بالا رفتن هزینه‌های زندگی باعث شده که حتی بازنشسته‌ها هم مجددا تمایل به کار کردن داشته باشند؛ گواه این امر درخواست زیاد بازگشت به کار مجدد از طرف بازنشستگان است. اما سوال مهمی که برای این دسته از نیروهای کار پیش می‌آید این است که می‌توان بعد از بازنشستگی به کار بازگشت؟ مانع قانونی بابت آن وجود ندارد؟ حقوق و مقرری تعیین شده برای بازنشستگی بعد از بازگشت یه کار قطع می‌شود؟ اصلا بعد از بازنشستگی می توان برای چه شغل‌هایی اقدام کرد؟ و بهترین شغل برای بازنشستگی چیست؟ سوالاتی از این دست بسیارند و ما قصد داریم تا در این مطلب از بلاگ تپسی به آنها پاسخ دهیم؛ پس با ما همراه باشید.
بیمه بازنشستگی چیست؟
به بیانی ساده، بیمه بازنشستگی قراردادی بلند مدت با فرد بیمه‌شده است که در ازای پرداخت حق‌بیمه به بیمه‌گر از خدمات مورد توافق در بیمه‌نامه استفاد می‌کند. همچنین در پایان مدت قرارداد، فرد بیمه‌شده این حق را دارد که اندوخته بیمه خود را به صورت یک‌جا یا به صورت مستمری ماهانه از نهاد بیمه دریافت کند.
سه نوع بیمه بازنشستگی وجود دارد؛ دولتی، خصوصی و بیمه عمر. بازنستگی دولتی از جمله پوشش‌های بیمه لشکری و کشوری است. بازنشستگی خصوصی از پوشش‌های بیمه تامین اجتماعی است و بیمه عمر در نتیجه قرارداد با شرکت‌های بیمه تحت عنوان سرمایه‌گذاری برای سنین بالاتر است.
چه کسانی مشمول بازنشستگی طبق قانون تامین اجتماعی می‌شوند؟
قانون بازنشستگی تامین اجتماعی برای مردان به این صورت است که در صورتی که معلول باشند، با داشتن 50 سال سن و 20 سال سابقه کار می‌توانند بازنشسته شوند. البته در شرایطی که مردان جانباز یا آزاده باشند بدون در نظر گرفتن شرایط سنی بعد از 20 سال سابقه کار، اجازه بازنشستگی خواهند داشت.
خانم‌ها هم بعد از 55 سالگی به شرط دارا بودن 20 سال سابقه کار بازنشست خواهند شد. هر چند که اگر خانمی دارای شرایط سنی باشد اما سابقه کاری و پرداخت بیمه تامین اجتماعی او 10 سال باشد هم می‌تواند بازنشست شود در غیر این صورت با پرداخت حق بیمه 10 ساله، امکان بازنشستگی را دارد.
خانم‌هایی که دارای سابقه 30 ساله هستند نیز می‌توانند بازنشسته شوند. این قانون برای خانم‌هایی که 42 سال سن دارند و سابقه آنها 20 سال است نیز صدق می‌کند؛ البته با این تفاوت که حقوق 20 روزه دریافت خواهند کرد.
همچنین آقایان و خانم‌هایی که بالای 35 سال سابقه کاری داشته باشند، می‌توانند بدون رعایت شروط سنی بازنشسته شوند.
درباره بازنشستگی تامین اجتماعی ماده قانون‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:
ماده ۷۶ قانون بازنشستگی تامین اجتماعی
براساس ماده 76 قانون تامین اجتماعی، مرد برای بازنشستگی باید به 60 سال سن و زن باید به 55 سال تمام رسیده باشد. براین اساس، افرادی می‌توانند از مستمری بازنشستگی ماده 76 قانون استفاده کنند که حداقل 20 سال تمام حق بیمه را به سازمان پرداخت کرده باشند.
