راهنمای دریافت گواهینامه موتور سیکلت + قوانین رانندگی با موتور

همیشه رفت ‌و آمد و ترافیک از مشکلات اصلی شهرهای بزرگ و پرجمعیت است. به همین دلیل استفاده از وسایل نقلیه موتوری رواج دارد. همچنین مصرف سوخت کم، کسب درآمد و سهولت در حمل‌و نقل سبب شده تا دریافت گواهینامه موتور با استقبال زیادی روبه‌رو شود. اما نحوه دریافت گواهینامه موتور و قوانین رانندگی با آن برای بسیاری از افراد با ابهاماتی مواجه است که در این مقاله تپسی می‌خواهیم به توضیح دقیق این موارد بپردازیم.

راهنمای دریافت گواهینامه موتور

دریافت گواهینامه موتور مانند گواهینامه ماشین مستلزم پشت سر گذاشتن مراحل اداری، یادگیری و ارائه مدارک است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:

مدارک لازم برای گواهینامه موتور

برای دریافت گواهینامه موتور سیکلت مدارک خاصی لازم است. از جمله:

• اصل و کپی شناسنامه
• اصل و کپی کارت ملی
• 12 قطعه عکس 3 در 4 با زمینه سفید (در این تصویر باید کاملا گردی صورت مشخص باشد)
• برگه وضعیت نظام وظیفه یا کارت معافیت از پایان خدمت
• آدرس کدپستی و محل سکونت
• فیش مبالغ واریزی به خزانه برای ثبت نام و صدور گواهینامه

هزینه دریافت گواهینامه موتور

هر سال هزینه دریافت گواهینامه نسبت به سال قبل تغییر می‌کند و مقداری به هزینه آن اضافه می‌شود. در سال 1401 برای دریافت گواهینامه موتور باید مبلغ تقریبی نزدیک به 700 هزار تومان را پرداخت کنید.

این هزینه شامل موارد زیر می‌شود:

هزینه کلاس‌های تئوری	75 هزار تومان
هزینه کلاس‌های آموزشی و عملی	430 هزار تومان
هزینه خرید کتاب آیین‌نامه	نزدیک به 20 هزار تومان
هزینه‌های جانبی مثل آزمایش خون، عکس، چشم پزشکی، …	180 هزار تومان
مجموع هزینه پرداختی	بین 685 تا 700 هزار تومان

متعاقبا هزینه دریافت گواهینامه موتور در سال 1402 به محض مشخص شدن به اطلاع شما خواهد رسید.

مراحل دریافت گواهینامه موتور

برای دریافت گواهینامه موتور باید در ابتدا مدارکی که بالاتر ذکر کردیم را به همراه شرایط سنی (18 سال تمام) و سلامتی را داشته باشید. اگر این موارد را دارا هستید، می‌توانید به محل ثبت‌نام گواهینامه موتور مراجعه کنید.

پس از ثبت نام باید معاینات چشم و آزمایش‌های لازم را انجام داده و گواهینامه سلامت را دریافت کنید. بعد از گذراندن این مراحل باید پنج جلسه در کلاس‌های تئوری که از سمت آموزشگاه‌ برگزار می‌شود، شرکت کنید و در صورت قبولی در آزمون تئوری، کلاس‌های عملی به مدت پنج جلسه آغاز می‌شود.

با گذراندن دوره‌های عملی و تئوری آموزش موتور سیکلت و موفقیت در آزمون‌ها، گواهینامه شما در مدت زمان کوتاهی صادر خواهد شد. پس از قبولی در آزمون عملی بعد از گذشت یک الی دو ماه، گواهینامه موتور با پست برایتان ارسال خواهد شد.

توجه داشته باشید که در زمان اعلام قبولی و تحویل کاردکس به آموزشگاه، فیش انتظامی به شما داده می‌شود که باید آن را نگه دارید و در زمان تحویل گواهینامه به مامور پست تحویل دهید.

کدام موتورها برای عبور و مرور در شهر نیاز به گواهینامه دارند؟

بر اساس باور عموم مردم، موتور سیکلت‌های برقی و یا موتورهایی تحت عنوان “پاکشتی” که در بنادر و باراندازها برای عبور و مرور در مسافت‌های کم استفاده می‌شوند، نیاز به تصدیق ندارند. اما این یه باور کاملا غلط است و طبق قوانین و مقررات راهنمایی رانندگی، رفت‌وآمد هرگونه وسیله نقلیه در راه‌ها و معابر کشور مستلزم گواهینامه است.

