علائم هوا گرفتن باک بنزین خودرو + معرفی علت‌ها
باک بنزین نه فقط مخزنی ساده برای نگهداری سوخت، بلکه سیستمی پیچیده است که کوچکترین نشتی هوا در آن زنجیره‌ای از مشکلات ریز و درشت را رقم می‌زند. از ریپ زدن و کاهش شتاب خودرو گرفته تا خاموش شدن ناگهانی، ساده‌ترین پیامدهای این مشکل هستند. اگر نمی‌خواهید مشکلات بی‌مورد و تعمیرات تمام‌نشدنی یقه‌تان را بگیرد؛ باید با علائم هوا گرفتن باک بنزین خودرو و دلایل آن آشنا شوید.
علائم هوا گرفتن باک بنزین خودرو
منظور از هوا گرفتن باک، تجمع بیش از حد بخار بنزین یا ورود هوا به شکلی است که سیستم سوخت‌رسانی را با مشکل مواجه کرده؛ هوا گرفتن باک بنزین علائمی دارد که با کمی دقت می‌شود آن‌ها را تشخیص داد.
روشن نشدن خودرو از علائم هوا گرفتن باک بنزین خودرو
اگر با چرخاندن سوییچ صدای استارت می‌آید اما موتور روشن نمی‌شود، هوا وارد سیستم سوخت‌رسانی شده. در این شرایط پمپ بنزین به جای سوخت مایع، هوا یا مخلوطی از هوا و بنزین را به سمت انژکتورها می‌فرستد. چون با هوا احتراقی صورت نمی‌گیرد خودرو هم روشن نمی‌شود.
بیشتر بخوانید: علائم خرابی پمپ بنزین خودرو
این وضعیت بیشتر زمانی رخ می‌دهد که بنزین زده‌اید یا خودرو برای مدتی در شیب پارک شده است. در پژو ۲۰۶ یا ۴۰۵ نقص در شیر یک‌طرفه مجرای تهویه، این مشکل را تشدید می‌کند. روشن نشدن خودرو یکی از علائم هوا گرفتن باک بنزین خودرو است.
احساس بوی بنزین در کابین خودرو
بخار بنزین در مسیر کنیستر تا موتور (مانیفولد هوا) توسط شیر برقی کنترل می‌شود. اگر این قطعات درست کار نکنند؛ فشار داخل باک افزایش یافته و بخار بنزین از کوچکترین درزها و منافذ به بیرون نشت می‌کند.
پارگی شلنگ متصل به کنیستر در کوییک و ساینا نمونه‌ای متداول از همین سناریوست.
ریپ زدن خودرو
وقتی هوا وارد رگ‌های ماشین می‌شود، انژکتورها به‌خاطر مکش ناپایدار سوخت، ترکیب نامناسبی از بنزین را به محفظه احتراق می‌فرستند.
نتیجه‌اش می‌شود حرکات ناگهانی، سکته‌های پی‌درپی و حس آزاردهنده‌ای که انگار خودرو میل به خاموش شدن دارد.
در موتور TU5 پژو به‌دلیل فشردگی مسیر برگشت سوخت، تشکیل حباب‌ها سریع‌تر اتفاق می‌افتد.
در موتور M15 سایپا دیافراگم پمپ برقی حساس‌تر بوده و ورود هوا باعث افت آنی فشار و ریپ محسوس در سرعت‌های ۳۰ تا ۵۰ کیلومتر بر ساعت می‌شود.
بیشتر بخوانید: علت بوی بنزین در کابین ماشین
کاهش شتاب خودرو از علائم هوا گرفتن باک بنزین خودرو
علت هوا گرفتن باک بنزین خودرو هرچیزی که باشد، نتیجه‌اش افت فشار در مسیر سوخت است. موتور ماشین در دورهای بالا به ۲٫۵ تا ۳ بار فشار پایدار نیاز دارد اما حباب‌ها این تعادل را برهم می‌زنند.
کامپیوتر ماشین یا همان ECU برای جلوگیری از آسیب، زمان جرقه و زاویه دریچه گاز را محدود می‌کند. خروجی این محافظه‌کاری کاهش شتاب خودرو است که راننده آن را فوری حس می‌کند. این مشکل یکی از علائم هوا گرفتن باک بنزین خودرو است.