ماده ۷۸ قانون بازنشستگی تامین اجتماعی
ماده 78 قانون تامین اجتماعی می‌گوید که کارفرما این امکان را دارد که بازنشستگی بیمه شدگانی که حداقل پنج سال پس از رسیدن به سن بازنشستگی کار خود ادامه داده‌اند را از سازمان تامین اجتماعی تقاضا کند.
قانون ممنوعیت به کارگیری بازنشستگان
درگذشته بنابر بند 15 ماده 2 قانون سازمان تامین اجتماعی، کسانی که بازنشسته از خدمت شده بودند، دیگر حق و اجازه فعالیت و اشتغال مجدد را نداشتند. مجازات تخطی از این قانون، قطع حقوق بازنشستگی و اخذ حق بیمه از کارفرما بود. البته بعد از اعتراض بازنشستگان به این قانون و شکایت از دیوان عدالت اداری، موضوع اشتغال مجدد بازنشستگان با اعمال شرایط خاص و برخی محدودیت‌ها مورد پذیرش قرار گرفت.
این امر در رای وحدت دیوان عدالت به شماره 1234 آمده و در آن ذکر شده است که: بیمه شدگان بازنشسته به منظور کمک به معیشت خود می‌توانند مشغول به کار نیمه وقت با دریافت اجرت اشتغال شوند. بنابراین دادنامه‌های شماره ۶۲۹، ۷۱۷ و ۱۱۶۲ شعبه دهم تجدید نظر دیوان مبنی بر ورود شکایت و تأیید استحقاق شاکیان به دریافت مستمری بازنشستگی در مدت اشتغال به خدمت نیمه‌وقت موافق اصول و قانون است.
مراحل استخدام بازنشستگان
اولین راه‌حل برای این که بازنشستگان بتوانند مجددا به کار برگردند این است که با عقد قرارداد استخدام پاره‌وقت در بخش خصوصی مشغول شوند و قراردادی تحت عنوان مشاوره، هیئت مدیره و پیمانکاری ببندند. این نوع قراردادها معمولا بهترین نوع سند کاری برای بازنشستگان هستند و هیچ ممنوعیتی برای این قراردادها در بخش خصوصی وجود ندارد. در واقع بکارگیری بازنشستگان تامین اجتماعی در بخش خصوصی با اضافه شدن پیشوند مشاور به سمت قبلی آنها با بستن قراردادی جدید طبق شرایطی که در مورد آن صحبت کردیم، بلامانع است.
راه‌حل دیگر جهت ایجاد شغل برای بازنشستگان، مشاغلی است که آزاد محسوب می‌شوند و در زمره کارهای دفتری بخش خصوصی یا دولتی نیستند.
شغل های بعد از بازنشستگی که می‌توان انجام داد کدام است؟
بازنشستگان می‌توانند بعد از بازنشستگی در قالب قرارداد مشاوره یا پیمانکاری با حفظ سمت قبلی در مسند مشاور به بخش خصوصی برای انجام کارهای دفتری بپیوندند یا جذب مشاغل آزاد شوند. انجام کارهایی مثل تاسیس یک کسب و کار خانگی یا فروشگاه، فروشندگی، نگهبانی یا پرورش گیاهان و جانداران خاص از جمله این مشاغل هستند.
استخدام بازنشستگان در شرکت‌های خصوصی
با تغییراتی که در قانون استخدام بازنشستگان به وجود آمد، بازنشستگان تامین اجتماعی در صورت تمایل خود و کارفرما می‌توانند با تنطیم قرارداد مشاور یا پیمانکار مجددا در بخش خصوصی مشغول به کار شوند. ضمن این که لازم است ذکر شود تغییر عنوان در قرارداد کاری، ماهیت انجام آن را تغییر نمی‌دهد.
به‌کارگیری بازنشستگان تامین اجتماعی در بخش خصوصی
براساس بند 15 قانون تامین اجتماعی، تبصره 7 قانون بازنشستگی، بازنشستگی پیش از موعد و بکارگیری این دسته از کارجویان منوط به قطع مستمری افراد شاغل بازنشسته و در نظر گرفتن حقوق و بیمه جدید در بخش خصوصی است.
