، کاهش شتاب ماشین است. اگر این سنسور به درستی عمل نکند، تزریق سوخت به موتور دچار ایراد شده و فشردن پدال گاز بی‌اثر می‌شود.
3. لرزش یا خاموش شدن ماشین
اگر این قطعه به درستی کار نکند، موتور ممکن است در دورهای پایین یا حتی در حین حرکت به طور ناگهانی خاموش شود. این مشکل می‌تواند به علت ناتوانی ECU در کنترل صحیح نسبت سوخت و هوا باشد.
بیشتر بخوانید: دلایل افزایش مصرف سوخت + راهکار
4. عملکرد نامنظم و پرش دور موتور در حالت درجا
خرابی این سنسور می‌تواند باعث نوسانات دور موتور در حالت درجا (در حالت ثابت) شود. این به دلیل اطلاعات نادرست از موقعیت دریچه گاز است که باعث می‌شود ECU به‌درستی تنظیم نشود.
5. عملکرد با تاخیر پدال گاز
یکی دیگر از علائم خرابی سنسور دریچه گاز خودرو عملکرد با تاخیر پدال گاز است. یعنی وقتی راننده پایش را روی پدال فشار می‌دهد، ماشین با چند ثانیه تاخیر گاز می‌خورد.
6. تاخیر در کاهش دور موتور از علائم خرابی سنسور دریچه گاز خودرو
یکی از علائم شایع خرابی این قطعه، پایین نیامدن دور موتور مخصوصا در حالت درجا یا خلاصی دنده است. در این حالت به اصطلاح ماشین بدون دلیل گاز می‌خورد. برخی خیال می‌کنند این ایراد مربوط به استپر است، در حالی که باید سنسور را بررسی کنند.
7. روشن شدن چراغ چک موتور
در صورت خرابی سنسور دریچه گاز، چراغ چک موتور روشن می‌شود. این چراغ نشان‌دهنده وجود یک خطا در سیستم مدیریت موتور است و بهتر است بلافاصله عیب‌یابی شود.
8. تعویض سخت دنده
در برخی خودروهای اتوماتیک، سنسور دریچه گاز اطلاعات لازم برای تعویض دنده را نیز فراهم می‌کند. در صورت خرابی این سنسور، ممکن است تعویض دنده به درستی انجام نشود یا با سختی انجام شود.
بیشتر بخوانید: ۱۱ علت روغن ریزی گیربکس + راه جلوگیری و تعمیر
9. ایستایی دور موتور بین 2500 تا 3000
گاهی خرابی این قطعه با ایستایی دور موتور در 2500 تا 3000 مشخص می‌شود. این دیگر نشانه خرابی سنسور دریچه گاز است.
10. سخت روشن شدن خودرو
اگر ماشین‌تان سخت استارت می‌خورد و روشن می‌شود، می‌تواند دلیلی خرابی این قطعه حیاتی باشد. علت هم مشخص است، نرسیدن سوخت کافی به موتور.
علت خرابی سنسور دریچه گاز خودرو چیست؟
بعد از آشنایی با علائم این مشکل، بهتر است با علت خرابی سنسور دریچه گاز خودرو آشنا شویم.
· استفاده طولانی‌مدت و فرسودگی
سنسور دریچه گاز، به مرور زمان و با استفاده مداوم، دچار فرسودگی می‌شود و ممکن است سیگنال‌های نادرست به ECU ارسال کند.
· آلودگی و کثیفی علت خرابی سنسور دریچه گاز خودرو
تجمع گرد و غبار، روغن و دیگر آلاینده‌ها روی سنسور و دریچه گاز می‌تواند باعث کاهش عملکرد یا خرابی آن شود. کثیف شدن مسیر دریچه گاز می‌تواند باعث اختلال در اندازه‌گیری درست زاویه دریچه و عملکرد نادرست ماشین شود.
· رطوبت و نفوذ آب
نفوذ آب یا رطوبت به داخل سنسور می‌تواند باعث خرابی و اتصالی در قطعات داخلی آن شود. این مشکل معمولاً در شرایط آب‌وهوایی مرطوب یا به دلیل شستشوی نادرست موتور رخ می‌دهد.
· نوسانات حرارتی شدید
قرار گرفتن مداوم سنسور در معرض گرما یا سرمای شدید می‌تواند به خرابی اجزای الکترونیکی آن منجر شود. این عامل در خودروهایی که در شرایط آب‌وهوایی بسیار گرم یا سرد استفاده می‌شوند، شایع‌تر است.
بیشتر بخوانید: تاثیر آب و هوا بر خودرو + نکات مهم
· استفاده از سوخت بی‌کیفیت علت خرابی سنسور دریچه گاز خودرو
دیگر علت خرابی سنسور دریچه گاز خودرو سوخت‌های بی‌کیفیت یا دارای ناخالصی است که موجب رسوب و ایجاد آلودگی در دریچه گاز و مسیر هوای ورودی شده و عملکرد سنسور را مختل می‌کند.
