لرزش ماشین در حال حرکت یا حتی در حالت ساکن، اتفاقی عادی است. اما اگر این لرزش بیشتر از حد معمول باشد، به احتمال زیاد مشکلی وجود دارد. یکی از مشکلاتی که هنگام حرکت بر روی کیفیت رانندگی تاثیر گذار است، لرزش دنده ماشین است. ایرادی که می‌تواند دلایل بسیاری داشته باشد. از خرابی سیستم انتقال قدرت تا ایراد قطعاتی مانند دسته موتور. در این مقاله از وبلاگ تپسی قرار است 8 علت لرزش دنده ماشین را مرور کرده و راه‌جلوگیری از این مشکل را توضیح دهیم.
علت لرزش دنده ماشین چیست؟
دسته دنده رابط بین راننده و گیربکس ماشین است. قطعه‌ای که امکان تعویض دنده را در ماشین‌های عادی فراهم می‌کند. لرزش دنده می‌تواند حواس راننده را هنگام راندن ماشین پرت کند.
در ادامه … علت لرزش دنده ماشین را توضیح می‌دهیم.
1. خرابی یا سایش دسته موتور علت لرزش دنده ماشین
دسته‌های موتور (پایه‌های نگهدارنده موتور) از لاستیک یا مواد مشابه ساخته شده‌اند و وظیفه آن‌ها جذب لرزش‌های ناشی از موتور و جلوگیری از انتقال این لرزش‌ها به بدنه و کابین خودرو است.
در طول زمان، این دسته‌ها می‌توانند ترک بخورند، فرسوده شوند یا بشکنند، که باعث انتقال لرزش موتور به دنده و کابین می‌شود.
اگر دسته‌های موتور فرسوده یا شکسته شده باشند، تعویض آن‌ها ضروری است. این کار باید توسط مکانیک انجام شود تا دسته‌های جدید به درستی نصب و تراز شوند.
در برخی خودروها، دسته‌های گیربکس نیز وجود دارد که ممکن است نیاز به تعویض داشته باشند تا از لرزش زیاد دسته دنده جلوگیری شود.
بیشتر بخوانید: تعمیر گیربکس دنده ای
2. خرابی کلاچ
سیستم کلاچ وظیفه انتقال نیرو بین موتور و گیربکس را بر عهده دارد. اگر صفحه کلاچ یا بلبرینگ‌ها دچار سایش شوند، ممکن است هنگام فشردن پدال کلاچ یا تعویض دنده، لرزش احساس شود.
اگر صفحه یا دیسک کلاچ فرسوده شده باشند، باید تعویض شوند. این یک تعمیر اساسی است و نیاز به باز کردن کامل گیربکس دارد.
همچنین اگر بلبرینگ کلاچ آسیب دیده باشد، باید آن را تعویض کرد تا عملکرد روان‌تری در سیستم کلاچ ایجاد شود.
3. سایش یا خرابی دنده‌ها علت لرزش دنده ماشین
چرخ‌دنده‌های داخل گیربکس با گذشت زمان ممکن است فرسوده شوند یا به‌درستی درگیر نشوند. این مشکل می‌تواند باعث لرزش هنگام تعویض دنده یا حرکت خودرو شود.
اگر دنده‌ها آسیب دیده باشند، بسته به میزان خرابی، ممکن است نیاز به تعویض گیربکس یا تعمیر قطعات داخلی آن باشد. این کار نیاز به مکانیک متخصص دارد.
گاهی اوقات تعویض روغن گیربکس می‌تواند مشکل را برطرف کند، به‌ویژه اگر روغن قدیمی یا کثیف شده باشد.
همچنین فیلتر گیربکس باید به‌طور منظم تعویض شود تا گیربکس به‌درستی کار کند. این کار ساده‌تر از تعویض قطعات دیگر است و به راحتی توسط مکانیک انجام می‌شود.
4. خرابی شفت‌های انتقال نیرو
شفت‌های انتقال نیرو و مفاصل CV در سیستم تعلیق خودرو نقش مهمی دارند. اگر این قطعات فرسوده شوند، ممکن است باعث لرزش دسته دنده خودرو، به‌ویژه هنگام شتاب‌گیری یا چرخش شوند.
اگر شفت‌ها یا مفاصل CV آسیب دیده یا فرسوده باشند، باید تعویض شوند. این کار نیاز به تخصص دارد و باید توسط یک مکانیک حرفه‌ای انجام شود.
همچنین اگر فقط نیاز به گریس‌کاری باشد، می‌توان از گریس مخصوص برای جلوگیری از سایش بیشتر استفاده کرد.
5. مشکلات سیستم تعلیق و بالانس چرخ‌ها
سیستم تعلیق و بالانس چرخ‌ها نقش مهمی در پایداری و نرمی حرکت خودرو دارند. اگر چرخ‌ها بالانس نباشند یا قطعات تعلیق مانند بوش‌ها و فنرها خراب شده باشند، لرزش‌ها به دنده منتقل می‌شود.
بالانس کردن چرخ‌ها می‌تواند لرزش‌های ناشی از عدم توازن را برطرف کند. این کار معمولاً در مراکز تخصصی انجام می‌شود.
اگر قطعات تعلیق مانند بوش‌ها، کمک‌فنرها یا اتصالات آسیب دیده باشند، باید تعویض یا تعمیر شوند.