همانطور که بالاتر هم اشاره کردیم، با حفظ وظایف قبلی، با بازنشسته‌های شاغل قرارداد هیئت مدیره، مشاور یا پیمانکار به صورت نیمه وقت منعقد می‌شود.
مشاغل مناسب برای بازنشسته ها
مشاغل مناسب بازنشسته‌ها زیاد است اما از میان آنها چند مورد از الباقی طرفداران بیشتری دارند. در ادامه چند مورد از آنها را بررسی می‌کنیم:
رانندگی
رانندگی مخصوصا به عنوان راننده تاکسی‌های اینترنتی یکی از مشاغل محبوب و مناسب برای بازنشسته‌ها است. البته راننده خصوصی، کامیون و وانت، تاکسی‌های خطی و آژانس هم از جمله دیگر مشاغل مربوط به ماشین و رانندگی است که معمولا برای بازنشسته‌ها جذابیت دارد اما همکاری با تاکسی‌های اینترنتی از جمله تپسی مزایای خودش را برای این قشر دارد.
ساعت کاری منعطف، انتخاب محدوده مورد نظر برای کار، برخورداری از امتیازات ویژه و مواردی از این دست از جمله مزایای رانندگی تاکسی برای بازنشستگان است.
نگهبانی
نگهبانی به تحریک زیاد فیزیکی یا تحصیلات خاصی نیاز ندارد و لازمه آن داشتن حواس جمع و توجه خاص به محیط و البته حضور مستمر در محیط است. نگهبانی از مجموعه‌های تجاری و مسکونی، هتل‌ها یا پارک‌ها و ادارات از جمله مشاغل مناسب برای بازنشسته‌ها است.
فروشندگی
تجربه افراد بازنشسته در برقراری ارتباط با افراد و عدم نیاز به تحرک بالا، فروشندگی لوازم مختلف را به یکی از مشاغل مناسب و مورد علاقه بازنشستگان تبدیل کرده است. فروشندگی شغلی سرزنده است و همین باعث تقویت روحیه بازنشستگان هم می‌شود.
پرورش بلدرچین و زنبور عسل
اگر بازنشسته هستید، سرمایه کافی دارید و علاقه‌مندید که از وقت آزاد خود یک چالش جالب به وجود بیاورید، پرورش جاندارانی مثل بلدرچین یا زنبور عسل را به شما توصیه می‌کنیم. درآمد هردو کار بالا است و قرار گرفتن در موقعیت پرورش، فراگیری و تجارت آن را به شغلی پویا و جذاب برای بازنشستگان تبدیل می‌کند.
احداث گلخانه
میل به پرورش گیاه، گل و میوه در همه وجود دارد و البته بازنشستگان با احداث گلخانه می‌توانند از این علاقه درونی، درآمد هم کسب کنند. احداث گلخانه نیاز به داشتن سرمایه اولیه دارد و برای شروع می‌توان آن را از منزل و در مقیاس کوچک هم شروع کرد.
مشاور املاک
اشتغال به کار مجدد در نقش یک مشاور املاک می‌تواند پیشنهاد خوبی برای بازنشستگان باشد. اگر از مهارت‌های ارتباطی بالا و قدرت مذاکره خوبی برخوردار هستید، می‌توانید مطمئن باشید که مشاور املاک خوبی خواهید شد. البته لازم است که نیاز مشتری را به خوبی درک کنید و قراردادها و اسناد را هم به درستی تهیه و تنظیم کنید. هرچند که قطعا در بدو ورود کلاس‌های آموزشی برای شما به‌عنوان یک مشاور املاک تازه‌کار برگزار خواهد شد.
مشاغل خدماتی
مشاغل خدماتی از جمله سرایداری یا آبدارچی مجموعه‌ها از دیگر مشاغل پرطرفدار بین بازنشسته‌ها است. این کارها تخصصی نیستند و نیاز به آموزش خاصی ندارند.