سرریز شدن بنزین هنگام سوخت‌گیری
یکی از رایج‌ترین علائم هوا گرفتن باک خودرو، سرریز شدن بنزین هنگام سوخت‌گیری است. دلیل این مشکل مسدود بودن مسیر خروج هوا از داخل باک است.
هوای حبس شده فضایی برای ورود بنزین جدید باقی نمی‌گذارد و آن را به بیرون هل می‌دهد. علت پس زدن بنزین از باک پراید و ساینا اغلب گرفتگی شلنگ تهویه یا خرابی سوپاپ کنترل فشار است.
خاموش شدن ناگهانی خودرو
خاموشی ناگهانی خودرو از علائم خطرناک هوا گرفتن باک بنزین ماشین است. اگر حجم زیادی از هوا به‌یک‌باره وارد سیستم سوخت‌رسانی شود، موتور برای لحظاتی از دریافت سوخت محروم شده و خاموش می‌شود.
علت خاموشی هم این است که ECU با تشخیص افت ولتاژ سنسور میل‌سوپاپ یا ناک‌سنسور، تزریق سوخت را متوقف می‌کند.
هوا گرفتن باک بنزین در جاده‌های پرشیب بیشتر رخ می‌دهد؛ چون سطح سوخت در باک به‌طور مداوم عوض شده و مکش هوا بیشتر می‌شود. اگر خودرو شما به یک باره خاموش می‌شود ممکن است این ایراد از علائم هوا گرفتن باک بنزین خودرو باشد.
بیشتر بخوانید: با چراغ بنزین روشن چند کیلومتر می‌توان رانندگی کرد؟
استارت نخوردن خودرو
اگر موتور خودرو بعد از استارت حتی یک دور هم نچرخد، مشکل الکتریکی است. اما وقتی میل‌لنگ می‌چرخد و جرقه وجود دارد ولی انفجاری در کار نیست، اولین متهم کمبود سوخت است.
در این شرایط حباب‌های هوا پمپ را وادار می‌کنند بیهوده بچرخد و فشار به زیر نیم‌بار سقوط کند. اگر با چنین مشکلی مواجه شدید، پشت سر هم استارت نزنید چون احتمال آسیب به انژکتورها و خالی شدن باتری وجود دارد.
علت هوا گرفتن باک بنزین خودرو
بعد از آشنایی با علائم هوا گرفتن باک بنزین خودرو حالا نوبت این است که بدانیم این مشکلات از کجا آب می‌خورند.
گرفتگی مسیر انتقال سوخت
فشار اضافی بنزین از طریق لوله برگشت به باک بر‌می‌گردد. اگر رسوبات ناشی از تبخیر بنزین، پارافین موجود در سوخت یا خرده‌ریزهای داخلی لوله‌ها را مسدود کنند، فشار در یک سمت بالا رفته و در سمت دیگر افت می‌کند.
این اختلاف فشار جریان سوخت را بریده‌بریده کرده و هوا به سیستم راه می‌یابد. در پژو ۴۰۵ و ۲۰۶ که از شیلنگ‌های لاستیکی نرم‌تر استفاده می‌شود، رسوب‌گیری زودتر اتفاق می‌افتد.
نشتی لوله‌های انتقال سوخت، علت هوا گرفتن باک بنزین خودرو
لوله‌ها و شیلنگ‌های سوخت‌رسان با گذر زمان و تحت تاثیر حرارت موتور، لرزش‌های خودرو و کیفیت پایین بنزین دچار فرسودگی، ترک یا پوسیدگی می‌شوند.