رانندگی با وسایل نقلیه موتوری به دلیل نداشتن امنیت و عدم برقراری تعادل در برخورد با موانع مختلف، بسیار پر ریسک و خطرناک است و نبود گواهینامه، آسیب‌های جبران‌ناپذیری می‌تواند به همراه داشته‌باشد. زیرا بیمه هیچ‌گونه مسئولیت و هزینه‌ای در قبال تصادف برای افرادی که فاقد تصدیق هستند، نمی‌پذیرد. بنابراین گرفتن گواهینامه برای انواع موتورسیکلت، امری ضروری و لازم است.

قوانین جدید گواهینامه موتور سیکلت

قوانین جدید گواهینامه موتور سیکلت در سال 1401 نسبت به سال‌های قبل تغییرات چندانی نداشته است. البته قوانین جدیدی نسبت به قبل نیز اعمال شده است.

مثلا در قانون جدید دریافت گواهینامه و اصلاح قانون نظام وظیفه، این امکان وجود دارد که گواهینامه موتورسیکلت را بدون نیاز به کارت پایان خدمت دریافت کرد.

هرچند که برای بررسی تغییرات قانونی در سال 1402 باید همچنان منتظر ماند.

انواع گواهینامه موتور بر اساس حجم موتور

برای راندن موتور سیکلت گازی با حجم موتور کمتر از ۲۵۰ سی سی، گرفتن گواهینامه الف-۱ کافی است و باید حداقل ۱۵ سال تمام داشته‌ باشید.

اگر حجم موتور سیکلت به ۲۵۰ سی سی برسد، باید گواهینامه الف-۲ را دریافت کنید و حداقل ۱۷ سال کامل داشته ‌باشید.

موتورهایی با حجم موتور بیشتر از ۲۵۰ سی سی و سنگین یا موتورهای سه چرخه که تا ۴۰۰ کیلوگرم وزن دارند، مستلزم دریافت گواهینامه الف-۳ هستند. همینطور باید حداقل ۱۸ سال کامل داشته و یک سال از گرفتن تصدیق الف-۲ گذشته باشد.

پس از این که به سن قانونی رسیدید، می‌توانید اقدام به گرفتن سری ب-۱ کنید. اعتبار این گواهینامه تنها یک سال است که اگر در این مدت خلافی انجام نگیرد، ۵ سال به اعتبار آن اضافه می‌شود.

برای دریافت گواهینامه ب-۲ نیز باید حداقل ۲۱ سال تمام داشته‌باشید و دو سال از اخذ سری ب-۱ گذشته باشد.

سطح بالاتر گواهینامه موتور، سری پ-۱ است که سن باید ۲۳ سال تمام باشد و حداقل دو سال از گواهینامه ب-۱ گذشته باشد.

بعد از گذشت دو سال از اخذ گواهینامه ب-۲ نیز می‌توانید سری پ-۲ را دریافت کنید و باید حداقل ۲۳ سال سن داشته‌باشید.

آخرین نوع گواهینامه سری ت است که باید دارای حداقل ۲۵ سال سن کامل باشید. برای گرفتن ت-۱ باید حداقل دو سال از گذراندن گواهینامه پ-۱ گذشته باشد و سری ت-۲، حداقل دو سال پس از اخذ گواهینامه پ-۲ امکان پذیر است.

در تمام انواع گواهینامه‌ موتور که نام برده شد، تایید پزشک معتمد و قبولی در آزمون‌های آیین‌نامه و عملی لازم و ضروری است.