استخدام بازنشستگان چه تبعاتی دارد؟
استخدام افراد بازنشسته قبلا با جریمه کارفرما همراه بود اما دیگر چنین قانون و مجازاتی وجود ندارد. اگر استخدام طبق قانون به صورت نیمه‌وقت و در قالب قرارداد مشاور یا پیمانکار باشد، شرایط همچون استخدام دیگر نیروها برای کارفرما پیش خواهد رفت و جریمه به‌کارگیری بازنشستگان نخواهند داشت.
خروج از فهرست دریافت مستمری بازنشستگی
با اشتغال به کار مجدد فرد بازنشسته، نام او مجددا وارد لیست بیمه تامین اجتماعی می‌شود و همین باعث خروج نام او از لیست مستمری‌بگیران تامین اجتماعی خواهد شد.
الزام به پرداخت بیمه برای کارفرمای جدید
هنگامی که فردی بازنشسته مجددا مشغول به کار شود، علاوه‌بر اینکه مستمری او قطع خواهد شد، کارفرمای ملزم به بیمه کردن او نیز می‌شود.
به‌کارگیری بازنشستگان تامین اجتماعی به عنوان مشاور به چه صورت است؟
با تنظیم قرارداد مشاور یا پیمانکار به صورت نیمه‌وقت برای افراد بازنشسته، این دسته از افراد با حفظ جایگاه قبلی می‌توانند مجددا وظایف قبلی خود را انجام دهند.
در دوران بازنشستگی به سراغ مشاغل آسان تر بروید!
اگر بازنشسته شده‌اید و دوست دارید باز هم کار کنید، پیشنهاد می‌کنیم که گزینه‌ای را انتخاب کنید که بیشترین انعطاف را برایتان داشته باشد و کمترین خستگی را برایتان به بار بیاورد؛ شغلی مثل رانندگی تاکسی اینترنتی.
با این انتخاب؟، ساعت فعالیت‌تان دست خودتان است و می توانید به فراخور فعالیت‌تان، درآمد کسب کنید.
همچنین پیوستن به ناوگان رانندگان تاکسی اینترنتی همچون تپسی بسیار آسان است و کافیست به صفحه ثبت نام راننده تاکسی تپسی سر بزنید تا در عرض چند دقیقه هم اطلاعات کسب کنید و هم به تپسی بپیوندید.
اگر سوالی دارید، بپرسید تا کارشناسان ما به شما پاسخ دهد.
حال شما بگویید؟ چه کاری برای دوارن بازنشستگی پیشنهاد می‌کنید؟ انتخاب شما چیست؟
سوالات متداول شغل بعد از بازنشستگی
در ادامه برخی از پرتکرارترین سوالات را مطرح و به آنها پاسخ داده‌ایم.
آیا بازنشسته‌ها می‌توانند در بخش خصوصی مشغول به‌کار شوند؟
بله. بازنشستگان تامین اجتماعی می‌توانند با تنظیم قرارداد مشاور یا پیمانکار به صورت نیمه وقت در بخش خصوصی مشغول به کار شوند.
یک بازنشسته چند ساعت در ماه می‌تواند به‌عنوان مشاور کار کند؟
براساس قانون، حداکثر ساعات مجاز مشاوره و کار بازنشستگان در ادارات ، یک سوم ساعات اداره کارمندان رسمی است.
آیا اشتغال بکار پس از بازنشستگی و پرداخت حق بیمه ایام اشتغال منع قانونی ندارد؟
خیر. اشتغال به کار بعد از بازنشستگی و پرداخت حق بیمه منع قانونی ندارد اما باد مراتب به اطلاع شعبه بیمه مربوطه رسیده تا از پرداخت مستمری بعد از اشتغال جلوگیری شود.
آیا بعد از اشتغال مجدد بازنشستگان، مستمری آنها قطع می شود؟
بله. به محض اعلام نام فرد به عنوان یکی از کارمندان بخش خصوصی، مجددا برای او حق بیمه و مالیات در نظر گرفته شده و مستمری او قطع می‌شود.