گاهی آسیب به قدری ریز است که بنزین از آن خارج نمی‌شود، اما حین مکش سوخت همین منافذ کوچک به دروازه‌ای برای ورود هوا تبدیل می‌شوند. پس همیشه حواس‌تان به وجود ترک زیر یا منفذ در این مناطق باشد:
- محل اتصال شیلنگ برگشت به دریچه باک
- بست فلزی زیر صندلی عقب
- مسیر سوخت رسانی در موتور
بیشتر بخوانید: مکمل بنزین چیست
خراب شدن انژکتور
انژکتورها بنزینِ پمپ شده از باک را به‌صورت پودر درآورده و به محفظه احتراق تزریق می‌کنند. اگر انژکتور دچار نشتی شده یا قفل کند، سوخت آغشته به هوا برگشت خورده و کم‌کم هوای اضافی در باک جمع می‌شود. علائم این مشکل:
- استارت سرد طولانی (روشن شدن پس از چند دور اضافه)
- بوی بنزین خام در لحظه شروع به کار
- افت فشار بیش از ۲ بار در ۳۰ دقیقه
این مشکل در پژو پارس یا ۲۰۶ به‌خاطر انژکتورهای حساس بیشتر خود را نشان می‌دهد. راه‌حل آن معمولا جایگزینی اورینگ‌ها و در برخی موارد تعویض کامل انژکتور است.
خرابی پمپ بنزین، علت هوا گرفتن باک بنزین خودرو
پمپ بنزین فشار لازم برای ارسال بنزین از باک به موتور را فراهم می‌کند. خرابی این قطعه به شکل‌های مختلفی بروز کند:
- کاهش فشار خروجی: پمپ فرسوده نمی‌تواند فشار استاندارد و مورد نیاز سیستم انژکتور را تامین کند.
- نوسان در عملکرد: فشار پمپ به‌طور متناوب کم و زیاد می‌شود که تاثیرش را در عملکرد نامنظم موتور نشان می‌دهد.
- از کار افتادن کامل: پمپ به‌طور کلی از کار می‌افتد و سوخت به موتور نمی‌رسد. در این حالت بعد از باز کردن سوییچ، هیچ صدایی از زیر صندلی عقب نمی‌شنوید.
ترک خوردن مخزن باک بنزین
مخزن باک به‌عنوان محل ذخیره سوخت باید آب‌بندی شده و عاری از هرگونه نشتی باشد. ترک مویی یا شکستگی موضعی باک بر اثر ضربه یا پوسیدگی ایجاد شده و با ورود هوای آزاد مشکل‌ساز می‌شود.
چون این ترک‌ها معمولا زیر زنگ یا رسوبات پنهانند، تا خرابی کامل پمپ بنزین کسی متوجه‌شان نمی‌شود.
اگر ترک در قسمت بالای باک باشد، بنزین به مرور تبخیر شده و عملکرد سیستم کنترل تبخیر (EVAP) را مختل می‌کند.
در نتیجه رایانه خودرو فکر می‌کند باک نشتی دارد و وارد حالت خطا می‌شود.پس حتی اگر تصادف سبکی داشتید یا متوجه افت عجیب سطح بنزین شدید، حتما زیر خودرو و محل باک را بررسی کنید.
کثیفی فیلتر سوخت، علت هوا گرفتن باک بنزین خودرو
فیلتر بنزین یا صافی سوخت آخرین سد دفاعی در برابر ورود ذرات خارجی به انژکتورها و پمپ بنزین است.
اگر این فیلتر بیش از حد کثیف شود، پمپ بنزین برای تامین سوخت مورد نیاز از لبه‌های فیلتر (جایی که اورینگ‌ها ضعیف شده‌اند) هوا می‌کشد. علائم کثیفی فیلتر سوخت شامل این موارد است:
- کاهش شتاب خودرو
- لرزش موتور در دورهای پایین
- افزایش مصرف سوخت
- بوی تند و غیرعادی از اگزوز
- خاموش شدن موتور بعد از توقف
بهترین زمان تعویض صافی بنزین به مدل و نوع استفاده از خودرو بستگی دارد. برای پیشگیری از این مشکل صافی بنزین را هر سال یا در این فواصل عوض کنید:
| نوع خودرو | زمان تعویض |
| پراید | ۱۰ هزار کیلومتر |
| تیبا و ساینا | ۲۰ هزار کیلومتر |
| سمند، دنا و تارا | ۲۰ هزار کیلومتر |
| ۲۰۶ و پارس TU5 | ۲۰ هزار کیلومتر |
روش خارج کردن هوای باک بنزین
بعد از صحبت در رابطه با علائم هوا گرفتن باک بنزین خودرو و همچنین دلایل این اتفاق، بهتر است با روش خارج کردن هوای باک بنزین آشنا شویم. مراحل این کار را به ترتیب در ادامه توضیح می‌دهیم.