ماده و تبصره‌های مربوط به گواهینامه وسایل موتوری

• افسر راهنمایی و رانندگی می‌تواند قبل از آزمون عملی، مقررات مربوط به آیین‌نامه را از داوطلب بپرسد.
• انواع گواهینامه موتور به مدت ۵ سال اعتبار دارد و پس از آن باید گواهی سلامت جسمی و روانی فرد از سوی پزشک معتمد تایید و سپس تمدید شود. البته برای افراد بالاتر از ۷۰ سال باید هر دو سال این روند طی شود.
• در صورت نقص عضو داوطلب، پرونده او به کمیسیون پزشکی نیرو انتظامی ارجاع و سپس تصمیم‌گیری می‌شود.
• یک ماه مانده به پایان اعتبار تصدیق، باید سلامت جسم و روان بررسی و تایید شود و درصورت عدم تایید باید آزمون‌های مربوط دوباره انجام شود.
• در صورت عدم تمدید گواهینامه، ماموران پلیس می‌توانند علاوه بر جریمه، گواهینامه را مصادره کنند و پس از یک ماه قادر به اخذ آن هستید.
• اگر دارای گواهینامه سری‌های بالاتر باشید، می‌توانید وسایل نقلیه‌ای که در سطح پایین‌تر هستند را نیز برانید اما پایه الف شامل این بند نمی‌شود.
• پس از قبول شدن در گواهینامه سری‌های بالاتر، مدرک سری قبل که لازمه دریافت آن بوده، از داوطلب گرفته‌شده و گواهینامه جدید برای او صادر می‌شود.
• اگر گواهینامه خود را گم کردید باید درخواست المثنی بدهید و پس از تایید ادعا و ارائه مدارک لازم، کارت جدید برای شما صادر می‌شود.
• افرادی که دارای گواهینامه خارجی هستند تا شش ماه می‌توانند در ایران رانندگی کنند اما درصورت اقامت بیشتر باید آن را به نوع ایرانی تبدیل کنند.
• گواهینامه افراد از کشورهای غیر از متعاهدین کنوانسیون‌های ۱۹۶۸ وین، باید ترجمه معتبر شود و سپس اجازه رانندگی دارند.
• افراد سیاسی و اعضای سازمان‌های بین‌المللی برای تبدیل گواهینامه‌های خود باید مدرک مندرج در ماده ۳۵ را از طریق وزارت امور خارجه به اداره راهنمایی و رانندگی ارسال کنند.
• اگر در مدت یک‌سال نمره منفی شما از حد مجاز بیشتر و یا سبب حادثه جدی شوید، گواهینامه ضبط و باطل خواهدشد.
• صدور مجدد گواهینامه برای کسانی که مدرک آن‌ها ضبط و توقیف شده از اعتبار ساقط است.
• هرگونه اشتباه در اطلاعات مربوط به گواهینامه باید از سوی سازمان راهنمایی رانندگی اخذ و اصلاح شود.

گواهینامه موتور برای بانوان

متاسفانه تاکنون هیچ قانونی مبنی بر مجاز بودن رانندگی بانوان برای وسایل نقلیه موتوری تصویب نشده و گواهینامه موتور برای بانوان صادر نمی‌شود. لازم به ذکر است وسایل نقلیه‌ای که نیازی به پلاک شدن نداشته باشند (برخی از موتور برقی‌ها و دوچرخه‌های برقی)، بدون گواهینامه مجاز به راندن هستند و بانوان می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند.

محدودیت سنی گواهینامه موتورسیکلت

بر اساس قوانین ایران، برای دریافت گواهینامه محدودیت سنی وجود دارد. بر این اساس اگر قصد دارید تا موتورهایی با ظرفیت بیش از 200 سی‌سی را برانید، باید بالای 23 سال سن داشته باشید و دست کم سه سال از سابقه رانندگی یا داشتن گواهینامه موتورتان گذشته باشد.

لازم به ذکر است که این محدودیت سنی گواهینامه موتورسیکلت برای موتورهایی با ظرفیت 200 سی‌سی وجود ندارد و دیگر نیازی به سابقه رانندگی نیست.

نحوه کسب درآمد با موتور

معمولا کسب درآمد از طریق موتور سیکلت به دو روش انجام می‌شود که لازمه هر یک، داشتن گواهینامه موتور و رعایت قوانین راهنمایی رانندگی است.

اولین راه برای درآمد زایی از موتور، مسافرکشی است که به دلیل سهولت رفت‌ و آمد در مسیرهای پرترافیک و کاهش زمان جابه‌جایی مسافران، طرفداران زیادی دارد. طبق آماری که به‌دست آمده میانگین حقوق ماهیانه از این کار بسیار خوب است اما بر اثر عوامل مختلف مانند میزان جمعیت شهرها، ترافیک و فصل‌های سال این میزان متغیر است.

دومین شیوه معمول کسب درآمد، پیک‌ موتوری است که با جابه‌جا کردن بسته و محصولات مختلف در سطح شهر درآمدزایی می‌کنند. بسیاری از رستوران‌ها، ادارات پست، سوپرمارکت‌ها و… برای تحویل بسته‌های موردنظر به مشتری از پیک موتوری استفاده می‌کنند، چون علاوه بر مصرف کمتر سوخت نسبت به ماشین‌ها، مدت زمان ارسال محصول به طرز قابل توجهی کاهش می‎‌یابد و درنتیجه رضایت مشتریان بیشتر می‌شود.