· گاز دادن زیاد و ناگهانی
اگر به طور ناگهانی و زیاد پدال گاز را فشار می‌دهید، امکان دارد به زودی سنسور دریچه گاز خودرو شما خراب شود.
· نوسانات الکتریکی و مشکلات سیم‌کشی علت خرابی سنسور دریچه گاز خودرو
خرابی در سیم‌کشی و کانکتورهای سنسور می‌تواند باعث قطع ارتباط یا ایجاد نوسانات الکتریکی شود که در نهایت سنسور را از کار می‌اندازد. این مشکل می‌تواند به دلیل پوسیدگی یا شل شدن اتصالات باشد.
· خرابی ECU خودرو
دیگر علت خرابی سنسور دریچه گاز خودرو می‌تواند نقص در کامپیوتر خودرو باشد. اگر ECU به درستی کار نکند، قطعات مرتبط با خودش را نیز خراب می‌کند.
راه جلوگیری از خرابی سنسور دریچه گاز
برای جلوگیری از خرابی سنسور، بهتر است به طور منظم سیستم سوخت‌رسانی و دریچه گاز را تمیز کرده و از سوخت باکیفیت استفاده کنید. همچنین بررسی دورهای سیستم سیم‌کشی و اتصالات سنسور و جلوگیری از ورود آب به محفظه موتور می‌تواند به افزایش عمر سنسور کمک کند.
بیشتر بخوانید: علائم خرابی استارت خودرو چیست؟ + دلایل و راه تعمیر
- تمیز کردن سنسور و دریچه گاز با اسپری مخصوص (اسپری شست‌وشوی انژکتور)
- بررسی و ترمیم سیم‌کشی و اتصالات
- تنظیم و کالیبراسیون سنسور
- تست ولتاژ سنسور
- ریست کردن ECU
نتیجه‌گیری
این قطعه نقشی حیاتی در سیستم سوخت‌رسانی و احتراق موتور دارد. به همین خاطر همواره باید در سرویس دورهای خودرو مورد بررسی قرار گیرد. اگر هر کدام از علائم ذکر شده در این مقاله از جمله کاهش شتاب، افزایش مصرف سوخت، سخت روشن شدن ماشین و … را مشاهده کردید، سریعا به یک مکانیک متخصص مراجعه کنید.
سوالات متداول
1. آیا خرابی سنسور دریچه گاز باعث افزایش مصرف سوخت می‌شود؟
بله، یکی از علائم رایج خرابی این قطعه، افزایش مصرف سوخت است. زمانی که این قطعه به درستی کار نکند، ECU ممکن است سوخت بیشتری به موتور بفرستد که منجر به افزایش مصرف سوخت می‌شود.
2. آیا خرابی این قطعه باعث خاموش شدن موتور می‌شود؟
بله، خرابی این قطعه می‌تواند باعث خاموش شدن ناگهانی موتور، مخصوصاً در دورهای پایین یا حالت درجا شود. این مشکل به دلیل اطلاعات نادرست ارسال شده به ECU و تنظیم نادرست نسبت سوخت و هوا رخ می‌دهد.
3. آیا خرابی سنسور دریچه گاز می‌تواند خطرناک باشد؟
خرابی این قطعه ممکن است منجر به کاهش شتاب‌گیری و حتی خاموش شدن ناگهانی موتور در هنگام رانندگی شود که در شرایط خاص، به‌ویژه در سرعت‌های بالا، می‌تواند خطرناک باشد. به همین دلیل بهتر است در صورت مشاهده علائم، خودرو سریعاً بررسی شود.
بیشتر بخوانید: علائم خرابی دسته موتور خودرو چیست؟+ زمان تعویض
4. علائم خرابی پولکی دریچه گاز چیست؟
این سنسور علاوه بر دریچه گاز به پولکی که یک قطعه مکانیکی است هم متصل است. اما علائم خرابی پولکی مشابه علائم خرابی همین قطعه است.
5. چرا خرابی سنسور دریچه گاز باعث روشن شدن چراغ چک موتور می‌شود؟
زمانی که این قطعه دچار اختلال شود،ECU این مشکل را شناسایی کرده و برای هشدار به راننده، چراغ چک موتور را روشن می‌کند. روشن شدن این چراغ نشان می‌دهد که مشکلی در سیستم مدیریت موتور وجود دارد که نیاز به بررسی دارد.
6. چه زمانی باید سنسور دریچه گاز را تعویض کنیم؟
اگر این قطعه پس از تمیز کردن و تعمیرات دیگر همچنان مشکل دارد و علائم خرابی از بین نمی‌روند، بهتر است آن را تعویض کنید. در کل، اگر سنسور به طور مرتب دچار اختلال شود یا سیگنال‌های نادرست ارسال کند، تعویض آن توصیه می‌شود.