- خودرو را روی سطح صاف پارک کرده و سوییچ را ببندید تا پمپ از کار بیفتد.
- با احتیاط درپوش را نیم‌دور باز کنید تا فشار اضافی آزاد شود. صدای هیس نشانه خروج هواست.
- سوئیچ را بدون استارت سه مرتبه پشت سر هم روی حالت ON قرار دهید تا پمپ مدار را پیش‌پر کند و حباب‌ها را به باک برگرداند.
- در خودروهای انژکتوری پیچ هواگیری روی ریل سوخت یا کنار فیلتر را شل کنید. در خودروهای قدیمی‌تر شیلنگ برگشت سوخت را جدا کنید تا هوا و سوخت خارج شوند.
- خودرو را روشن کنید؛ دور موتور را چند ثانیه روی ۳۰۰۰ نگه دارید تا باقی‌مانده هوا خارج شود.
- بعد از ۵ دقیقه کار درجا موتور را خاموش و دوباره سوئیچ را ON کنید؛ اگر صدای قل‌قل در باک شنیده نشد، عملیات موفق بوده است.
این روش به‌صورت موقت هوا را از باک بنزین خارج می‌کند اما باید دنبال شناسایی و رفع علت اصلی مشکل باشید.
بیشتر بخوانید: روش های کاهش مصرف سوخت خودرو
هوا گرفتن باک بنزین؛ مشکلی شایع در خودروها
علائمی مانند ریپ زدن، کاهش شتاب، سرریز شدن بنزین هنگام سوخت‌گیری و خاموش شدن ناگهانی موتور، از نشانه‌های هوا گرفتن باک بنزین هستند.
این مشکل زمانی رخ می‌دهد که هوا یا بخار بنزین بیش از حد در سیستم سوخت‌رسانی جمع شده باشد.
دلایل اصلی هوا گرفتن باک شامل گرفتگی مسیر سوخت، نشتی در لوله‌ها، خرابی پمپ بنزین یا کثیفی فیلتر سوخت است.
با هواگیری ریل سوخت می‌شود مشکل را به‌طور موقت رفع کرد اما برای جلوگیری از تکرار آن، حتما باید علت اصلی شناسایی و برطرف شود.
سوالات متداول
1. چطور بفهمم باک بنزین خودرو هوا گرفته است؟
علائم هوا گرفتن باک بنزین خودرو شامل روشن نشدن خودرو، ریپ زدن، کاهش شتاب، بوی بنزین در کابین، سرریز شدن بنزین هنگام سوخت‌گیری یا خاموش شدن ناگهانی است.
2. چرا خودرویی که بنزین زده‌ایم روشن نمی‌شود؟
دلیل آن ورود هوا به سیستم سوخت‌رسانی است. وقتی بنزین کم باشد، پمپ بنزین به جای سوخت هوا می‌کشد و موتور روشن نمی‌شود.
3. چرا بنزین هنگام سوخت‌گیری سرریز می‌شود؟
به خاطر مسدود شدن مسیر تهویه باک یا خرابی سوپاپ کنترل فشار، هوای داخل باک حبس شده و بنزین به بیرون سرریز می‌شود.
4. آیا هوا گرفتن باک بنزین خطرناک است؟
بله، چون می‌تواند باعث خاموش شدن ناگهانی موتور در سرعت بالا شود. همچنین فشار اضافی به پمپ بنزین، انژکتورها و ECU آسیب می‌زند. پس بهتر است با علائم هوا گرفتن باک بنزین خودرو آشنا باشید.
5. خرابی پمپ بنزین چه ارتباطی با هوا گرفتن باک دارد؟
پمپ خراب نمی‌تواند قدرت لازم را تأمین کند و باعث افت فشار در سیستم می‌شود. در نتیجه حباب‌های هوا در مدار سوخت ایجاد شده و موتور بد کار می‌کند.