قوانین موتور برای ورود به طرح ترافیک

طرح ترافیک برای موتورسواران به منظور جلوگیری از آلودگی هوا و کنترل موتورهایی که معاینه فنی ندارند تصویب شده‌است. رانندگان موتورسیکلت در تهران باید با مراجعه به سایت motorcycle1396.tehran.ir  در طرح ترافیک ثبت نام اطلاعات خود را تکمیل کنید.

هزینه ورود به طرح ترافیک برای وسایل نقلیه موتوری حدود ۸۰۰ تومان در روز است و داشتن گواهینامه موتور، کارت معاینه فنی و عدم فرسودگی موتور از الزامات خواهد بود.

لازم به ذکر است که دارندگان موتورهای برقی به دلیل عدم ایجاد آلودگی محیط زیستی، نیازی به پرداخت هزینه ندارند و فقط باید در سامانه ثبت نام کنند تا مجوز عبور و مرور در مسیرهای مختلف را داشته باشند. 

لیست آموزشگاه رانندگی موتور در تهران

اگر در تهران هستید و قصد آموزش و دریافت گواهینامه موتور را دارید، 12 آموزشگاه رانندگی موتور در تهران را در جدول زیر به شما معرفی کرده‌ایم:

نام آموزشگاه	آدرس	شماره تماس
آموزشگاه موتور سیکلت نبرد	خیابان پیروزی، خیابان نبرد جنوبی، روبروی بازار گل	33027734
آموزشگه رانندگی موتور یاوران نظم	انتهای همت غرب، جنب دانشگاه علوم انتظامی امین، مجتمع پردیس غدیر	48931353
آموزشگاه موترو سیکلت تهران موتور	فدائیان اسلام، ایستگاه دولت آباد، جنب پمپ‌بنزین، انتهای خیابان اول، بن‌بست حسن زاده، پلاک 3	33393061 33392457
آموزشگاه موتور سیکلت ایمن موتور	میدان رسالت، انتهای خیابان نیروی دریایی، روبروی ایران خودرو، پلاک 138	77444561
آموزشگاه موتور سیکلت رایان	یافت آیاد، بلوار معلم، نبش شهرک امام خمینی	66309238
آموزشگاه رانندگی موتور سیکلت پارسا	خیابان شهید رجایی شمال به جنوب، میدان بهشت، پایین تر از سه‌راه نان ماشینی، بعد از تالار زندیان، پلاک 76	55021934 55022519
آموزشگاه رانندگی موتور سیکلت پارسا	فلکه سوم تهرانپارس، میدان پروین، خیابان ظفرقندی، پلاک 366	76794853 76794388
آموزشگاه موتور سیکلت نامجو	خیابان کارگر جنوبی، خیابن جنگ، جنب ایستگاه متور حر	66336144
آموزشگاه موتور سیکلت ویژه ناوبران	باقرشهر، ابتدای خیابان قمصر، انتهای خیابان انرژی، پلاک 3	33393061 33392457
آموزشگاه موتورسیکلت طاهر	خیابان خاوران، مقابل فدائیان اسلام، ساختمان بعثت، طبقه 2	33685278 33685244
آموزشگاه موتورسیکلت رهرو	سه‌راه آذری، ابتدای 45 متری زرند، پلاک 43	66661906
آموزشگاه موتور سیکلت همکار	ایمن جاده قدیم، خیابان خلیج فارس (شماره 2)، خیابان رهنما، جنب ستاد ترخیص موتور سیکلت	66275760 66275473

سوالات متداول

جمع بندی

رانندگی با موتور علاوه بر مزایایی که دارد، معایب و خطرات بسیاری نیز دارد و متاسفانه باید بگوییم که درصد قابل توجهی از مرگ‌ومیرها در تصادفات، مربوط به وسایل نقلیه موتوری هستند. بنابراین استفاده از کلاه کاسکت ایمنی، رعایت کامل قوانین و مهارت در کنترل موتور، نقش زیادی در کاهش این خطرات دارد. همچنین توجه داشته باشید که بدون گواهینامه موتور، هیچ گونه هزینه‌ و جبران خسارت از سوی بیمه دریافت نمی‌کنید و ضررات جبران‌ناپذیری را به خود و سرنشینان وارد می‌کنید. پس اگر از این وسایل نقلیه استفاده می‌کنید و تاکنون اقدام به گرفتن گواهینامه موتور نکردید، آن را در اولویت کار خود قرار دهید.

اگر هم ماشین دارید و می‌خواهید درآمد اضافه‌ای با ماشین خود کسب کنید، سری به صفحه ثبت نام راننده تپسی بزنید و عضوی از ناوگان آن شوید.