6. خرابی پلوس
خرابی پلوس می‌تواند تأثیر مستقیمی بر لرزش دنده ماشین داشته باشد. پلوس قطعه‌ای است که نیروی موتور را از دیفرانسیل به چرخ‌ها منتقل می‌کند و در عملکرد سیستم انتقال نیرو نقشی کلیدی دارد. اگر پلوس دچار مشکل شود، این موضوع می‌تواند باعث ایجاد لرزش و ناهماهنگی در حرکت ماشین شود.
اگر پلوس دچار خرابی یا ساییدگی شود، در زمان شتاب‌گیری ممکن است لرزش شدیدی در خودرو احساس کنید. این لرزش‌ها می‌توانند به دنده‌ها نیز منتقل شوند و باعث شوند که دسته‌دنده تکان بخورد.
7. مشکل در اکسل خودرو علت لرزش دسته دنده
خرابی اکسل خودرو می‌تواند منجر به لرزش دسته دنده شود زیرا اکسل بخشی از سیستم انتقال نیرو است و به حرکت چرخ‌ها و پایداری خودرو کمک می‌کند.
اگر اکسل دچار مشکل یا آسیب شود، این خرابی می‌تواند باعث عدم تعادل در انتقال نیرو به چرخ‌ها شود. به طور خاص، لرزش یا عدم تعادل در حرکت چرخ‌ها می‌تواند از طریق شفت انتقال نیرو و جعبه‌دنده به دسته دنده منتقل شده و در نهایت باعث لرزش دسته دنده شود.
اگر اکسل‌ها به درستی تراز یا بالانس نشده باشند، لرزش‌های ناشی از ناهماهنگی به کل سیستم انتقال نیرو و دسته دنده سرایت می‌کند.
اگر چنین لرزشی احساس می‌شود، بهتر است اکسل و اجزای مربوط به سیستم انتقال نیرو توسط مکانیک ماهر بررسی و تعمیر شوند تا از مشکلات بیشتر جلوگیری شود.
8. خرابی ماهک
ماهک قطعه‌ای تاثیرگذار در سیستم دنده ماشین است. این قطعه هلالی شکل موجب تعویض روان دنده می‌شود. اگر ماهک خراب یا لق شده باشد، می‌تواند علت لرزش دنده ماشین باشد.
البته در صورت خرابی این قطعه، به احتمال زیاد دنده جا نمی‌رود و ماشین دچار مشکل اساسی خواهد شد.
بیشتر بخوانید: قطعات موتور خودرو و کارکرد آن‌ها
روش جلوگیری از لرزش دنده ماشین
مشکل لرزش دنده ممکن است از عوامل مختلفی ناشی شود، از مشکلات ساده مانند عدم بالانس چرخ‌ها تا مسائل پیچیده‌تر مثل خرابی کلاچ یا بلبرینگ‌های گیربکس. به‌منظور رفع این مشکلات، بهترین راهکار این است که خودرو به‌طور دقیق توسط مکانیک حرفه‌ای بررسی شود تا منبع دقیق لرزش شناسایی و تعمیر شود.
روش جلوگیری از لرزش دنده ماشین را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- بررسی و تعویض دسته موتور
- تعویض روغن گیربکس
- بررسی و تنظیم کلاچ
- تنظیم موتور و سیستم احتراق
- بالانس و تنظیم لاستیک‌ها
- بررسی و تنظیم سیستم تعلیق
- بررسی پلوس‌ها و میل‌گاردان
- دقت در رانندگی و استفاده صحیح از دنده
- بررسی سیستم ترمز
- بازدید منظم خودرو
جمع‌بندی
برای جلوگیری از لرزش دنده خودرو، بهتر است خودرو را به‌طور منظم بررسی و سرویس کنید. بررسی قطعاتی مانند دسته موتور، کلاچ، لاستیک‌ها، سیستم تعلیق، و گیربکس از اهمیت زیادی برخوردار است و در صورت شناسایی مشکل، به موقع اقدام به تعمیر یا تعویض قطعات کنید.
سوالات متداول
1. چرا دنده ماشین در حالت خلاص می‌لرزد؟
اگر دنده حتی در حالت خلاص هم لرزش دارد، مشکل معمولاً مربوط به موتور یا دسته موتور است. عدم تنظیم مناسب دور موتور در حالت ایستاده ممکن است باعث لرزش شود. همچنین اگر جرقه‌زنی شمع‌ها ناهماهنگ باشد، ممکن است موتور به خوبی کار نکند و لرزش‌هایی ایجاد کند که به دنده منتقل شود.
2. آیا لرزش دنده خطرناک است؟
بله، لرزش دنده می‌تواند نشان‌دهنده وجود مشکلی در سیستم‌های مختلف خودرو باشد. اگر این مشکل به موقع رفع نشود، ممکن است به قطعات دیگر آسیب برساند و هزینه تعمیرات بیشتری ایجاد کند. توصیه می‌شود هر چه سریع‌تر به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید تا مشکل را بررسی و رفع کند.
3. چرا لرزش فقط در دنده‌های خاصی اتفاق می‌افتد؟
اگر لرزش تنها در دنده‌های خاصی مانند دنده ۲ یا ۳ رخ می‌دهد، ممکن است علت به یکی از موارد زیر برگردد:
مشکل در دنده‌ها یا گیربکس هم‌گام نبودن دیفرانسیل یا چرخ‌ها با گیربکس